تجربه دانمارک؛ دو باشگاهی که جوانان را نجات می‌دهد

عصر ایران ؛ نادر رستمی* - در کشور دانمارک آمار بزهکاری و خلاف در بین نوجوانان و جوانان پایین و تحت کنترل است و درصد بسیار کمی از جوانان دانمارکی به مسیرهای پرسنگلاخ و پرهزینه خلاف و بزهکاری کشیده می‌شوند.

یکی از مهم‌ترین دلایل این مساله به گمان نویسنده این سطور که بیش از 3 دهه تجربه کار با نوجوانان و جوانان را در دانمارک دارد، وجود دو نوع باشگاه خاص در دانمارک هست که در ادامه و به تفصیل بیشتر درباره نحوه فعالیت این دو نوع باشگاه و تاثیر آن بر کاستن از آمار بزهکاری نوجوانان و جوانان توضیح داده خواهد شد:

1- باشگاه‌های اوقات فراغت

در دانمارک هزاران "باشگاه اوقات فراغت" کودکان، نوجوانان و جوانان مشغول به کار هستند.

باشگاه‌های اوقات فراغت در کل کشورهای اروپای غربی سابق و کشورهای اسکاندیناوی با سابقه‌ای بیش از صدوهفتاد سال مشغول به کار هستند. این باشگاه‌ها تقریبا در همه محله‌ها پیدا می‌شوند و بزرگ‌ترین هدف آنها مقابله با هدر و هرز نرفتن استعداد کودکان، نوجوانان و کاستن از آمار بزهکاری در میان نوجوانان و جوانان است.

همه این باشگاه‌ها زیر نظر شهرداری‌های محلی کار می‌کنند و آغاز فعالیت آنها همزمان با پایان فعالیت مدارس است. زمانی که درهای مدارس بسته می‌شوند، این باشگاه‌ها درهای خود را به روی نوجوانان و جوانان می‌گشایند. باشگاه‌ها در روزهای تعطیل هم باز هستند و انواع و اقسام امکانات مفید سالم و سازنده را در اختیار اعضایشان قرار می‌دهند تا جوانان رفتن به باشگاه‌ها را به رفتن کوچه و خیابان ترجیح دهند تا از خطرات احتمالی و آدم‌های ناباب کوچه و خیابان برحذر باشند.

همه این باشگاه‌ها همکاری بسیار نزدیکی با باشگاه‌های ورزشی محلی در دانمارک دارند.

حق عضویت باشگاه‌های اوقات فراغت بسیار کم است  که در صورت عدم امکان خانواده‌ها، شهرداری‌ها آنها را از پرداخت شهریه معاف می‌کنند و این معافی را از طریق مشاور به اطلاع خانواده می‌رسانند؛ بدون آنکه جوان خانواده در جریان این معافیت قرار بگیرد که مبادا شخصیت او در بین جوانان دیگر خدشه‌دار شود.

روسای باشگاه‌های اوقات فراغت هر ماه یا حداکثر هر 2 ماه یکبار در جلساتی مشترک به همراه نمایندگان مشاوران، مددکاران اجتماعی، نمایندگان باشگاه‌های ورزشی محلی، نمایندگان مدارس محلی، نمایندگان پلیس منطقه، نمایندگان سوپر مارکت‌های بزرگ محله، نمایندگان والدین و نمایندگان دانش‌آموزان شرکت و وضعیت کلی جوانان در منطقه را بررسی می‌کنند.

در صورتی که قرار باشد مسایل و مشکلات خانواده‌ها به طور فردی و شخصی مطرح شود نمایندگان سوپر مارکت‌های بزرگ، نمایندگان والدین و دانش‌آموزان و نماینده‌های اتحادیه‌های ورزشی محلی اجازه شرکت در آن قسمت از جلسه را ندارند.

- گفتنی است دلیل حضور نماینده‌ای از سوپر مارکت‌های بزرگ محله این است که غالب این سوپر مارکت‌ها محلی برای آغاز به کار و فعالیت اقتصادی جوانان هستند و ارتباط زیادی با جوانان دارند. –

باشگاه‌های اوقات فراغت نیازهای اوقات فراغت کودکان و نوجوانان و جوانان بین 10 تا 18 سال را پوشش می‌دهند و عضویت در آنان اجباری نیست ولی این باشگاه‌ها بقدری امکانات تفریحی، آموزشی ورزشی جالب ارایه می‌دهند که بالای 80 درصد از کودکان، نوجوانان و جوانان محله‌های مختلف راغب به حضور در آنها هستند.

بودجه باشگاه‌ها را شهرداری‌ها تامین می‌کنند و شهرداری‌ها مسئول مستقیم باشگاه‌های اوقات فراغت هستند.

