ادرار مایعی آبکی و اغلب زرد رنگ است که پیش از تخلیه از طریق مجرای پیشاب در مثانه ذخیره می شود. دفع ادرار یکی از مکانیسم های کلیدی بدن برای دفع و سمزدایی آب، نمک، و دیگر ترکیبات و مواد زائد پالایش شده از خون توسط کلیه هاست.

مواجهه با ادرار چرب می تواند اطلاعات بسیاری را درباره غذایی که خورده اید، میزان مصرف مایعات، و همچنین احتمال ابتلا به عفونت یا یک بیماری خاص در اختیارتان قرار دهد.

به گزارش گروه سلامت عصر ایران به نقل از "داکتر هلث پرس"، دفع ادرار بخشی عادی از زندگی انسان است، و بیشتر مردم بین شش تا هشت بار در روز این کار را انجام می دهند. در شرایطی که مردم کمتر به شرایط ادرار خود توجه دارند، اما تغییر در ظاهر، بو، قوام یا رنگ آن می تواند به عنوان یک زنگ هشدار قلمداد شود.

ادرار اطلاعات بسیاری درباره شرایط بدن در اختیار شما قرار می دهد و هر چیزی از محصولات غذایی تا داروها و مکمل ها می توانند به راحتی بر آن اثرگذار باشند.

ادرار چرب می تواند یکی از عوارض جانبی برخی شرایط، به ویژه در زنان باردار باشد. همچنین، ادرار چرب می تواند در نتیجه مصرف بیش از اندازه ویتامین، کم آبی بدن، و یا وجود کتون ها در ادرار شکل بگیرد.

دلایل عمومی ادرار چرب

رنگ عادی ادرار دامنه ای بین زرد، زرد تیره، و سفید است که به واسطه رنگدانه ای در خون به نام اوروکروم، که رقت یا غلظت ادرار شما را تعیین می کند، شکل می گیرد.

رنگ نارنجی روشن ادرار می تواند نشانه ای از کم آبی بدن باشد، در شرایطی که مصرف الکل، برخی مواد غذایی، عفونت ها، و وجود خون در ادرار می توانند همگی رنگی متفاوت به ادرار ببخشند.

اما چه دلایلی در پس ادرار چرب قرار دارند؟

مصرف بیش از حد ویتامین

وجود ویتامین ها و مکمل های دیگر می تواند به ادرار چرب منجر شود، به ویژه زمانی که بیش از حد ویتامین مصرف شود. به طور خاص، ویتامین D بیش از حد می تواند به ادرار چرب منجر شود.

همچنین، ممکن است ویتامین ها به درستی جذب بدن نشوند. در نتیجه، ممکن است به تغییرات غذایی برای کمک به بدن در جذب و گوارش راحت‌تر غذا نیاز باشد.

به طور کلی، رژیم غذایی باید غنی از سبزیجات و دیگر مواد غذایی کامل سرشار از مواد مغذی و فیبر باشد، در شرایطی که غذاهای فرآوری شده به همراه ویتامین ها و رنگ های مصنوعی، و همچنین مواد نگهدارنده و مواد شیمیایی دیگر حذف یا به حداقل می رسند.

کیلوس

در صورتی باقی ماندن طولانی مدت ادرار در مثانه مواجهه با مقدار اندکی ادرار چرب عادی است. این ادرار چرب از کیلوس، ماده ای که از پروتئین و چربی ها تشکیل شده است، ناشی می شود.

اما اگر مقدار کیلوس زیاد است و ظاهری شیری، چسبنده، یا کفدار دارد، بهتر است برای بررسی دقیق‌تر شرایط به پزشک مراجعه کنید.

فشار زیاد در رگ های لنفاوی ممکن است موجب ورود کیلوس به دستگاه ادراری شود، جایی که در آن تبدیل به ماده زائد می شود. این شرایط در زمان بارداری و همچنین برای افراد مبتلا به عفونت های انگل روده، سرطان و سیروز کبدی عادی در نظر گرفته می شود.

گرسنگی بیش از حد

گرسنگی بیش از حد زمانی رخ می دهد که یک فرد دریافت کالری را قطع کرده و مقدار اندکی غذا مصرف می کند یا هیچ چیز نمی خورد.

در مواقع دیگر، بدن ممکن است حتی در شرایطی که فرد یک رژیم غذایی عادی را دنبال می کند نیز با گرسنگی بیش از حد مواجه شود. این نوع از گرسنگی بیش از حد اغلب به واسطه مشکلات گوارشی، مانند عدم جذب یا پردازش درست غذا توسط بدن رخ می دهد.

گرسنگی بیش از حد ممکن است در نتیجه شرایطی به نام هایپرمتابولیسم یا سوخت و ساز بیشتر از حالت عادی نیز شکل بگیرد.

در موارد مشکلات گوارشی و هایپرمتابولیسم، بدن باید از منابع خود برای تغذیه استفاده کند و بر همین اساس ذخایر چربی به کار گرفته می شوند. زمانی که ذخایر چربی به پایان می رسند، بدن از ذخایر پروتئینی خود استفاده می کند.

