هرچند ریگان بعد از خوزستان دومین نقطه کشور در زمینه بروز گرد و غبار و وجود کانونهای بحران فرسایش بادی است اما آنطور که باید توجهی به مناطق شرق استان کرمان در راستای کاهش ریزگردها و توفان شن نشده است.

نخل های سربرافراشته در دل کویر شرق استان کرمان که راه درآمد و شیرین کردن کام کشاورزان این منطقه، مردم ایران و حتی کشورهای دیگر بودند، امروز به دلیل بی توجهی ها، محکوم به زنده زنده دفن شدن زیر خروارها شن روان هستند و ایستاده می میرند.

به گزارش ایرنا، حالا در عصر خشکسالی، طغیان آفات، نوسانات محسوس دمایی و افت شدید منابع آبی، توفان شن و بروز پدیده ریزگردها یکی از مشکلات عدیده و البته تهدید کننده حیات بشر در شرق استان کرمان بخصوص در شهرستان های ریگان و فهرج است.

بروز توفان های پیاپی شن و ریزگردها حدود بیش از نیمی از سال اهالی شرق استان بخصوص ریگان و فهرج را گرفتار خود کرده و مهمترین حق حیات همان تنفس هوای سالم را از بشر گرفته است.
حالا اگر توفان شن اهالی شرق استان کرمان را به کام خود فرو نبرد، نخل های استوار این مناطق را به عنوان راه معاش و حیات اهالی چون دیوی خون آشام در دل خود مدفون می کند چنانچه تاکنون بیش از هزاران هکتار از مناطق ریگان و نخلستان ها در شن های روان مدفون شده اند.

امین باقری فرماندار ریگان می گوید: گرد و غبار و توفان شن 16 روستای این شهرستان را خالی از سکنه کرده و خسارت های میلیاردی به زیرساخت های ریگان وارد کرده است.
هرچند ریگان بعد از خوزستان دومین نقطه کشور در زمینه بروز گرد و غبار و وجود کانونهای بحران فرسایش بادی است اما آنطور که باید توجهی به مناطق شرق استان کرمان در راستای کاهش ریزگردها و توفان شن نشده است.

پر واضح است، بیش از یک میلیون و 350 هزار هکتار از مجموع 2 میلیون و 133 هزار هکتار مساحت شرق استان بیابان و در مجموع 63 درصد این شهرستان ها بیابانی است و 970 هزار هکتار از بیابان های شرق استان کرمان تحت فرسایش بادی قرار دارد و 253 هزار هکتار نیز کانون های بحرانی حساس و فرسایش بادی به شمار می رود که تاسیسات شهری، روستایی، راهها و سایر زیرساخت ها را تهدید می کند.

430 هزار هکتار کانون های بحرانی در استان کرمان وجود دارد که 60 درصد کانون های بحرانی حساس به فرسایش بادی در چهار شهرستان شرقی استان از جمله ریگان قرار دارد و این مهم حساسیت پرداختن به مهار ریزگردها و توفان شن را در این منطقه دوچندان می کند.

هر چند کار تثبیت شن های روان در شرق استان کرمان از سال 1360 آغاز شده ولی تاکنون به دلایل زیاد از جمله مشکل تامین مالی به اتمام نرسیده است.
وزیر جهاد کشاورزی نیز که چندی قبل به ریگان سفر کرد گفت: طرح تثبیت شنهای روان با حمایت دولت و مجلس شورای اسلامی در این شهرستان اجرا می شود.
خشکسالی های پیاپی و از بین رفتن پوشش گیاهی زمین با وجود توفان شدید و بادهای موسمی و 120 روزه در شرق استان کرمان موجب حرکت شن های روان و بروز پدیده ریزگردها در شهرستان های ریگان، فهرج و نرماشیر به عنوان کانون بحران فرسایش بادی استان کرمان شده است.

منشا ریزگردها در ریگان بیابان های اطراف این شهرستان است و مسئولان برای رفع این معضل تاکنون اقدامات زیادی در زمینه مهار ریزگردها از جمله مالچ پاشی، کشت نهال و ایجاد بادشکن انجام داده اند که به دلیل افزایش کانونهای بحرانی در ریگان و البته شرق استان کرمان ناکافی است.

ریگان به عنوان شهرستانی که بیش از 10سال دست نوازش باران گونه نخل های این منطقه را به نوازش ننشسته است حالا چشم به راه همت مسئولان است.
فرماندار ریگان گفت : توفان سالانه بیش از یکصدمیلیارد ریال خسارت به زیرساختهای این شهرستان وارد می کند.
امین باقری افزود: ریگان نیمی از سال دچار توفان است و این امر مشکلاتی برای اهالی این شهرستان به وجود آورده است.

