دانشگران ترجمه در این دوره‌ها به‌گونه‌ای پرورش می‌یابند که پس از پایان دوره، اولا نخستین کتابشان آمادهٔ چاپ و انتشار می‌شود و ثانیا به‌راحتی می‌توانند فعالیت حرفه‌ایِ ترجمه را از طُرُق مختلف ادامه دهند و مترجمی را به‌عنوان یک شغل ثابت انتخاب کنند و از این راه برای خود کسب درآمد کنند.

امروز سی‌ام سپتامبر و روز جهانی ترجمه و مترجم است. به همین مناسبت، مصاحبه ای با مسئولان مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد که دو کارآفرین جوان هستند انجام شده است. آنچه در ادامه می‌آید، حاصل گفت‌وگو با روح‌الله سلیمانی‌پور مدرّس و رضا رایان‌راد مدیر اجراییِ مدرسهٔ بین‌المللی مترجمیِ کارآمد است.

* لطفاً دربارۀپیشینه و تجربیات تان در حوزۀآموزش ترجمه، توضیح کوتاهی ارائه کنید.

روح‌الله سلیمانی‌پور، طراح و مدرّس مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: من از نوجوانی به کار آموزش علاقه داشتم و عاشق یادگیری و یاددهی بودم. از هجده‌سالگی کار آموزش را به‌طور رسمی در یکی از بهترین دبیرستان‌های شیراز، یعنی دبیرستان فرهنگیان شیراز شروع کردم. در آن دبیرستان به‌مدت سه‌سال، چند درس را به‌صورت پاره‌وقت تدریس می‌کردم. بعد از آن، کار آموزش را در زمینه‌ها و حوزه‌های مختلف، در تهران و برخی شهرهای دیگر ادامه دادم. از دوره‌های مرتبط با رایانه و فناوری اطلاعات گرفته تا دوره‌های آموزش نویسندگی و مهارت‌های پژوهشی و سرانجام ترجمه.

همیشه مهم‌ترین مسئله در آموزش از نظر من «سادگیِ آموزش و کاربردپذیریِ آن» بوده است. به همین دلیل همیشه سعی می‌کنم وقتی چیزی یاد می‌گیرم، طوری یاد بگیرم که بتوانم آن را به بهترین نحو به دیگران آموزش دهم. در مورد ترجمه هم همین طور بوده است. همانطور که می‌دانید ما در ایران، هم در دانشگاه رشتهٔ مترجمی داریم و هم در خارج از دانشگاه، کلاس‌ها و کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌شود. شماری کتاب‌های آموزش ترجمه هم در کشور در دسترس است.

من از زمانی که به ترجمه علاقه‌مند شدم، مدت زیادی به مطالعه و بررسی و مقایسه و ارزیابیِ دوره‌ها و روش‌های آموزش ترجمه و منابع آموزشیِ ترجمه پرداختم. همچنین مدت زیادی به مقابلهٔ ترجمه‌های مترجمان گوناگون با متن انگلیسی، و بررسی و تحلیل این ترجمه‌ها به‌طور جدی مشغول شدم. دربارهٔ کاستی‌ها و مشکلات ترجمه‌ها و آموزش ترجمه بیشتر خواهم گفت اما اینجا می‌خواهم بگویم پس از همهٔ این بررسی‌ها ایدهٔ طراحیِ یک دورهٔ آموزشیِ جامع، و در عین حال، فشرده و کارآمد به ذهنم رسید.

البته در حدود یک سال یا بیشتر، حاصل بررسیِ ترجمه‌های مترجمان بزرگ را در قالب فایل‌های پی‌دی‌اف با عنوان «مشق ترجمه» منتشر می‌کردم که با استقبال بسیار خوبی از طرف علاقه‌مندان یادگیری ترجمه و مترجمان و استادان ترجمه قرار گرفت. هر هفته دو فایل «مشق ترجمه» منتشر می‌کردم که هر یک از این فایل‌ها شامل مقابله و بررسیِ گُزیده‌ای از ترجمه‌های مترجمان نامدار با متن انگلیسی بود و جنبهٔ آموزشیِ چشمگیری داشت.

