بزرگ سازی «سانسور پایتخت»؛ هم از آخور هم از توبره؟

عصر ایران ؛ نهال موسوی - اين نوشتار به هيج وجه در توجيه سانسور يا خداي نکرده دفاع از آن نيست و نگارنده بر اين اعتقاد است هر گونه دخل و تصرف در اثر هنري محکوم است. از طرفي ديگر يکي از علاقمندان سريال پايتخت اين مطلب را نوشته است که بیشتر نقد یک رویکرد است، رویکردی که خود سریال پایتخت در نقد آن تلاش می‌کند!

در چند شب گذشته بعد از پخش هر قسمت عوامل اصلي سريال در صفحه‌هاي اينستاگرامشان مطالبي مبني بر سانسور اين سريال منتشر مي‌کنند و گله‌مند و شاکي هستند که باز هم سانسور کردند!

بعد از پخش قسمت پنجم احمد مهرانفر (ارسطو) نوشت: «اَمان از سانسور با اين وجود ما باز هم در خانه مي‌مانيم» و بهرام افشاري (بهتاش فريبا) هم با نوشتن: «لطفا خواهشا انقدر سانسور نکنيد، من ديگه رد دادم» اعتراض خود را اعلام کرد.

بعد از پخش قسمت هشتم محسن تنابنده (نويسنده و بازيگر نقش نقي معمولي) در يک پست اينستاگرامي اعلام کرد: «ميان پايتخت ما و پايتختي که مي بينيد تفاوت از زمين تا آسمان است. حتي نسخه سانسور شده رو هم سانسور مي‌کنن.»  احمد مهرانفر در يک اقدام عجيب و نادر متن فيلمنامه سريال را منتشر کرد و نوشت: «نگران ارسطو نباشيد بزودي حالش خوب مي شود البته اگر سانسورچي ها بگذارند، پيام هاي بازرگاني را پخش کردند تا يک صفحه از گفتگوي اين سکانس را که قبلاً تصويب شده بود حذف کنند، نگران چه هستيد؟ اين حرفها را که مردم هزاران بار گفته‌اند و شنيده‌اند».

در فصل پنجم (سال 1397) هم تنابنده اعتراضاتي مبني بر سانسور داشت، بخشي از قسمت سوم سريال نوروزي «پايتخت5» که شخصيت «ارسطو» با بازي احمد مهران‌فر شادي و پايکوبي مي‌کند، در بازپخش حذف شد، محسن تنابنده با انتشار تصويري در صفحه شخصي اينستاگرم خود از صداوسيما خواست تا به مردم احترام بگذارد. نوشت: «لطفا سانسور نکنيد. لطفا به مردم احترام بگذاريد.»

اما او بعدتر در مصاحبه‌اي با روزنامه شرق در فرودين 1397 گفت: « به دليل نوع قصه‌اي که داشتيم، به سراغ سازمان اوج رفتيم و انصافا هيچ گروهي در کار ما دخالت نکرد که به قصه سريال سمت و سوي ديگري بدهد؛ هر چند که بر اساس فشارهايي که دلواپسان داشتند، بخش‌هايي از سريال سانسور شد اما فشاري از جانب تلويزيون و اوج روي ما نبود.»

سيروس مقدم (کارگردان) در مصاحبه‌اي با ايسنا در تاريخ 22 فروردين 1397 درباره اعتراض برخي از بازيگران سريال مبني بر حذف بخش‌هايي از سريال «پايتخت 5»، به صراحت اعلام مي‌کند که: «امکان ندارد قسمتي از سريال بدون هماهنگي روي آنتن برود يا از پخش حذف شود؛ يعني امکان ندارد سانسور و مميزي اتفاق افتاده باشد که من در جريان آن نباشم؛ البته به جز يک مورد که آن حذف رقص «ارسطو» در مراسم ختنه‌سورون «بهروز» بود که در بازپخش حذف شد و من نيز به اين موضوع اعتراض کردم و ديگر تکرار نشد.»

همچنین می‌گوید: «مطمئن باشيد که در ساير موارد عنوان شده که تصميم نهايي را بنده گرفتم. در «پايتخت»‌هاي ديگر نيز اين حرف‌ها مطرح شد، ولي به جرأت مي‌گويم که «پايتخت 5» کمترين سانسورها و مميزي‌ها را داشته است. به اين علت که تلويزيون، دوستان پخش و موسسه «اوج» اين سريال را دوست داشتند و پاي کار ايستادند تا سريال با کمترين آسيب روي آنتن برود. اگر بخش‌هايي از سريال حذف شده بنا به مصالحي بوده که بنده به تشخيص خودم اجازه حذف دادم؛ البته اين بخش‌ها و موارد بسيار جزئي بودند.»

در اردیبهشت سال 93 سیروس مقدم و محسن تنابنده با مجله «تجربه» مصاحبه کردند. سیروس مقدم در آن مصاحبه گفت: « همیشه گفته ام اگر شما بلد باشید هیچ خط قرمزی وجود نخواهد داشت.»

