عصر ایران - دکتر جواد غروبی *- آپاندیسیت به علت انسداد مدخل آپاندیس و عفونت ثانویه به آن، ایجاد می‌شود. انسداد می‌تواند به دلیل وجود مدفوع سفت، عفونت ویروسی، میکروبی و انگلی ایجاد شود. همچنین دانه‌های گیاهی، هسته‌های میوه‌جات و تومورهای آپاندیس هم باعث انسداد می‌گردند.

علائم بیماری

علائم اولیه شامل بی‌اشتهایی، تهوع و درد شکم می‌باشد. درد شکم در مراحل اولیه آپاندیسیت، خفیف و دور ناف است که به‌تدریج با پیشرفت بیماری، شدت می‌یابد و در ناحیه راست و پایین شکم متمرکز می‌شود. اگر نوک آپاندیس در لگن قرار گرفته باشد، ممکن است علائم ادراری را تقلید کرده و بیمار از سوزش و تکرر ادرار شکایت کند.

گاهی سبب درد بیضه سمت راست هم می‌شود. در مراحل پیشرفته، آپاندیس پاره می‌شود و چرک حاوی آن با مدفوع وارد حفره شکم و یا لگن می‌گردد. این اتفاق، سبب عفونت موضعی و یا منتشر بسیار خطرناک شکم می‌شود.

در این فاز تب بیمار بالا می‌رود. تعداد گلبول‌های سفید افزایش پیدا می‌کند و بیمار بسیار بدحال می‌شود. البته در کودکان زیر سن مدرسه، علائم این بیماری بسیار گمراه‌ کننده بوده و تشخیص آن سخت است. در این کودکان ابتدا استفراغ شروع‌ می‌شود، سپس علائم تب و درد شکم ظاهر می‌گردد.

تشخیص آپاندیسیت:

بیمار مبتلا به آپاندیسیت، به علت تشدید درد شکم با تغییر پوزیشن، معمولا بی‌حرکت و بی‌حال در بستر می‌خوابد. با سرفه و عطسه هم درد بیمار تشدید می‌شود. در مسیر مرکز درمانی نیز حرکت ماشین هنگام عبور از دست‌اندازها، درد را بیشتر می‌کند.

درد ناحیه مک برنی (ناحیه راست و پایین شکم) در لمس، عموما دلالت بر آپاندیست دارد. در صورت تردید، باید توسط پزشک معاینه مکرر انجام شود. بررسی‌های آزمایشگاهی شامل شمارش گلبول‌های سفید و آزمایش ادرار می‌باشد. در صورت مشکوک شدن به آپاندیسیت، بررسی‌های تصویری از جمله گرفتن عکس ساده شکم و قفسه سینه نیز توصیه می‌شود.

همچنین انجام سونوگرافی توسط یک فرد مجرب، ارزش تشخیصی بالایی دارد. گاهی از سی‌تی‌اسکن هم برای تشخیص آپاندیسیت استفاده می‌شود. تشخیص افتراقی آن شامل اسهال و استفراغ، یبوست، عفونت ادراری، التهاب غدد لنفاوی شکم یا مزانتر روده، التهاب دیورتیکول مکل، بیماری‌های التهابی و عفونی لگن، حاملگی خارج رحمی، پارگی سیست تخمدان و تومور کارسینوئید آپاندیس می‌باشد.

لازم به ذکر است که گاهی تشخیص قطعی آپاندیسیت علی‌رغم بررسی‌های دقیق و معاینات فیزیکی، میسر نمی‌شود. لذا در صورت ظن قوی بر له آپاندیسیت، انجام عمل جراحی برای پیشگیری از ترکیدن و سوراخ شدن احتمالی آپاندیس، توصیه شده است.

درمان آپاندیسیت:

تجویز آنتی‌بیوتیک، درمان با مایعات از طریق ورید، احیائ بیمار و برداشتن آپاندیس با جراحی، اقدام انتخابی در بیمار مبتلا به آپاندیسیت است. در مواردی که آپاندیس پاره نشده است، درمان به وسیله لاپاروسکوپی هم توصیه می‌شود.

عوارض آپاندیسیت:

عفونت زخم، تشکیل آبسه‌های چرکی داخل شکمی، انسداد روده به علت چسبندگی، عفونت وریدهای کبدی، فیستول‌های پوستی و نازایی در خانم‌ها به علت چسبندگی لوله‌های رحمی، از عوارض این بیماری در موارد آپاندیسیت پاره شده می‌باشند. تشخیص زودرس، اقدام عاجل درمانی و جراحی، باعث شده که میزان مرگ‌ومیر در آپاندیسیت به صفر برسد.

*دانشیار متخصص جراحی عمومی وفوق تخصص جراحی و ارولوژی کودکان