از مهر ۹۷ به همراه چند تن از دوستانم، تیم مدرسهٔ آنلاین ترجمه را تشکیل دادیم و برگزاریِ دوره‌های غیرحضوریِ پرورش مترجم را با سبک و شیوه‌ای کاملا متفاوت شروع کردیم. تاکنون ده دوره برگزار کرده‌ایم و خوشبختانه استعدادهای بسیار خوبی در زمینهٔ ترجمه، از دل این دوره‌ها کشف شده است و مترجمان خوبی از دل این دوره‌ها بیرون آمده‌اند. ترجمه‌آموزان حدود چهل کتاب ارزشمند نیز در طول این دوره‌ها ترجمه کرده‌اند که در دست آماده‌سازیِ نهایی و انتشار است.

رضا رایان‌راد، مدیر اجرایی مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: من دانش‌آموختهٔ کارشناسی ارشد آموزش زبان انگلیسی و همچنین دانش‌آموختهٔ دکتری رهبریِ کسب‌وکار هستم. از سال‌ها پیش، فعالیت در حوزهٔ ترجمه و نشر کتاب را شروع کرده‌ام. بیش از بیست‌وسه‌ سال تجربهٔ مشاوره در حوزهٔ نشر کتاب دارم و حدود هجده سال در زمینهٔ مدیریت نشر الکترونیک مشغول فعالیت بوده‌ام. همچنین شش سال تجربهٔ مدیریت انتشارات نیز بر شناختم از کسب و کار نشر افزوده است. در کنار این فعالیت‌ها، حدود سی‌و‌یک سال است که تدریس زبان انگلیسی یکی از مهمترین مشغولیتهایم بوده است و از سال ۱۳۸۰ علاوه بر آموزش زبان انگلیسی، در چندین دانشگاه به تدریس ترجمه پرداخته‌ام. تاکنون سه عنوان کتاب انگلیسی در حوزهٔ کسب‌وکار ترجمه کرده‌ام و شش کتاب ترجمه‌شده نیز در دست انتشار دارم.

* آموزش ترجمه در کشور، اعم از دوره‌های رسمیِ دانشگاهی و دوره‌های آموزشیِ غیردانشگاهی را چگونه ارزیابی می‌کنید و به‌نظرتان مهم‌ترین مشکلات این دوره‌ها چیست؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: مترجمان بزرگ و استادان زیادی دربارهٔ کیفیت آموزش ترجمه در دانشگاه‌ها و مسائل و مشکلات و کاستی‌های آن گفته‌اند و نوشته‌اند. ضمن احترام به همهٔ اساتید گرامی و دانشجویان و دانش‌آموختگان رشتهٔ مترجمی، متأسفانه کیفیت آموزش ترجمه در دانشگاه‌ها به‌هیچ‌وجه رضایت‌بخش نیست. آشکارترین شاهد این ادعا این است که در طول سالیانی که رشتهٔ ترجمه در ایران دایر شده است، تعداد قلیلی مترجم ممتاز و مؤثر از این دوره‌ها بیرون آمده است.

شاید شمار اندکی از مترجمان فعال و حرفه‌ای و مؤثر در سالیان اخیر، از میان دانش‌آموختگان رشتهٔ مترجمیِ دانشگاه پا به عرصه گذاشته‌اند. همین ضعف و ناکارآمدیِ آموزش ترجمه در دانشگاه‌ها زمینه‌ای برای شکل‌گیریِ کارگاه‌ها و کلاس‌های آموزش ترجمه در خارج از دانشگاه فراهم آورده است. اما متأسفانه بیشترِ این کارگاه‌ها و کلاس‌ها هم چنانکه باید نتیجه‌بخش نبوده است.