اما اتفاقي که باعث شده تا در اين موضوع درنگی کنیم اين تناقض و پارادوکس عجيب و غريب عوامل سريال پايتخت و صدا وسيما است!

نوعي پوپوليسم نگران کننده، که برخي از عوامل سريال پايتخت و خود تلويزيون به شکلي از آن دارند بهره مي‌برند، شايد هم بايد گفت دارند سو استفاده مي‌کنند! آنهم در بوق و کرنا کردن «سانسور پایتخت!»

پوريا ذوالفقاري (منتقد سينما) در صفحه اينستاگرامش نوشت: «هيولاي سانسور آن بود که امثال فرزانه تاييدي را دق مرگ کرد [...] بيضايي را کوچاند، تقوايي را به انزوا راند، عرصه‌ي فرهنگ را خالي کرد تا جولانگاه متوسط‌ها شود. حالا حذف چند قطعه از پروژه‌ي تمام شده‌ي پيمانکار به دست رئيس او ديگر اين قدر مظلوم نمايي ندارد. سانسور اگر نبود خيلي چيزها نبودند. پول‌تان‌ را بگيريد و خدا را شکر کنيد که سانسور هست.»

دور نرويم مورد ناصر ملک مطيعي را يادمان هست که در 2 برنامه تلويزيوني «من و شما» و «دورهمي» حضور پيدا کرد، برنامه‌ها ضبط شدند و تبليغات فراواني هم انجام گرفت، اما ساعاتي قبل از پخش هر 2 برنامه را متوقف کردند و چه نااميدي در آن هنرمند و بسياري از طرفدارانش ايجاد کرد.

در همين چند روزگذشته مصاحبه‌اي از سياوش فردين، فرزند مرحوم محمدعلي فردين در گفت‌وگو با روزنامه ايران ورزشي منتشر شده است، که درباره ممنوع التصويري و اجازه فعاليت پدرشان( فردين) به تفصيل حرف زده شده است.

در جايي از او پرسيده مي‌شود: نظر مرحوم فردين درباره سينماي بعد از انقلاب چطور بود؟ پسر فردين جواب مي‌دهد: «او ديگر خيلي فيلم نگاه نمي‌کرد. ما خودمان هم سينما داشتيم سينماي خودمان هم براي فيلم ديدن نمي‌رفت. با اين حال معمولا از همه تعريف مي‌کردند و سعيشان اين بود که موج و انرژي مثبت به آن‌ها بدهد.»

حال با چنينن اتفاقاتي در سينما و تلويزيون ايران واقعا اين جو سانسور، سانسور ايجاد کردن‌هاي پايتختي‌ها به شوخي بيشتر شبيه است، يک نوع لوس بازي است، شما هر شب يک ساعت آنتن داريد و در اين ميان چند ديالوگ از يک سکانس حذف شده است اين مسئله را چنان با آب و تاب بر سر هر کوی و برزن داد زدن واقعا تعجب براگيز است! اساسا یا نمی‌دانید سانسور چیست یا ...

چه بخواهيم و چه نخواهيم همواره سانسور و ممنوع التصويري در تلويزيون ما باعث محبوبيت و پرطرفدارتر شدن شخص يا برنامه مورد غضب بوده است، مانند مهران مديري، رضا رشيدپور، فاطمه معتمدآريا، فرزاد حسني و ... که اتفاقا دوباره بعد از مدتي با عزت و احترام بيشتر برگشته‌اند.

شايد يکي از راه‌هاي ادامه کار همين معترض بودن هميشگي به سانسور تلويزيون است که دوستان پايتختي اتخاذ کرده‌اند و البته تا به الان هم جواب گرفته‌اند! هم در جامعه در قامت مظلوم ظاهر مي‌شوند و هم از عکس العمل جامعه نسبت به اين اتفاقت ميزان محبوبيتشان را به تلويزيون دوباره يادآوري مي‌کنند! و فرار داد بعدی و ...

با تاکید دوباره بر محکوم بودن سانسور و احترام به عوامل پایتخت می‌توان گفت در مثل مناقشه نیست اما این بزرگ سازی «سانسور پایتخت» يک نوعي هم از آخور خوردن است و هم از توبره. فارغ از اينکه در جامعه هميشه چشم‌هايي و گوش‌هايي هست که مي‌بينند و مي‌شنوند.

______________________________________________

بیشتر بخوانید: 

یک عمر قرنطینه!

توهین به همه‌چیز و همه‌کس؛ از مهران مدیری تا قم و آریا عظیمی‌نژاد!

فنون وقت کُشی: سریال‌های «وسترن» تماشا کنیم

تماشاخانه

غفلت در لحظه آخر / کشتی ایران گرفتار چه دردی شده که درمان ندارد؟ (فیلم)

بیمارستان‌های ویران در بیروت با فرشتگانی که تا پای جان برای سلامت ایستاده‌اند (فیلم)

فیلم های دیگر