احتمالا درباره فواید چای سبز چیزهای زیادی شنیده اید. پژوهشگران نقش این محصول مغذی را در زمینه های مختلف سلامت مانند تقویت سلامت قلب، مبارزه با عفونت، و حتی بهبود عملکرد مغز مورد بررسی قرار داده اند. اما آیا این نوشیدنی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز مفید است؟
به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "اوریدی هلث"، سلول های بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 2 توانایی جذب کارآمد قند خون (گلوکز)، منبع اصلی انرژی بدن، را به واسطه مقاومت به انسولین ندارند. مقاومت به انسولین به افزایش سطح قند خون (هایپرگلیسمی) منجر می شود، که خطر عوارض دیابت، از جمله بیماری قلبی، نارسایی کلیوی، و آسیب عصبی (نوروپاتی) را افزایش می دهد.
آنچه برای خوردن و آشامیدن انتخاب می کنید می تواند به طور قابل توجهی بر سطح قند خون اثرگذار باشد. قند افزوده شده یکی از عوامل اصلی در پس چاقی و اپیدمی دیابت است که در بسیاری از محصولات محبوب مانند نوشابه های گازدار، نوشیدنی های ورزشی و آبمیوه ها وجود دارد. ورود چای سبز به این بخش از رژیم غذایی می تواند در تثبیت قند خون مفید واقع شود.
پژوهش های متعددی درباره این که چای سبز چگونه ممکن است به کاهش وزن کمک کند و از این رو به افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در زیر کنترل گرفتن قند خون کمک کند، انجام شده اند. بنابر گزارش وزارت کشاورزی آمریکا، یک فنجان چای سبز ساده تهیه شده از چای کیسه ای فاقد کالری است، البته این به نوع چای نیز بستگی دارد. از این رو، چای سبز جایگزینی عالی برای نوشیدنی های شیرین و پر کالری مانند نوشابه های گازدار و نوشیدنی های انرژیزا محسوب می شود.
زمانی که وزن خود را کاهش می دهید، مقاومت به انسولین را بهبود بخشیده و سطح قند خون خود را کاهش خواهید داد. مطالعه ای که در نشریه Journal of Research in Medical Sciences منتشر شد به بررسی اثر دوزهای مختلف چای سبز در 63 شرکت کننده مبتلا به دیابت نوع 2 پرداخت. پژوهشگران دریافتند که نوشیدن 4 فنجان چای سبز در روز با کاهش وزن و کاهش فشار خون مرتبط بوده است.
کاتچین های موجود در چای سبز از طریق کاهش گوارش و جذب کربوهیدرات ها به کاهش اثرات مقاومت به انسولین کمک می کنند. کاتچین ها نوعی آنتی اکسیدان هستند. مطالعه ای که در سپتامبر 2014 در نشریه Iranian Journal of Medical Sciences منتشر شد، نشان داد که نوشیدن منظم چای سبز - شرکت کنندگان سه بار در روز برای چهار هفته 150 میلی لیتر چای سبز مصرف کرده بودند - اثر مثبتی بر مقاومت به انسولین در افراد مبتلا به دیابت و افزایش سطوح کلسترول خوب (HDL) داشته است.
اما باید به این نکته توجه داشت که احتمالا چای سبز به تنهایی نمی تواند قند خون و سطوح کلسترول را کنترل کند و باید یک رژیم غذایی متعادل حاوی قندهای افزوده شده، کربوهیدارت های ساده، و چربی های اشباع کم را دنبال کنید و سطوح قند خون و کلسترول خود را به طور منظم کنترل کنید.
همچنین، نوشیدن چای سبز ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش دهد. نتایج یک پژوهش که در نشریه Annals of Internal Medicine منتشر شد، نشان داد افرادی در ژاپن که 6 فنجان یا بیشتر در روز چای سبز مصرف می کردند در مقایسه با افرادی که کمتر از یک فنجان در هفته مصرف می کردند، 33 درصد احتمال کمتری داشت به دیابت نوع 2 مبتلا شوند.
بنابر نتایج مطالعه ای که در نوامبر 2014 در نشریه Journal of Food Processing and Technology منتشر شد، چای سبز حاوی آنتی اکسیدان قدرتمندی به نام پلی فنول است که ممکن است در فواید ضد سرطان، ضد التهاب، و کاهنده کلسترول چای سبز نقش داشته باشد. پلی فنول ها از گیاهان سرچشمه می گیرند و به محافظت از سلول ها در برابر آسیب کمک می کنند.