همانطور که پیش از این گفته شد، ما پیش از شروع فعالیت در حوزهٔ آموزش ترجمه، مدتی به مطالعه و بررسی و ارزیابیِ شیوه‌های آموزش ترجمه پرداختیم. پیش از این بررسی‌ها، همیشه این سؤال برایمان مطرح بود که چرا از میان این ‌همه مترجم نامدار و موفق و مؤثر، تعداد اندکی دانش‌آموختهٔ رشتهٔ مترجمی هستند و اکثر قریب به اتفاق آنها از رشته‌ها و حوزه‌های متنوع دیگر به ترجمه روی آورده‌اند. زمانی که سرفصل‌های آموزشیِ رشتهٔ مترجمی و متدولوژیِ آموزشیِ این رشته را بررسی می‌کردیم آرام‌آرام پاسخ آن پرسش برایمان روشن شد. و البته بعدها دلیل این ناکارآمدی را از زبان و قلم بسیاری از استادان ترجمه شنیدیم و خواندیم.

شاید بتوان مهم‌ترین دلایل ناکامیابی و ناکارآمدیِ آموزش ترجمه در دانشگاه و کارگاه‌های آموزش ترجمه در خارج از دانشگاه را اینگونه دسته‌بندی کرد:

الف. نادیده گرفتنِ مسئلهٔ مهمِ استعداد و انگیزه در فرایند جذب دانشجوی مترجمی: متأسفانه این مشکل در بیشتر رشته‌های دانشگاهی در کشور ما وجود دارد و طبیعتا در حوزهٔ ترجمه هم به‌طور چشمگیری دیده می‌شود. بسیاری از دانشجویان مترجمی، نه استعداد کافی برای یادگیریِ ترجمه دارند و نه انگیزه‌ای برای فعالیت در این حوزه، و فقط از بد حادثه گرفتار این رشته شده‌اند.

به هر حال، شرط اصلی برای وارد شدن در یک رشته این است که اولا در آن زمینه استعداد داشته باشیم و ثانیا از انگیزهٔ کافی برای فعالیت در آن حوزه برخوردار باشیم.
البته این نکته را هم اضافه کنم که هستند بسیاری از افراد که در رشته‌های دیگری تحصیل کرده‌اند اما استعداد و علاقه و انگیزهٔ کافی برای یادگیری ترجمه دارند؛ این قبیل افراد ممکن است به دلایل مختلف نتوانند در رشتهٔ مترجمیِ دانشگاه تحصیل کنند و باید برای پرورش آنها فکری کرد.

ب. مناسب نبودن سرفصل‌ها و منابع آموزشی: سرفصل‌ها و منابع آموزشیِ رشتهٔ مترجمی، علی‌رغم بازنگری‌های مکرّر، همچنان پاسخگوی نیاز دانشجویان این رشته نیست و بر اساس این سرفصل‌ها و منابع نمی‌توان مترجم واقعی و کارآمد تربیت کرد. همانطور که می‌دانید رشتهٔ مترجمی به شاخه‌ها و شعبه‌های متعدد تقسیم می‌شود و طبیعتا هر یک از دانشجویان می‌بایست در یکی از این رشته‌ها تربیت شوند و فعالیت کنند، اما سرفصل‌های آموزشی، ملغمه‌ای از شاخه‌های متعدد است که بیشتر موجب سرگردانی دانشجویان می‌شود.
مثلا ترجمهٔ شفاهی و ترجمهٔ کتبی دو حوزهٔ کاملا متفاوتند و همچنین اصول و ضوابط و جزئیات ترجمهٔ انگلیسی به فارسی با اصول و تکنیک‌های ترجمهٔ فارسی به انگلیسی فرق دارد و علی‌القاعده یک دانشجو نمی‌تواند همزمان در همهٔ این مقوله‌ها آموزش ببیند و بهتر است روی یک حوزه و مقولهٔ خاص متمرکز شود. اما این تفکیک‌ها در این رشته، دست‌کم در دورهٔ عمومیِ کارشناسی، نادیده گرفته شده است.

و سرانجام، یکی از مهم‌ترین کاستی‌های سرفصل‌ها و منابع آموزشیِ رشتهٔ مترجمی در دانشگاه‌ها، بی‌توجهی به توانشِ زبانیِ دانشجویان در زمینهٔ آشنایی با ظرفیت‌ها و ظرافت‌های زبان فارسی است. بیشتر دانشجویان ترجمه، پیش و بیش از آنکه در آشنایی با زبان انگلیسی مشکل داشته باشند، با ظرفیت‌ها و ظرافت‌های زبان فارسی بیگانه‌اند.

