اعتماد نوشت: رمان «دُن كيشوت» اثر ميگل دو سروانتس، بزرگترين نويسنده اسپانيايي كتابي است كه بسياري از مترجمان سراسر دنيا آن را به زبان خود برگرداندهاند. حالا تعداد ترجمههاي اين كتاب بيشتر هم شده است؛ با پروژهاي مشترك كه به همت Asociacion La Otra Andalucia، دانشكده فلسفه دانشگاه كمپلوتنسه مادريد و حمايت سازمانهاي دولتي اسپانيا فصلهاي اين رمان به زبانهاي زنده دنيا ترجمه شدهاند،
دوازدهم دسامبر در مراسم چهارصدمين سالگرد مرگ ميگل دو سروانتس در كتابخانه ملي اسپانيا كتاب «دُن كيشوت جهاني، قرن بيستويكم» رونمايي شد. كتابي كه علاوه بر داستان پهلوان خيالپرداز و بيدستپا شامل مطالعات زباني و زبانشناختي آنتونيو ماشادو بر صدها ترجمه جديد از اين كتاب ميشود؛ مطالعاتي كه براي نخستينبار اشاراتي به تنوع زباني و زبانشناختي ترجمه «دُن كيشوت» كرده است.
همچنين فدريكو مايور زاراگوزا، مديركل سابق يونسكو نيز بر اين اثر ترجمهشده مقدمهاي مفصل نوشته است. اين كتاب بيش از ١٠٠٠ صفحه و شامل ٦٠ تصوير از نسخههاي ترجمهشده رمان «دُن كيشوت» در سراسر جهان است. در واقع فصلهاي اين كتاب به ١٤٠ زبان زنده جهان ترجمه شده و حدود ٤٠ مترجم براي نخستينبار دُن كيشوت را به زبان خود برگرداندهاند.
در طرح ترجمه رمان «دُن كيشوت» به زبانهاي مختلف دنيا، ترجمه فصل فارسي اين اثر را نجمه شبيري، مديرگروه آموزشي اسپانيايي دانشگاه علامه طباطبايي انجام داده است. اما ما ايرانيها «دُن كيشوت» را با ترجمه محمد قاضي خواندهايم و سال گذشته نهاد علمي اسپانيايي با شبيري تماس گرفت و اعلام كرد كه براي چهارصدمين سالگرد سروانتس، قصد ترجمه شاهكار او را به تمام زبانهاي زنده دنيا منتشر كند و از شبيري درخواست كرد مترجم فصل فارسي اين كتاب باشد. اما اين مترجم، برگردان محمد قاضي را بهترين ترجمه اين اثر ناميد و گفت: «اگر مايل باشيد فصلي از ترجمه محمد قاضي را برايتان ارسال ميكنم. » اما اين نهاد خواستار ترجمهاي مدرن بود و شبيري پاي ترجمه فصل هشتم جلد اول كتاب تحت عنوان «آسيابهاي بادي» نشست و سپس آن را براي دانشگاه كمپلوتنسه ارسال كرد. شبيري درباره اين ترجمه به ايبنا گفته بود: « بهنظرم ترجمه مجدد «دُن كيشوت»، كار نمادين و بسيار جالبي است، چراكه «دُن كيشوت»، مبدا رمان جهان، دوباره به ١٤٠ زبان ترجمه ميشود و دوباره بر سر زبانها ميافتد. جالب است بدانيد كه ترجمه ٤٠ زبان براي نخستينبار انجام شده و با اين حركت «دُن كيشوت» به ٤٠ دنياي جديد وارد خواهد شد. اين يعني صادر كردن يك فرهنگ به ٤٠ كشور جديد؛ بهنظرم اين كارها بسيار زيباست.»
رونمايي از كتاب «دُن كيشوت جهاني، قرن بيستويكم» كه براي گراميداشت چهارصدمين سالگرد مرگ خالق «دُن كيشوت» و اداي احترام به هزاران مترجمي است كه اين اثر را جهاني كردهاند، برگزار شد. اين مراسم با حضور فرانسيسكو سانچز عضو Asociacion La Otra Andalucia و مدير پروژه، فردريكو مايور زاراگوزا مديركل سابق يونسكو و رييس بنياد فرهنگ صلح و مترجمان رمان «دُن كيشوت» برگزار شد. از آنجايي كه «دُن كيشوت» اثري جهاني است و اين جهاني بودن با صداها و لهجههاي ارايهشده در كتاب كامل ميشود بنابراين مترجمان فصلهاي ترجمهشده خود را در مراسم خواندند.
رمان «دُن كيشوت» كه جلد اول آن در سال ١٦٠٥ و جلد دوم در سال ١٦١٥ منتشر شد يكي از تاثيرگذارترين آثار ادبي عصر طلايي اسپانيا و تمام اعصار ادبي اسپانيا به شمار ميرود. اين رمان كه اساس ادبيات مدرن غرب را شكل داده و يكي از نخستين شاهكارهاي قالب رمان شناخته شده، پس از چهارصد سال هنوز هم رتبه اول فهرستهاي برترينهاي ادبيات داستاني را از آن خود ميكند.