هنگام استفاده از پروتئین ها برخی مواد زائد تولید می شوند که به ادرار راه یافته و موجب شکل گیری ادرار چرب می شوند. این شرایطی به نام کتوز شناخته می شود که طی آن بدن دیگر قادر به استفاده از کربوهیدارت ها برای تامین انرژی نیست.

کتوز ادرار چرب مشکلی است که می تواند زندگی انسان را در معرض خطر قرار دهد و علائمی مانند نقرس، خستگی، حالت تهوع، ضعف، افزایش تعریق، و کاهش وزن شدید را موجب می شود.

کم آبی بدن

ادرار چرب به رنگ کهربایی یا زرد تیره ممکن است نشانه ای از کم آبی بدن باشد.

افرادی که در فعالیت های ورزشی یا جسمانی شدید حضور دارند، افراد مسن، و آنهایی که به مشکلات معدی روده ای مبتلا هستند، هرچه بیشتر مستعد تجربه با کم آبی بدن هستند. تعریق بیش از حد به واسطه تب یا آب و هوای گرم نیز یکی دیگر از دلایل کم آبی بدن است.

از دیگر علائم کم آبی بدن می توان به سرگیجه، خستگی، تشنگی، و خشکی دهان اشاره کرد.

اگر با ادرار چرب مواجه هستید، مصرف منظم آب ممکن است تمام آن چیزی باشد که برای بهبود مشکلات مرتبط با کم آبی بدن نیاز دارید. همچنین، اگر متوجه نشانه های کم آبی بدن به همراه شرایط نامناسب ادرار شدید برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید.

وجود کتون ها در ادرار

همان گونه که اشاره شد، ادرار چرب می تواند به دلیل وجود کتون ها در ادرار طی کتوز شکل بگیرد.

جدا از عدم تغذیه به صورت منظم یا گرسنگی کشیدن بدن، شرایط دیگری نیز به شکل گیری وضعیت کتوز منجر می شوند که از آن جمله می توان به دیابت کنترل نشده، اوردوز انسولین یا مشکلات قند خون، و تغییر در رژیم غذایی عادی برای کاهش وزن، مانند یک رژیم غذایی کم کربوهیدارت و پروتئین زیاد اشاره کرد.

در کتوز، بدن قادر به تجزیه کربوهیدارت ها برای تامین انرژی نیست، و باید به جای آن از چربی ها استفاده شود. در نتیجه این فرایند متابولیک، کتون ها در ادرار باقی می مانند و شکل گیری ادرار چرب ممکن می شود.

بارداری

بارداری یکی دیگر از دلایل بالقوه ادرار چرب است. حالت تهوع و استفراغ مرتبط با بارداری می تواند زمینه ساز سطوح کتونی غیر عادی در ادرار شود.

وجود کتون ها در ادرار طی بارداری می تواند نشانه ای از دیابت بارداری نیز باشد. این نوع از دیابت طی بارداری رخ داده و پس از تولد نوزاد از بین می رود.

زمانی که غذا می خورید، بدن آن را به قند خون تبدیل می کند که در ادامه با کمک انسولین برای تامین انرژی استفاده می شود. با این وجود، طی دوران بارداری، هورمون های وابسته به جفت جنین می توانند مقاومت به انسولین را در شرایطی که حتی قند خون کافی در بدن وجود دارد، موجب شوند.

اساسا، زنان باردار قادر به استفاده از قند خون به واسطه مقاومت به انسولین نیستند. در نتیجه، بدن از چربی برای تامین انرژی استفاده می کند و این شرایط موجب راه یافتن کتون ها به ادرار و شکل گیری ادرار چرب می شود.

بیماری های مرتبط با ادرار چرب

در شرایط عادی، ادرار فاقد بوی بد است. اما بوی بد و قوی ادرار تیره و چرب ممکن است نشان دهنده سنگ کلیه یا یک عفونت کلیوی باشد.

از سوی دیگر، بوی شیرین ادرار می تواند نشانه ای از ابتلا به دیابت باشد.

مصرف برخی مواد غذایی می تواند موجب تقویت بوی ادرار شود که از آن جمله می توان به کلم، بروکلی، مارچوبه، سیر، گوشت قرمز، و الکل اشاره کرد.

رنگ نارنجی ادرار می تواند به واسطه مصرف بیش از حد مواد غذایی قرمز یا نارنجی رنگ، مانند توت ها یا چغندر، شکل بگیرد.

برخی بیماری ها و شرایط سلامت مرتبط با ادرار چرب نیز وجود دارند. همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، یک فرد سالم در طول روز بین شش تا هشت بار دفع ادرار را انجام می دهد، اما این مساله به مقدار مایعات مصرف شما نیز بستگی دارد.

اگر بدون افزایش مایعات مصرفی نیاز به دفع ادرار را هرچه بیشتر احساس می کنید ممکن است به یک عفونت دستگاه ادراری، بیش فعالی مثانه، دیابت، سیستیت بینابینی، بزرگ شدن پروستات، یا یک شرایط عصبی مانند سکته مغزی یا بیماری پارکینسون مبتلا باشید.