اختلال خواب در انتظار شیفت کاران

یک متخصص طب کار با بیان اینکه شیفت کاری ممکن است پیامدهای زیانباری بر سلامت فرد داشته باشد، گفت: شیفت کاران به میزان چشمگیری کمتر از شش ساعت در روزهای کاری خود می‌خوابند و به طور متوسط در طول هفته، ساعات بیشتری را به کار مشغول هستند و حداقل یکبار در ماه رانندگی همراه با خواب آلودگی را تجربه می‌کنند.

دکتر فرزانه چاووشی در گفت‌وگو با ایسنا، در این خصوص اظهار کرد: شیفت کار به نوعی از کار اطلاق می‌شود که خارج از برنامه معمول هفت صبح تا پنج بعد از ظهر انجام می‌شود. این موضوع امری اجتناب ناپذیر است و بسیاری از صنایع وابسته به شیفت کاری هستند. بنا بر داده‌های موجود حدود 20 درصد از کارگران در ایالت متحده خارج از ساعت کاری معمول کار می‌کنند.

وی ادامه داد: متاسفانه شیفت کاری ممکن است پیامدهای زیانباری بر سلامت فرد داشته باشد. به طوری که بنابر پژوهش‌های انجام شده تنها 63 درصد از شیفت کاران در مقایسه با 89 درصد از غیر شیفت کاران اظهار داشتند که برنامه کاری آنها اجازه خواب کافی را به آنان می‌دهد. شیفت کاران به میزان چشمگیری کمتر از شش ساعت در روزهای کاری خود می‌خوابند و به طور متوسط در طول هفته، ساعات بیشتری را به کار مشغول هستند و حداقل یکبار در ماه رانندگی همراه با خواب آلودگی را تجربه می‌کنند.

این متخصص طب کار درباره اختلال خواب شیفت کاری نیز توضیح داد و گفت: اختلال خواب شیفت کاری بیماری مزمنی است که مستقیما با برنامه کاری فرد ارتباط دارد. این اختلال بنا بر طبقه بندی بین المللی اختلالات خواب نوعی اختلال «ریتم سیرکادین» است. ساعت سیرکادین درونی بدن پیش برنده فعالیت‌های خواب و بیداری و تقریبا منطبق بر ریتم 24 ساعته شبانه روزی است. این ساعت درونی می‌تواند تحت تاثیر عوامل بیرونی که مهمترین آن نور است دچار بهم ریختگی و بر اساس زمان حضور نور ساعت درونی می‌تواند دچار تاخیر یا تسریع فاز شود.

چاووشی همچنین اضافه کرد: از دیگر عوامل بیرونی می‌توان به شیفت کاری و مسافرت‌های با مسافت طولانی و عبور از بیش از سه عرض جغرافیایی اشاره کرد. به عبارت ساده‌تر زمانی اختلال ریتم سیرکادین رخ می‌دهد که ساعت درونی بدن تمایل به خوابیدن دارد ولی عوامل بیرونی با ایجاد تداخل در این ریتم از طریق مکانیسم‌های مختلف موجب بهم ریختگی این ریتم شده و منجر به بهم ریختگی و ایجاد اشکال مختلف خواب می‌شود.

وی درباره نشانه‌های اختلال خواب شیفت کاری نیز گفت: خواب آلودگی بیش از حد در زمانی که باید بیدار و هوشیار باشید. بی خوابی یا ناتوانی در به خواب رفتن زمانی که نیاز به خوابیدن دارید، این نشانه‌ به معنای به سختی به خواب رفتن یا بیدار شدن پیش از خواب کافی است. همچنین خوابی که ناکافی باشد یا پس از آن احساس سرزندگی و نشاط نکنید و اختلال تمرکز نیز جزو نشانه‌های این اختلال است.