ج. تأکیدِ بیشتر بر مباحث صِرفاً نظری، و مبتنی نبودن آموزش‌ها بر رویکرد عملی: ضعف و مشکل دیگرِ آموزش ترجمه در دانشگاه‌ها تأکید بر مباحث نظری است. ترجمه از سنخ مهارت است و مهارت‌ها را باید در فرایند آموزش عملی یاد گرفت. اما متأسفانه تمرین عملیِ ترجمه توسط دانشجویان در دانشگاه‌ها جدی گرفته نمی‌شود. دانشجو چهار سال پشت سر می‌گذارد بدون اینکه نتیجه‌ای عملی به‌دست آورده باشد و حاصل کار خود را ببیند.

د. بیگانگی با روش مترجمان بزرگ: شاید بتوان گفت از میان مشکلات متعدد آموزش ترجمه در دانشگاه‌ها و حتی در بسیاری از دوره‌های غیردانشگاهی، بی‌توجهی به روش مترجمان بزرگ است. این امری بدیهی است که پس از آموختنِ اصول نظریِ هر هنر و مهارتی، در گام بعد باید آن هنر و مهارت را از روی دست هنرمندان موفقِ آن حوزه یاد گرفت. بنابراین پس از یادگیری اصول و تکنیک‌های ترجمه و فراهم آوردنِ همهٔ مقدمات و لوازم مترجمی، مدتی باید به بررسیِ ترجمه‌های ممتاز مترجمان نامدار پرداخت و فنون و شِگِردهای ترجمه را از مترجمان بزرگ آموخت. فنون و شِگِردهایی که در هیچ کتاب و کارگاهی بیان نمی‌شود. اما متأسفانه، این مسئله، هم در رشتهٔ مترجمی و هم در بسیاری از کارگاه‌ها و دوره‌های آموزش ترجمه نادیده گرفته می‌شود.

*چه راهکاری برای برطرف کردن این مشکلات پیشنهاد می‌کنید؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: بدیهی است رفع مشکلات آموزش ترجمه در دانشگاه‌ها اولا مستلزم تحول زیرساخت‌های ذهنیِ عوامل دخیل در این حوزه و ثانیا مستلزم دگرگونی‌های بنیادی در سبک و ساختار این رشته و شیوهٔ ارائهٔ آن است و زمان زیادی طول خواهد کشید تا این مشکلات برطرف شود. اما به هر حال برای پرورش و تربیت افراد علاقه‌مند و مستعد باید کاری کرد.

ما با در نظر گرفتن همین مشکلات و کاستی‌ها و نیازها، «مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد» و دوره‌های پرورش مترجم را ایجاد کرده‌ایم و از طریق این مدرسه، یک دورهٔ غیرحضوریِ هفت‌ماهه برای پرورش مترجمان کارآمد طراحی کرده‌ایم و سودمندی و کارآمدیِ این دوره را نیز به‌صورت عملی اثبات کرده‌ایم.

ما از مهر ۹۷ تا مهر ۹۸ ده دورهٔ غیرحضوریِ پرورش مترجم بر اساس همین الگو برگزار کرده‌ایم و در طول این ده دوره، شمار زیادی از افراد مستعد و علاقه‌مند، با هنر و مهارت ترجمه آشنا شده‌اند و اصول و تکنیک‌های ترجمه را به‌صورت کاملا عملی آموخته‌اند و آموخته‌هایشان را در قالب ترجمهٔ یک کتاب در طول دوره به‌کار بسته‌اند و تمرین کرده‌اند. بنابراین، این دورهٔ جامع و فشرده برای کسانی که از طرفی به یادگیریِ مهارت ترجمه علاقه دارند و از طرف دیگر نمی‌خواهند درگیر فرایندهای نفس‌گیر دانشگاهی شوند، گزینهٔ مناسبی خواهد بود.

