خواص شگفت انگیز "بره موم" زنبور عسل

بره موم زنبور عسل پس از محصول عسل و ژل رویال سومین فرآورده مهم زنبور عسل می‌باشد و سابقه‌ی استفاده از بره موم به ۳۰۰ سال پیش می‌رسد.

به گزارش ایسنا، "بره موم" یک ترکیب رزینی بوده و برای تهیه آن، زنبورهای کارگر شیره‌ها، صمغ‌ها و سایر ترشحات جوانه‌ها و قسمت‌های دیگر گیاهانی مانند غان، سپیدار، بلوط، کاج‌ها، بید و سایر گیاهان را جمع‌آوری کرده و پس از جمع‌آوری، صمغ‌ حاصل جویده شده و آنزیم‌های بزاقی خود را به آن اضافه می‌کنند.

در پژوهشی که در خصوص "کاربردهای دارویی و پزشکی بره موم زنبور عسل" که توسط تیم پژوهشگران متشکل از ذبیح‌اله نعمتی(استادیار گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر)، نوید قنبری (دانشجوی کارشناسی ارشد علوم دامی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر) و سجاد قنبری (استادیار گروه جنگل‌داری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی اهر) انجام شده، آمده است:« از بره موم به شکل کامل، عصاره آبی_الکلی و یا عصاره دیگر حلال‌ها استفاده می‌شود. بره موم خاصیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی دارد و ترکیبات آنتی اکسیدان موجود در بره موم نقش بسزایی در خواص مختلف آن از جمله ایمنی زایی ایفا می‌کند.»

محققان می‌گویند: « در میان محصولات زنبور عسل، بره موم بیشترین خاصیت آنتی اکسیدانی و قارچ کشی را دارد. بره موم فعالیت ضد باکتریایی علیه هر دو طیف باکتری‌های گرم مثبت و منفی و نیز انواع هوازی و بی‌هوازی دارد. استفاده از حلال‌های مختلف برای استخراج ترکیبات فعال بره موم، سبب تغییر در اجزای زیست فعال بره موم می‌شود. با این حال بره موم دارای ویژگی‌های زیستی سودمند و مهمی مثل ۱-آنتی بیوتیک عیله باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها، ۲-ضد سرطان، ۳-آنتی اکسیدان، ۴-فعالیت‌های ضد التهابی، ۵-آنتی دیابت، ۶-ضد تک یاخته و ۷- فعالیت‌های دندان‌پزشکی هستند و نگهداری بره موم سبب کاهش خاصیت بیولوژیکی آن می‌شود.»

در ادامه این پژوهش در ارتباط با خواص بره موم آمده است: «بره موم اثر ضدباکتریایی بر عوامل بیماری‌های عفونت روده‌ای، التهاب مزمن رگ‌های خونی مخصوصا لثه، زخم معده ناشی از هلیکوباکتر، زخم‌های عفونی ذات‌الریه، دیفتری و عفونت‌های چرکی موضعی دارد. همچنین بره موم خواص ضد قارچی در بیماری‌های کچلی مسری سگ و گربه، عفونت‌های قارچی سر و بدن و ضایعات قارچی ناخن، مو و پوست دارد.

تاثیر بره موم علیه پروتوزوآ و عوامل بیماری‌هایی چون تریکومونیاز(عفونت مهبل)، توکسوپلاسمولیز(عفونت‌ انگلی پستانداران و پرندگان و انسان)، ژیاردیازیس(بیماری عفونی معده، اسهال دردناک)، بیماری شاگاس، لیشمانیازیس(سالک) که در انسان و حیوانات شایع شده‌اند، اثبات شده است. بره موم بر روی طیف مختلفی از ویروس‌ها از جمله ویروس آنفولانزا تاثیرگذار بوده و از رشد و تکثیر ویروس‌ها جلوگیری کرده و سبب مرگ آن‌ها می‌شود. همچنین بره موم، اثرات درمانی داروهای شیمیایی را تقویت کرده و عوارض جانبی آن‌ها را کاهش می‌دهد.»

یافته‌ها نشان می‌دهند: «مصریان از بره مومیایی کردن اجساد استفاده می‌کردند؛ از بره موم به عنوان تب بر توسط قوم اینکاها استفاده می‌شد. داروسازان یونانی و رومی از آن به عنوان ضد عفونی کننده‌ی دهان و برای مداوای زخم‌ها استفاده می‌کردند. همچنین آن‌ را برای درمان موضعی پوست و زخم‌های مخاطی تجویز می‌کردند. در اواخر قرن ۱۹، بره موم بخاطر خواص درمانی آن به گستردگی مورد استفاده قرار گرفت و در جنگ جهانی دوم به سبب اثر التیام بخش آن بر مشکلات ریوی برای درمان سل به کار گرفته شد.»

در نتایج این پژوهش آمده است: «امروزه بره موم به عنوان یک داروی طبیعی به اشکال مختلف در بیشتر کشورها یافت می‌شود. موارد کاربرد بره موم عبارتند از :تجویز برای سرماخوردگی‌ها، بیماری‌های قسمت‌های فوقانی دستگاه تنفسی، امراض شبه آنفولانزا، کاربردهای پوستی شامل التیام زخم‌ها، درمان جراحات، آکنه، تبخال‌های ساده و تناسلی و نیز بیماری‌های اعصاب، بره موم برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها و التهاب لثه به دهان شویه‌ها و خمیر دندان‌ها اضافه می‌شود. این محصول به طور تجاری به اشکال کپسول، دهانشویه، کرم، قرص‌های خوراکی، پودر و سایر محصولات خالص سازی شده از موم وجود دارد. به خاطر خواص ضد ویروس، ضد میکروب و آنتی اکسیدان بره موم، به طور گسترده‌ای در پزشکی، دامپزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی و مواد آرایشی مورد استفاده قرار می‌گیرد.»

این پژوهش در شماره ۱۸ فصلنامه علمی ترویجی علوم و فنون زنبور عسل منتشر شده است.