وی با اشاره به ناکافی بودن اعتبارات در زمینه مهار گرد و غبار در این شهرستان افزود: نهالکاری، مالچ پاشی و اجرای طرح های بین المللی در راستای مهار ریزگردها و گرد و غبار در این شهرستان در حال انجام است اما به دلیل از بین رفتن پوشش گیاهی ناکافی است.

فرماندار ریگان تصریح کرد: کاهش نزولات جوی موجب افزایش کانونهای بحرانی این شهرستان و در نهایت افزایش گرد و غبار شده است.
باقری عنوان کرد: بیش از 2 هزار و 500 هکتار کانون بحران فرسایش بادی خطرناک در این شهرستان وجود دارد که موجب تشدید گرد و غبار می شود.
وی ادامه داد: تاکنون گرد و غبار و توفان شن 16 روستای ریگان را خالی از سکنه و 150 روستا را در محاصره شنهای روان قرار داده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان نیز گفت: 4.7 دهم میلیون هکتار معادل 72 درصد از اراضی بیابانی این استان تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارد که نکته ای قابل تامل است.
مهدی رجبی زاده افزود: 32 میلیون هکتار از اراضی کشور و 6 و نیم میلیون هکتار از اراضی استان کرمان بیابانی است.
وی اظهار داشت: 20 درصد بیابان های کشور در استان کرمان واقع است و 72 درصد از عرصه های بیابانی استان کرمان تحت تاثیر فرسایش بادی قرار دارد.
رجبی زاده با تاکید بر اینکه مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی در استان خوزستان 700 هزار هکتار است، تصریح کرد: استان کرمان بیشترین مناطق تحت تاثیر فرسایش بادی را دارد.

وی اظهار داشت: اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان حدود 50 سال فعالیت های مقابله ای با پدیده بیابانزایی را در دستور کار خود داده و در همین راستا سال گذشته پنج هزار هکتار عملیات نهال کاری در این استان انجام شده که حدود 2 هزار هکتار از این مقدار در شرق استان بوده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان تصریح کرد: 2 هزار و 500 هکتار اراضی شنزار طی سال گذشته در شهرستانهای ریگان و نرماشیر مالچ پاشی شده و ادامه این عملیات نیز در سه هزار هکتار در شرق استان اجرا می شود.

وی افزود: اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری به عنوان حافظ منابع طبیعی تمام تلاش خود را با امکانات و اعتبارات موجود برای حفظ عرصه های منابع طبیعی انجام می دهد.
رجبی زاده ادامه داد: میانگین بارندگی بر اساس میانگین دراز مدت در استان کرمان 125 میلیمتر در حالی که این مقدار در کشور 240 میلیمتر است لذا کرمان نصف میانگین بارندگی کشور را دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان گفت: بهره برداری از منابع آبی، منابع طبیعی و غیره در اقلیم های خشک و فراخشک باید سازگار با اقلیم و به گونه ای باشد که تعادل زیست محیطی حفظ شود.
وی با اشاره به تخریب های زیست محیطی و برداشت های بی رویه از منابع آبهای سطحی و زیرزمینی طی 40 سال گذشته گفت: تعادل بهره برداری از منابع در استان کرمان و کشور بهم خورده است.

وی با بیان اینکه بحران های تغییر اقلیم که جهان را در بر گرفته، کشور ایران و کرمان را نیز متاثر کرده است ادامه داد: این مهم موجب شده برخی از پارامترهای اقلیمی تغییر کند و تاثیرش در محیط زیست آشکار شود.
رجبی زاده افزود: در استان کرمان با پدیده کمی بارش مواجه هستیم که نتیجه آن و تشدید بروز پدیده گرد و غبار است.

رجبی زاده تصریح کرد: کاهش بارندگی، رویش و زادآوری گیاهان مرتعی را کاهش می دهد در نتیجه خاک از نظر غنای پوشش ضعیف و عاری از پوشش گیاهی می شود لذا با وزش باد، گرد و غبار در هوا مشاهده می شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان کرمان اظهار داشت: حدود 30 درصد پدیده گرد و غبار در استان کرمان و سایر نقاط کشور ناشی از تخریب های بشری و بهره برداری بی رویه از منابع آبی است و حدود 70 درصد این مقدار ناشی از پدیده های اقلیمی است.

رجبی زاده معتقد است با شرایط کمبود بارش ها در کرمان در آینده تعداد روزهای غبار آلود بیش از مقدار کنونی خواهد بود.
وی گفت: برای حفاظت از کانون های زیستی باید عملیات حفاظتی، احیای منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب و بهره برداری بی رویه از منابع در دستور کار قرار گیرد.
ریگان تا مرکز استان کرمان 285 کیلومتر فاصله دارد.