در طراحیِ این دورهٔ هفت‌ماهه سعی کرده‌ایم به مشکلات و کاستی‌های پیش‌گفته توجه داشته باشیم و این دوره را طوری طراحی کنیم که ترجمه‌آموزان ضمن یادگیری مباحث نظری و آشنایی با اصول و تکنیک‌ها و شگردهای ترجمه، آموخته‌هایشان را در قالب تمرین عملی و ترجمهٔ یک کتاب به‌کار ببندند و در پایان دوره، حاصل کار خودشان را به‌صورت کاملا عملی ببینند.

*مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد، اساساً با چه هدف و انگیزه‌ای طراحی شده است و تفاوت آن نسبت به رشتهٔ مترجمیِ دانشگاه‌ها و دیگر دوره‌های آموزش ترجمه چیست؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: هدف اصلیِ ما تربیت مترجمانی حرفه‌ای است و همانطور که از عنوان آن پیداست، مهم‌ترین وجه امتیاز و تفاوت آن با دیگر دوره‌های آموزش ترجمه، کارآمدیِ آن است. ما زمینه‌ای فراهم آورده‌ایم که افراد بااستعداد و علاقه‌مند بتوانند در طول یک دورهٔ غیرحضوریِ فشرده و جامع، اولا اصول و تکنیک‌های کاربردیِ ترجمه و مهارت‌های جانبیِ ترجمه را به‌خوبی یاد بگیرند و ثانیا در طول دورهٔ هفت‌ماهه، یک کتاب انگلیسی زیر نظر مدرّس دوره ترجمه کنند و آموخته‌هایشان را گام‌به‌گام به‌صورت عملی به‌کار بگیرند و تمرین کنند. و سرانجام، به آنها کمک می‌کنیم اولین کتاب ترجمه‌شدهٔ خودشان را در پایان دوره آمادهٔ چاپ و انتشار کنند. البته انتشار کتاب ترجمه‌شدهٔ ترجمه‌آموزان قطعی و تضمینی است. یعنی ما از آغاز دوره، قرارداد انتشار کتاب را با یکی از ناشران معتبر منعقد می‌کنیم. و پس از پایان دوره هم زمینهٔ فعالیت حرفه‌ای و اشتغال مترجمان را فراهم می‌آوریم. بنابراین مدرسهٔ بین‌المللی مترجمی کارآمد کاملا با رویکرد ارزش‌آفرینی و با هدف کمک به ایجاد اشتغال در کشور فعالیت می‌کند.

به‌طور خلاصه، تفاوت دوره‌های آموزشی مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد با رشته‌های مترجمیِ دانشگاه‌ها از این قرار است:

-دانشگاه به دانشجویان صِرفا آموزش می‌دهد ولی ما ترجمه‌آموزان را با کارِ عملیِ ترجمه پرورش می‌دهیم.

-دانشگاه، دانشجوی ترجمه جذب می‌کند ولی ما دانشگر ترجمه جذب و تربیت می‌کنیم. یعنی میان آموزش و یادگیری و اشتغال، به‌صورت عملی، ارتباط برقرار می‌کنیم.

-دانشگاه در طول یک دورهٔ چهارساله+دوسال ارشد، به آموزش دانشجویان می‌پردازد و دانشجو مجبور است بسیاری از سرفصل‌های غیرمرتبط و غیرضروری را بگذراند ولی ما در طول یک دورهٔ فشردهٔ هفت‌ماهه و به‌صورت کاملا عملی و کاربردی به پرورش مترجمان می‌پردازیم و تنها روی سرفصل ها ومباحث مرتبط و ضروری تمرکز می‌کنیم.

-دانشگاه به دانشجویانِ مترجمی فقط مدرک می‌دهد، ولی دانشگران ترجمه در مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد، علاوه بر مدرک، یک پروژهٔ عملی در طول دوره پشت سر می‌گذارند و در پایان دوره یک کتاب چاپ‌شده به‌عنوان بهترین مدرک در دست خواهند داشت.

*منظورتان از کارآمدی چیست و پس از پایان دوره، چگونه به اشتغال ترجمه‌آموزان کمک می‌کنید؟

منظور ما از کارآمدی دو چیز است؛ یکی روش کاربردیِ ما در تربیت مترجمان و دیگری آماده‌سازیِ آنها برای فعالیت حرفه‌ای پس از پایان دوره مترجمی.