افزون بر این، چای سبز ممکن است اثر آرامش بخش بر ذهن و بدن داشته باشد. این محصول حاوی اسید آمینه ال-تیانین است که اثر آرامش بخش دارد. بنابر نتایج مطالعه ای که در نشریه Journal of Physiological Anthropology منتشر شد، ال-تیانین ممکن است به کاهش اضطراب و پیشگیری از افزایش فشار خون مرتبط با استرس کمک کند. ابتلا به یک بیماری مزمن مانند دیابت می تواند به استرس و اضطراب بیفزاید، از این رو نوشیدن یک فنجان چای سبز می تواند اثری آرامش بخش به همراه داشته باشد.
پژوهش ها نشان داده اند که نوشیدن چای سبز تا زمانی که به آن قند اضافه نشود با اثرات منفی همراه نیست. همواره نوشیدن چای شیرین نشده یا استفاده از جایگزین های قند، مانند استویا، توصیه شده است.
استویا یک ماده قندی است که از برگ های گیاه استویا تهیه می شود. این ماده در هر بسته کمتر از یک کالری دارد و فاقد کربوهیدرات است، از این رو می تواند گزینه ای خوب برای افراد مبتلا به دیابت باشد. مطالعه ای که در نشریه Appetite منتشر شد، نشان داد که در میان شیرین کننده های کم کالری که به طور معمول توسط افراد مبتلا به دیابت استفاده می شوند، از جمله آسپارتام و ساکارز، استویا تنها گزینه ای بوده است که کاهش سطوح قند و انسولین پس از یک وعده غذایی را نشان داده است.
اگر چای سبز برای شما تلخ است، استفاده از عسل یا شکر (قهوه ای یا سفید) را فراموش کرده و در عوض شیرین کننده ای مانند استویا را انتخاب کنید.
مورد دیگری که در صورت مصرف چای سبز باید مد نظر قرار دهید، کافئین است. این ماده می تواند بر قند خون و فشار خون تاثیرگذار باشد. به طور خاص، فشار خون برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 جای نگرانی بیشتری دارد. به گفته انجمن قلب آمریکا، این افراد در مقایسه با آنهایی که به دیابت نوع 2 مبتلا نیستند دو تا چهار برابر احتمال بیشتری دارد جان خود را به واسطه بیماری قلبی از دست بدهند.
روشی خوب برای بررسی چگونگی واکنش بدن به مقدار کافئین موجود در چای سبز کنترل قند خون پیش از نوشیدن چای و سپس یک تا دو ساعت پس از آن است. اگر قند خون شما پیش و پس از نوشیدن چای سبز همچنان در محدوده مناسب قرار دارد، با مشکلی مواجه نیستید. همچنین، استفاده از یک دستگاه فشار خون خانگی برای بررسی شرایط فشار خون توصیه می شود.
خبر خوب این است که چای سبز از کافئین کمتری در مقایسه با قهوه و چای سیاه برخوردار است. بنابر گزارش کلینیک مایو، حدود 25 تا 29 میلی گرم کافئین در هر 8 اونس چای سبز دم کرده وجود دارد که در مقام مقایسه قهوه برای همان میزان 95 تا 165 میلی گرم و چای سیاه 25 تا 48 میلی گرم کافئین دارد.
اما اگر بدن شما نسبت به کافئین حساسیت داشته باشد، این میزان نیز همچنان می تواند مشکل آفرین باشد. بر همین اساس است که بررسی واکنش بدن از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
تفاوت بین چای های سبز، اولونگ و سیاه در چگونگی پردازش و فرآوری آنهاست. چای سبز از برگ های تازه چای که بخارپز شده اند تا از تخمیر جلوگیری شود، تهیه می شود. در این شرایط، چای رنگ سبز و ترکیبات آنتی اکسیدانی خود را حفظ می کند. چای اولانگ اندکی تخمیر شده است و چای سیاه کاملا تخمیر شده است.
برخی افراد چای سیاه یا اولانگ را به واسطه مزه ملایمتر ترجیح می دهند. در مقایسه با چای سبز، چای های سیاه و اولانگ از سطوح آنتی اکسیدانی مشابه برخوردار نیستند و محتوای کافئین آنها اندکی بیشتر است، اما این به معنای آن نیست که انتخاب های بدی محسوب می شوند.
اگر به کافئین حساسیت دارید، چای های گیاهی می توانند جایگزین های خوبی باشند. آنها فاقد کافئین بوده و می توانند از عطر و طعمی فوق العاده ای نیز برخوردار باشند. برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2، چای دارچین توصیه می شود. دارچین سرشار از آنتی اکسیدان هاست و نه تنها عطر و طعم خوبی دارد، بلکه فواید سلامت مختلفی نیز ارائه می کند. همچنین، شواهدی وجود دارند که نشان می دهند دارچین ممکن است به کنترل قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کند.