کارکنان باشگاه‌های اوقات فراغت به 3 دسته تقسیم می‌شوند:

- کارکنان تحصیلکرده که باشگاه‌ها را مدیریت می‌کنند. در دانمارک رشته تحصیلی به نام "پدگو" هست که دقیقا در همین راستا به دانشجویان آموزش می‌دهد تا بتوانند در کارشان در باشگاه‌های اوقات فراغت نیازها و مشکلات جوانان را تشخیص بدهند و در راستای رفع نیازها و مشکلات تک تک جوانان قدم بردارند.

- " کمک پدگوها" که تحصیلکرده نیستند و لیسانس یا فوق لیسانس "پدگو" ندارند. بعضی از کمک پدگوها دانشجویانی هستند که در همان رشته به دانشگاه می‌روند و در همکاری بین دانشگاه‌ها و باشگاه‌های اوقات فراغت دوره‌های عملی خود را در باشگاه‌ها سپری می‌کنند.

- نیروهای داوطلب مردمی و نیروهای داوطلب اتحادیه‌های ورزشی محلی.

 در دانمارک تمامی افرادی که به نحوی با کودکان، نوجوانان و جوانان کار می‌کنند باید عدم سوء پیشینه کیفری داشته باشند.

زمانی که کودک، نوجوان و یا جوانانی که تازه به عضویت باشگاه‌های اوقات فراغت درآمده‌اند وارد باشگاه‌ها می‌شوند بدون آنکه آنان در جریان باشند، کار متخصصان روی آنها شروع می‌شود و سعی می‌کنند تا رابطه خوبی با جوانان برقرار کنند تا جوانان اگر به مشکلی برخوردند، از آنان کمک بگیرند.

هدف این است که اگر جوانی به چاله‌ای افتاد مربیان و مسئولان کمک کنند تا او را از چاله بیرون آورند چرا که همگی خوب می‌دانند که اگر جوان در این مرحله کمک نگیرد چه بسا که از چاله به چاه بیفتد.

از رشته‌های محبوب باشگاه‌های اوقات فراغت می‌توان به آموزش آشپزی برای دختران و پسران و آموزش خیاطی- بیشتر برای دختران-، آموزش شنا و ورزش‌های محبوب دیگر چون فوتبال داخل سالن، بسکتبال، پینگ پنگ، بازی‌های رایانه‌ای و کمک درسی گرفتن و شرکت در تورهای آخر هفته است.

البته در دانمارک نیز مثل همه جای دنیا هستند نوجوانان و جوانانی که نمی‌توانند از عهده مشکلات‌شان برآیند و به خلاف و اعتیاد روی می‌آورند ولی هیچ‌وقت این جوانان به حال خود رها نمی‌شوند و شهرداری‌ها از ابزار دیگری برای به راه آوردن آنان استفاده می‌کند که در مطلبی دیگر به آن خواهم پرداخت.

2- باشگاه‌های ورزشی محلی

در دانمارک باشگاه‌های ورزشی محلی نقش بسیار بزرگی را در رشد کودکان، نوجوانان و جوانان دارند. اکثر این باشگاه‌ها شهریه بسیار کمی می‌گیرند و اکثر مربیان محلی نیز به صورت رایگان برای تیم کوچک محلی‌شان کار می‌کنند.

بدون کمک‌های رایگان مربیان و همکاری و کمک بی‌دریغ پدران و مادران امکان ادامه کار وفعالیت برای باشگاه‌های ورزشی محلی غیر ممکن می‌شود.

اکثر این باشگاه‌ها شهریه بسیار کمی می‌گیرند ولی در عوض روی کمک‌های مالی داوطلبانه والدین حساب می‌کنند و پدران و مادران در اکثر مواقع نهایت همکاری را با این باشگاه‌ها دارند.

برای مثال در جشن‌های باشگاه با هزینه خود غذا درست می‌کنند و یا وقتی که با باشگاه‌های دیگر مسابقه دارند و ورزشکاران باید برای مسابقه به باشگاه‌های دیگر بروند این والدین هستند که فرزندان خود و هم محلی را با خودروهای شخصی گاه تا مقصدی 200 کیلومتری می‌رسانند و این همکاری داوطلبانه و بی‌دریغ والدین، سبب تشویق هر چه بیشتر مریبیان نیز می‌شود.

باشگاه‌های ورزشی نیز زیر نظر شهرداری‌ها هستند ولی بودجه‌ آنها به مراتب محدودتر از باشگاه‌های اوقات فراغت است.

در باشگاه‌های ورزشی محلی، روی کمک نیروهای داوطلب حساب می‌کنند. البته در اینجا نیز نیروهای کمکی باید سوء سابقه کیفری داشته باشند تا والدین با خیال راحت بتوانند فرزندان خود را به آنها بسپارند.

یکایک باشگاه‌های ورزشی محلی همکاری بسیار سازنده‌ای با مدارس محلی، پلیس محلی و سوپرمارکت‌های بزرگ محلی دارند.

