اگر با درد بی دلیل در ناحیه شکم مواجه هستید، این می تواند با برخی عوامل مرتبط باشد که از آن جمله می توان به سنگ کیسه صفرا اشاره کرد. سنگ کیسه صفرا توده هایی کریستالی در مجاری صفراوی هستند که از کلسترول، نمک ها و مواد دیگر تشکیل می شوند.
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اکتیو بیت"، برخی علائم کیسه صفرا در زنان و مردان که می توانند به تشخیص درد ناشی از سنگ کیسه صفرا نسبت به منابع دیگر شکل گیری درد کمک کنند که در ادامه با برخی از آنها بیشتر آشنا می شویم.
درد در ناحیه شکم
یکی از بارزترین نشانه های سنگ کیسه صفرا درد در ناحیه شکم است که به ویژه پس از وعده های غذایی چرب شکل گرفته و از بین می رود.
درد سنگ کیسه صفرا به عنوان یک ناراحتی شدید و مبهم در قسمت بالایی سمت راست شکم توصیف می شود. درد ممکن است به کمر و در برخی موارد به شانه راست نیز سرایت کند. تلاش کیسه صفرا برای حرکت دادن سنگ موجب شکل گیری درد می شود.
زرد شدن پوست
اگر مجرای صفرا مسدود شده باشد، تجمع صفرا موجب افزایش تراکم ماده ای به نام بیلی روبین می شود. بیلی روبین ماده ای زرد رنگ است که کبد به طور معمول به صفرا تبدیل می کند.
تجمع بیلی روبین در بدن می تواند به شرایطی به نام زردی منجر شود که زرد شدن پوست بدن را به همراه دارد. با افزایش تراکم بیلی روبین در جریان خون، این ماده در پوست رسوب کرده و آن را زرد می کند. حتی سفیدی چشم های انسان نیز در این شرایط زرد می شوند.
احساس بیماری یا استفراغ
جای شگفتی نیست که احساس درد در ناحیه شکم احساس استفراغ را در فرد ایجاد کند و درد ناشی از سنگ کیسه صفرا نیز از این شرایط مستثنی نیست. این امکان وجود دارد که درد با درد ناشی از گرفتگی عضلانی یا مشکلات دیگر مانند سوزش سردل اشتباه گرفته شود.
با این وجود، تفاوت درد ناشی از سنگ کیسه صفرا با دلایل دیگر ممکن است در این باشد که احساس درد پس از غذا خوردن، یعنی زمانی که کیسه صفرا وارد عمل می شود، شکل می گیرد. حالت تهوع به اندازه درد شکمی نشانه ای شایع نیست، اما اگر حالت تهوع و استفراغ شدید وجود دارد، این نشانه ها به رسیدگی فوری و نظارت پزشکی نیاز دارند.
تب کردن
سنگ کیسه صفرا موجب التهاب کیسه صفرا می شود که از نظر پزشکی به نام کولسیستیت شناخته می شود. یک دوره التهاب می تواند برای چند ساعت، یا حتی چند روز ادامه یابد. در این شرایط تب غیر معمول نیست.
از دیگر دلایل التهاب کیسه صفرا می توان به مصرف الکل، عفونت ها، یا تومورهایی که مجاری صفراوی را مسدود می کنند، اشاره کرد، اگرچه سنگ کیسه صفرا دلیل شماره یک محسوب می شود. کولسیستیت به ویژه در صورت همراهی با تب نیازمند نظارت پزشکی است.
ابتلا به پانکراتیت
بروز مشکل در لوزالمعده ممکن است ریشه در کیسه صفرا داشته باشد. کبد در کنار لوزالمعده قرار دارد که همانند صفرا آنزیم های گوارشی را در منطقه ای مشابه از دستگاه گوارش ترشح می کند. دو مجرا در نزدیکی روده با هم ملاقات می کنند، از این رو بروز مشکل در یکی از آنها می تواند بر دیگری تاثیرگذار باشد.
