حذف تیربرق‌های با نشان «شیر و خورشید» در تهران

حذف نشانه‌های قدیم در کوچه پس کوچه‌های شهر، این بار گریبان تیر برق‌های تهرانِ قدیم را گرفته است؛ نشانه‌هایی که هرچند این روزها کمتر کسی به آن‌ها توجه دارد، ولی همین لکه‌های هر چند کوچک، تاریخی را روایت می‌کنند و از میراث فرهنگی و ملی است.

به گزارش ایسنا، هر چند تعداد زیادی از تیربرق‌های تهران در طول سال‌های گذشته با تیربرق‌های سیمانی ساده و جدید تعویض شده‌اند، اما هنوز تیربرق‌های قدیمی‌تر که بدنه‌ی پایینی‌شان طرح‌های قدیمی دارند، در برخی از کوچه‌ها و خیابان‌ها جا خوش کرده‌اند؛ تیربرق‌هایی با طرح «شیر و خورشید» که به دلیل نوع ساخت بدنه‌ی پایینی معمولا نشان آن‌ها مخدوش شده یا حتی آن بخش سیمانی به طور کامل از بدنه‌ی تیر جدا شده‌اند.

تیربرق تهران قدیم در خیابان شهید وحید نظری منطقه ۱۱، تا چندی پیش

منطقه‌های قدیمی‌تر و بافت‌های تاریخی بیشتر با این لکه‌های تاریخی مواجهند، چه در اودلاجان و چه محله‌های قدیمی تهران. خیابان فلسطین یا خیابان کاخ قدیمی و کوچه‌های اطرافش در منطقه 11 شهرداری تهران هم یکی از همین منطقه‌ها است که هنوز برخی از تیربرق‌های قدیمی در آن تغییر نکرده‌اند، هر چند بخش‌ پایینی باقی مانده‌ها هم معمولا با رنگ یا ابزارهای تیز مخدوش شده‌اند، اما طرح و بدنه‌ی باقی مانده از تیربرق‌ها در خیابان‌های این منطقه‌ها نشان می‌دهد که تعداد زیادی از آن‌ها نیز این تزئینات منحصربه‌فرد را داشته‌اند و به مرور تحت هر شرایطی از بین رفته‌اند.

جای خالی تیربرق تهران قدیم در خیابان شهید وحید نظری منطقه ۱۱

تیر برق با نشان شیر و خورشید در منطقه‌ی ۱۱ تهران در خیابان شهید وحید نظری همیشه به چشم می‌آمد، لکه‌ای تاریخی که در دو روز گذشته (احتمالا هشتم آذر) از جای خود کنده شده و هنوز کف خیابان به خاطر نبودنش سوراخ است. البته تخریب حسینیه‌ی پهلوی با تزیینات گچ‌بری در همین خیابان به عنوان نشانه دیگری از خاطرات تهران قدیم، در روزهای نخست آذرماه قدمِ دیگری از حذف نشانه‌های تاریخی تهران قدیم بود، اما از سوی دیگر این اتفاق بی‌توجهی میراث فرهنگی به این نشانه‌ها که هر کدام خاطراتِ جمعی تهران قدیم را به دوش می‌کشند هم نشان می‌دهد.

حسینیه قدیمی، حین آغاز عملیات تخریب در خیابان شهید نظری

جالب آن‌که گودبرداری این حسینیه با تعداد قابل توجهی کامیون، در شبی انجام شد که طبق اعلان‌های رسمی، حضور کامیون‌ها در تهران با هوای آلوده‌ی سطح خطرناک، ممنوع بود!

حذف تیر برق‌های قدیمی در تهران، بی‌توجهی دستگاه‌های دیگر را نیز در این اتفاق دخیل می‌کند، شهرداری یا اداره‌ی برقِ منطقه هم می‌توانند در آن دخیل باشند، اما یکی از مهمترین نکاتی که معمولا ذهن را به سمت خود می‌برد، وجود نشان شیر و خورشید روی بدنه‌ی آن‌هاست. هر چند با قرار دادن علامت «شیر و خورشید» روی پرچم ایران قبل از انقلاب اسلامی، برخی آن را نمادِ حکومت پهلوی می‌دانند، اما کمتر کسی تا کنون به تاریخچه‌ی استفاده از شیر و خورشید توجه کرده است.

نشانی که از زمان فتحعلی شاه قاجار رواج پیدا کرد؛ در آن زمان «ملا احمد نراقی»، - مجتهد شیعه و متخصّص در علوم اسلامی - پیشنهاد کرد که نماد شیر خورشید را به نشانه‌ی شیر؛ مظهر حضرت علی(ع)، شمشیر؛ نماد شمشیر علی(ع) یعنی ذوالفقار و خورشید؛ به نشانه‌ی خورشید نبوت و اتحاد شیعه و سنی برای پرچم ایران به کار برند و آن را رواج داد.

حتی در اوایل دهه ۹۰ نیز، حجت‌الاسلام والمسلمین علی یونسی - دستیار ویژه رییس‌جمهور - در یک سخنرانی گفته بود: «...عده‌ای خیال می‌کردند نماد شیر و خورشید یک نماد سلطنتی است اما این‌گونه نیست. شیر نماد حضرت علی(ع) و خورشید نماد حضرت محمد(ص) است و تنها تاجش مربوط به شاه بود. اگر به من باشد، هلال احمر را تغییر می‌دهم و شیر و خورشید را جایگزین آن می‌کنم؛ البته برای هلال احمر هم احترام قائلم.»

اسکندر مختاری طالقانی - مدیر سابق محور تاریخی فرهنگی تهران - پیش از این به ایسنا گفته بود: هنوز تهران از دست نرفته است. هنوز محله رودکی، حد فاصل خیابان انقلاب تا بلوار کشاورز، محدوده حریم دانشگاه تهران و محدوده‌ای که اکنون طرح توسعه‌ای دانشگاه تهران در آن قرار می‌گیرد، شمال محور انقلاب و حتی محدوده پارک هنرمندان هنوز ساختارهای سالمی وجود دارند.

تیر برق تهران قدیم و بخشی از تزیینات آن

معتقدم ساختار سالم چیزی است که ساکنان اصلی در آن زندگی می‌کنند. در هر خانه‌ای را که بزنید یک نفر حرف‌هایی دارد که به چندین کتاب خاطره تبدیل می‌شود.می‌توان با او گفت‌وگو کرد، اطلاعات زیادی از آن بیرون کشید. این‌ها سلول‌های سلامت شهرند، سلول‌هایی که خاطرات ساکنان شهرند. ساکنانی که در عذاب نیستند.»

تماشاخانه

تغییرات بنزینی باز هم بدون اطلاع قبلی! مردم صبح فهمیدند چه اتفاقی برای سهمیه‌شان افتاده‌است / اطلاع‌رسانی به روش دولت روحانی و رئیسی (فیلم)

نجات حیوانات لبنان زیر حملات هوایی/ داوطلبان جان خود را به خطر می اندازند (فیلم)

فیلم های دیگر