ما به‌جای اینکه فقط روی مقولهٔ آموزش تمرکز کنیم، به پرورش دانشگران ترجمه می‌پردازیم. دانشگرِ ترجمه یعنی کسی که هدفش از یادگیریِ ترجمه، ارزش‌آفرینی و اشتغال است. پس، علاوه بر اینکه اصول و تکنیک‌ها و روش‌های ترجمه را به آنها آموزش می‌دهیم، از آغاز دوره برای هر یک از آنها یک کتاب انگلیسی مشخص می‌کنیم تا در طول دوره زیر نظر مربّیِ دوره ترجمه کنند و فرایند ترجمه را کاملا به‌صورت عملی یاد بگیرند.

ضمن اینکه فرایند آموزش‌ آنها هم مبتنی بر رویکرد یادگیری‌محور خواهد بود. یعنی مباحث را از طریق محتواهای آموزشی و با رویکرد خودفراگیری در اختیار آنها می‌گذاریم تا خودشان به‌صورت کاملا فعالانه در فرایند یادگیریِ مهارت ترجمه ایفای نقش کنند. به این ترتیب، آموخته‌ها کاملا در ذهن و ضمیرشان ثبت‌ می‌شود.

جنبهٔ دیگر کارآمدیِ این دوره‌ها از نظر ما این است که دانشگران ترجمه در این دوره‌ها به‌گونه‌ای پرورش می‌یابند که پس از پایان دوره، اولا نخستین کتابشان آمادهٔ چاپ و انتشار می‌شود و ثانیا به‌راحتی می‌توانند فعالیت حرفه‌ایِ ترجمه را از طُرُق مختلف ادامه دهند و مترجمی را به‌عنوان یک شغل ثابت انتخاب کنند و از این راه برای خود کسب درآمد کنند. نقش ما در زمینهٔ کمک به اشتغال مترجمان پس از پایان دوره این است که آنها را به ناشران معتبر، مجلات، روزنامه‌ها، وبسایت‌ها، و روابط عمومی برخی سازمان‌ها معرفی می‌کنیم تا بتوانند از طریق مهارت ترجمه مشغول به کار شوند. اگر مترجم حرفه‌ای به‌صورت تمام‌وقت کار مترجمی کند می‌تواند ماهانه تا چهار میلیون تومان درآمد داشته باشد.

*متدولوژیِ آموزشیِ شما در دوره‌های آموزشیِ مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد چیست؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: ما یک دورهٔ غیرحضوریِ هفت‌ماهه طراحی کرده‌ایم. شش ماه را برای فعالیت آموزشی و تمرین عملیِ ترجمه در نظر گرفته‌ایم و یک ماه را هم برای جمع‌بندی ترجمه‌های دانشگران ترجمه و آماده‌سازیِ آن برای تحویل به ناشران پیش‌بینی کرده‌ایم. در واقع کتاب ترجمه‌شدهٔ هر یک از ترجمه‌آموزان در حکم پایان‌نامهٔ آنها خواهد بود و هر یک از آنها پس از تکمیل و ارائهٔ نسخهٔ ویراسته و نهاییِ ترجمه‌اش می‌تواند از این دوره فارغ‌التحصیل شود. در طول شش ماه، یک برنامهٔ صدروزه داریم که در چهار ترم یک‌ماه‌ونیمه ارائه می‌شود. در آغاز هر ترم، برنامهٔ آموزشیِ آن ترم را در اختیار ترجمه‌آموزان قرار می‌دهیم و محتواهای آموزشی را طبق برنامه و در روزهای مشخص برایشان می‌فرستیم. محتواهای آموزشی را با سبک و ساختاری ویژه‌ در قالب فایل‌های پی‌دی‌اف و با رویکردها و اهداف مختلف تهیه کرده‌ایم. یعنی از طریق این محتواها، هم به آموزش اصول و تکنیک‌های ترجمه می‌پردازیم و هم اصول و تکنیک‌های نویسندگی و ویرایش را آموزش می‌دهیم. بخشی از محتواهای آموزشی نیز شامل مقابلهٔ قطعاتی از ترجمه‌های مترجمان ممتاز با متن انگلیسی و آنالیز و بررسیِ این ترجمه‌هاست.