یک سنگ کیسه صفرا ممکن است به حرکت درآمده و در مجرای لوزالمعده گرفتار شود که موجب التهاب و نشانه مشخص درد شکمی می شود. اگر به پانکراتیت - التهاب کبد - مبتلا هستید ممکن است تب و ضربان سریع نبض را نیز تجربه کنید.
چاقی یا رژیم های غذایی سخت
اگر وزن خود را به سرعت کاهش داده اید یا به سطوح چاقی رسیده اید، ممکن است سنگ کیسه صفرا در این زمینه نقش داشته باشد. سنگ کیسه صفرا خود موجب کاهش وزن نمی شود، با این وجود رژیم های غذایی سخت که موجب کاهش وزن سریع می شوند می توانند شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا قرار دهند.
چاقی تعادل کلسترول، لسیتین و اسیدهای صفراوی را در کیسه صفرا بر هم می زند و حمل وزن اضافه می تواند تخلیه کیسه صفرا را دشوارتر ساخته و شرایط برای سخت شدن صفرای سرشار از کلسترول فراهم شود. در همین حال، کاهش وزن بیش از 3 پوند (1.36 کیولگرم) در هفته نیز می تواند تعادل کیسه صفرا را بر هم زده و تخلیه آن را دشوارتر سازد.
عمل های جراحی برای کاهش ظرفیت معده نیز می تواند به کاهش وزن سریع و در نتیجه شکل گیری سنگ های کیسه صفرا منجر شوند.
تغییرات در ادرار یا مدفوع
تغییرات در رنگ ادرار و مدفوع می توانند نشانه ای از بروز مشکل در کیسه صفرا باشند. ادرار ممکن است ظاهری چای مانند به خود بگیرد، در شرایطی که مدفوع ممکن است رنگ روشن عجیبی داشته باشد. اگر با این نشانه ها به همراه علائم دیگر مواجه شده اید، مراجعه به پزشک بهترین گزینه است.
بی اثر بودن داروهای ضد درد
اگر با درد مزمن در قسمت میانی بدن خود مواجه هستید که با مصرف داروهای ضد درد بدون نسخه نیز از بین نمی رود ممکن است مشکل از کیسه صفرا سرچشمه گرفته باشد.
نشانه ای دیگر عدم تسکین درد شکمی پس از خروج گاز است. پزشک خود را از این مساله آگاه کنید زیرا می تواند در تشخیص سریعتر سنگ کیسه صفرا بسیار موثر باشد.
آروغ زدن های بی دلیل
سنگ کیسه صفرا ممکن است موجب افزایش آروغ زدن و گاز کلی درون بدن شود، اگرچه دفع گاز نیز کمکی به تسکین شرایط نمی کند.
گاز اضافه می تواند گاهی اوقات به واسطه مصرف برخی مواد غذایی مانند لبنیات شکل بگیرد، اما در مورد سنگ کیسه صفرا ممکن است کاهش در اشتها را نیز به همراه داشته باشد.
حساسیت به غذاهای چرب
همه مواد غذایی موجب احساس درد در ناحیه شکم به واسطه سنگ کیسه صفرا نمی شوند، اما اگر اغلب غذاهای چرب مصرف می کنید ممکن است متوجه افزایش مشکل کیسه صفرا شوید.
افزایش حساسیت به وعده های غذایی چرب به دلیل آن است که چربی موجب انقباض کیسه صفرا می شود، که به طور بالقوه درد را تشدید می کند.
عوامل خطرآفرین دیگر
در بسیاری از موارد سنگ کیسه صفرا، بیمار تا زمانی که یک سنگ موجب بروز انسداد نشود از این شرایط آگاه نمی شود. با این وجود، این که با افزایش درد ناشی از سنگ کیسه صفرا مواجه نیستید، دلیل بر آن نمی شود تا یک سبک زندگی پیشگرانه را دنبال نکنید که شامل فعال بودن از نظر جسمانی، پرهیز از رژیم های غذایی سرشار از چربی و کلسترول، مصرف فیبر به میزان کافی، و صحبت با پزشک درباره داروهای حاوی استروژن می شود.