نماینده باشگاه‌های ورزشی محلی نیز به جلسات مشترک باشگاه‌های اوقات فراغت دعوت می‌شوند. البته لازم به توضیح است که در مواردی که باید در مورد جوان خاصی صحبت شود از نمایندگان اتحادیه‌های ورزشی، نمایندگان والدین، نمایندگان ورزشکاران و نمایندگان سوپر مارکت‌های بزرگ محلی درخواست می‌شود که جلسه را ترک کنند تا اسرار شخصی جوان‌ها در اختیار گروه‌های غیرحرفه‌ای قرار نگیرد.

ولی در هر صورت نمایندگان باشگاه‌های ورزشی محلی با شرکت در این جلسات تصویری کلی از وضع موجود جوانان در محل به دست  می‌آورند و با این شناخت این باشگاه‌ها می توانند قدم‌های بزرگی در راستای رشد سالم جوانان بردارند.

شرکت نماینده سوپر مارکت محلی  نیز در این جلسات بسیار مهم است چرا که در خیلی از موارد با همکاری و پیشنهاد شرکت کنندگان در این جلسات، سوپرمارکت‌ها اقدام به استخدام موقت – 3 ماهه یا 6 ماهه-  جوانان می‌کنند که این امر در رشد جوانان و آغاز استقلال مالی و فکری آنها بسیار مهم است.

علی رغم اشتراکات و حوزه کاری مشترک دو باشگاه، دو تفاوت مهم بین باشگاه‌های اوقات فراغت و باشگاه‌های ورزشی محلی قابل شمارش است:

1. در باشگاه‌های اوقات فراغت تمامی کارکنان در استخدام شهرداری بوده و برای کارشان حقوق دریافت می‌کنند در صورتی که در بسیاری از باشگاه‌های ورزشی محلی، از نیروهای داوطلب استفاده می‌شود که حقوقی دریافت نمی‌کنند و رایگان خدمت می‌کنند.
2. فعالیت باشگاه‌های ورزشی محلی فقط مختص به چند رشته متفاوت ورزشی است اما باشگاه‌های اوقات فراغت در تمامی عرصه‌ها به اعضای خود سرویس داده و به آنها کمک می‌کنند.

ما پدگوها در کل دانمارک بر این باور هستیم که اگر جوانی به یک رشته ورزشی علاقه متداوم و مستمر داشته باشد و به آن رشته عشق بورزد ، به صورت خودکار بیش از 80 درصد از خطرات و مشکلات احتمالی بر سر راه او حل می‌شود چرا که رشته ورزشی مذکور اکثر اوقات جوان را می‌پوشاند و بدین سان استعداد جوان در مسیری مثبت شکوفا می‌شود؛ یعنی هم به ورزش مورد علاقه‌اش می‌پردازد و هم به درس مدرسه می‌رسد؛ و همین جا اهمیت همکاری بین باشگاه‌های اوقات فراغت با باشگاه‌های ورزشی محلی و تاثیر این دو بر رشد و شکوفایی استعدادهای نوجوانان و جوانان، هویدا می‌شود.

این دو نوع باشگاه نهایت احتیاج را به همکاری با همدیگر دارند چرا که باشگاه‌های اوقات فراغت استعدادها را یافته و به باشگاه‌های ورزشی محلی معرفی می‌کند و باشگاه‌های ورزشی محلی در راه شکوفایی آن استعداد نهایت تلاش خود را به کار می‌بندد.

برای یک جوان در دانمارک امکانات فراوانی است تا او به راه‌های خلاف کشیده نشود و شاید وجود این دو نوع باشگاه‌ و فعالیت‌های آنها از اصلی‌ترین دلایلی باشد که درصد خلافکاری و اعتیاد و بزهکاری در بین جوانان دانمارکی پایین و تحت کنترل است.

این مطالب نیز از نویسنده حاضر درباره دانمارک است؛ پیشنهاد می کنیم بخوانید:
آن روی سکه زندگی در "دانمارک"
تأمین اجتماعی در دانمارک؛ یک تجربه موفق
از تولد تا 18 سالگی دانمارکی ها چگونه می گذرد؟

*نادر رستمی؛ از کارشناسان امور تربیتی جوانان و از مدیران بازنشسته باشگاه های اوقات فراغت در دانمارک است.

بیشتر بخوانید:

روش دانمارکی‌ها برای جلوگیری از خلافکار شدن جوانان

"خودکشی" در شادترین کشور جهان

دلایل خودکشی در یکی از مرفه‌ترین کشورهای جهان

فنلاند خوشبخت ترین کشور جهان شد

تماشاخانه

هیجان و جنون یکی از پرفرازونشیب‌ترین روزهای خرید / بلک فرایدی یا جمعه سیاه چطور به وجود آمد؟ (فیلم)

شکوه فرش ایرانی از دوره صفوی در اروپا ؛ هیجان مدیر گالری کریستی هنگام تعریف کردن را ببینید (فیلم)

فیلم های دیگر