علاوه بر این، از آغاز دوره برای هر یک از ترجمه‌آموزان یک کتاب انگلیسی تعیین می‌کنیم که در طول دوره، ضمن یادگیری اصول و تکنیک‌های ترجمه، کتاب را نیز زیر نظر مدرّس دوره ترجمه کند و کتاب‌ها در پایان دوره برای چاپ و انتشار آماده می‌شود.

بنابراین فرایند آموزش ترجمه در این دوره از دو طریق دنبال می‌شود: یکی از طریق ارسال محتواهای آموزشی برای ترجمه‌آموزان و دیگری از طریق بازبینی و ویرایش ترجمه‌های ترجمه‌آموزان توسط مدرّس دوره. گفتنی است ویرایش ترجمه‌ها به‌گونه‌ای انجام می‌شود که دانشگر ترجمه بتواند ویرایش‌ها و تغییرات را مشاهده کند و به خطاها و اشکالات ترجمه‌اش پی ببرد.

محتواهای آموزشی نیز اولا با رویکرد خودفراگیری تهیه شده است. یعنی به‌گونه‌ای تدوین شده است که ترجمه‌آموز با مطالعه و بررسی آن به‌سادگی و سهولت بتواند اصول و تکنیک‌های ترجمه را بیاموزد. و ثانیا این محتواها، طیف گسترده‌ای از مفاد آموزشیِ مورد نیاز ترجمه‌آموزان را شامل می‌شود. از اصول و تکنیک‌های ترجمه گرفته تا اصول و تکنیک‌های نویسندگی و قواعد ویرایشیِ مورد نیاز مترجمان بر اساس دستور خط فرهنگستان زبان و ادب فارسی و دیگر منابع معتبر حوزهٔ ویرایش. و از بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های زبان انگلیسی و فارسی گرفته تا اصول و قواعد تغییر در ترجمه و همچنین اصول اخلاقی و حرفه‌ایِ ترجمه.

*با توجه به اینکه این دوره‌ها به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود، از چه روش‌هایی برای ارتباط با ترجمه‌آموزان استفاده می‌کنید؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: این دوره‌ها در قالب کوچینگ ترجمه و به‌صورت کاملا اختصاصی و تعاملی برگزار می‌شود. پس از تکمیل فرایند ثبت‌نام ترجمه‌آموزان، همکاران ما از طریق تلگرام، واتس‌اپ یا پست الکترونیک با هر یک از ترجمه‌آموزان ارتباط برقرار می‌کنند و ضمن گفت‌وگو و تعامل در مورد فعالیت‌های دوره، محتواهای آموزشی را هر روز طبق برنامه برای آنها ارسال می‌کنند. ترجمه‌آموزان هم ضمن مطالعه و بررسیِ محتواهای آموزشی، اگر سؤال یا مشکل یا ابهامی داشته باشند از همین طریق می‌توانند با ما در میان بگذارند و در کوتاه‌ترین زمان به سؤالات آنها پاسخ می‌دهیم و مشکلات احتمالی را برطرف می‌کنیم. همچنین هر یک از ترجمه‌آموزان، در طول دوره، ترجمه‌های خود را طبق برنامه برای ما می‌فرستند و پس از بازبینی و ویرایش ترجمه‌ها توسط مدرّس دوره، نتیجهٔ بازبینیِ ترجمه‌ها برایشان ارسال می‌شود.

علاوه بر این، ده ساعت تماس مستقیم با مدرّس دوره نیز برای هر ترجمه‌آموز در نظر گرفته شده است. یعنی هر ترجمه‌آموز در طول دورهٔ هفت‌ماهه به مدت ده ساعت می‌تواند از طریق تلفن یا تلگرام یا ایمیل، با مدرّس دوره در ارتباط باشد و در زمینهٔ مسائل و مشکلات احتمالی گفت‌وگو و مشورت کند.

*پیش‌نیاز شرکت در این دوره‌ها چیست و چه افرادی با چه ویژگی‌هایی می‌توانند در این دوره‌ها شرکت کنند؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: پیش‌نیاز اساسیِ شرکت در این دور‌ه‌ها، آشناییِ عمومی با زبان انگلیسی و سپس اندکی استعداد در یادگیریِ ترجمه و سپس شور و شوق و انگیزه و امید در یادگیری و توسعهٔ فردی و شروع یک فعالیت فرهنگی و اجتماعیِ ارزشمند و کسب‌وکار جدید است. دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته‌های مختلف می‌توانند در این دوره شرکت کنند. هیچ محدودیت سنی برای شرکت در این دوره وجود ندارد و با توجه به اینکه این دوره کاملاً به‌صورت غیرحضوری برگزار می‌شود، علاقه‌مندان از شهرهای مختلف کشور و حتی از دیگر کشورها می‌توانند در آن شرکت کنند. طبیعتا افرادی با توانش زبانیِ بالا و همچنین با انگیزه و اشتیاقِ بیشتر، و به‌ویژه افرادی با سنخ روانیِ درونگرا، برای یادگیری مهارت ترجمه و فعالیت حرفه‌ایِ ترجمه شرایط مساعد‌تری دارند.

ما قبلا در دوره‌های غیرحضوریِ پرورش مترجم، ترجمه‌آموزانی از شهرهای مختلف کشور و نیز ایرانیان ساکن برخی از کشورها مانند انگلستان، امریکا، استرالیا، ایتالیا، ژاپن، و چند کشور دیگر داشته‌ایم.

*هر ترجمه‌آموز به‌طور میانگین باید چند ساعت برای پی‌گیری آموزش‌ها و فعالیت‌های این دوره وقت بگذارد؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: این مسئله به بسیاری چیزها بستگی دارد؛ استعداد ذاتیِ افراد، انگیزه و اشتیاق آن‌ها، دانش و تجربهٔ پیشین، و مانند اینها. ما محدودیتی برای ترجمه‌آموزان تعیین نمی‌کنیم اما طوری برنامه‌ریزی کرده‌ایم که هر ترجمه‌آموز در طول این دورهٔ هفت‌ماهه، هر شبانه‌روز باید دست‌کم دو تا سه ساعت وقت بگذارد تا بتواند به نتیجهٔ مطلوب برسد. البته تعیین این که این دو تا سه ساعت در چه موقعیتی از شبانه‌روز باشد، به انتخاب خود ترجمه‌آموز خواهد بود.

*هزینهٔ شرکت در این دوره‌ها، زمان ثبت‌نام و فرایند جذب ترجمه‌آموز در این دوره‌ها چگونه است؟

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: ظرفیت دوره ۲۵ نفر است و شهریهٔ این دورهٔ هفت‌ماهه چهار میلیون و پانصد هزار تومان است. ثبت‌نام از دوشنبه ۸ مهر آغاز می‌شود. افراد علاقه‌مند از طریق شماره تلفن 09108349458 یا از طریق آی‌دی‌ تلگرامی https://t.me/Tschool_Manager و همچنین از طریق پست الکترونیکی info.translationschool[at]gmail.com می‌توانند فرم ثبت‌نام در این دوره را درخواست و تکمیل کنند و دوباره از همین طریق برای ما بفرستند. همچنین پیش از تکمیل فرم و ارسال فرم ثبت‌نام، امکان تماس و مشاوره نیز برای متقاضیان فراهم خواهد بود. پس از بررسیِ درخواست‌ها و احراز شرایط شرکت در دوره، ثبت‌نام انجام می‌شود و پس از طی مقدمات مورد نیاز، دوره را از شنبه ۲۰ مهر آغاز می‌کنیم.

* اگر نکته یا مطلب دیگری مانده است بفرمایید.

مدرسهٔ بین‌المللیِ مترجمیِ کارآمد: متشکریم. فقط در پایان از مخاطبان و خوانندگان درخواست می‌کنیم دوره‌های آموزشیِ مدرسهٔ بین‌المللی مترجمیِ کارآمد را به بستگان و دوستانشان که علاقه‌مند و مستعد یادگیریِ ترجمه و فعالیت حرفه‌ایِ مترجمی هستند معرفی کنند.

تماشاخانه