10 درس "مناقشه هسته ای" برای ایرانی ها

عصرایران -  مناقشه تهران و کشورهای غربی بر سر مسئله هسته ای ایران به پایان رسیده و دو طرف در کانال اجرای بخش های مختلف "برجام" به عنوان برنامه مشترک برای حل این مسئله قرار دارند.

اما این مناقشه با همه فراز و فرودش برای ایرانی ها شامل مردم و مسؤولان، با درس هایی همراه بود که مهمترین آنها را می توان این گونه برشمرد:

1. سازمان ملل متحد، مهم است و مهمترین بخش آن نیز یعنی شورای امنیت، "بسیار مهم" است. تصمیمات سازمان ملل و شورای امنیت می تواند بر زندگی شخصی و جمعی ایرانی ها تاثیر بگذارد.  مجازات ها (تحریم ها) ی سازمان ملل و شورای امنیت می تواند فارغ از شعار زدگی های ما، به منافع ایرانی ها آسیب بزند.

2. آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام به عنوان مرکز تصمیم گیری آن مهم است.

3. آمریکا، کشور مهمی است (مهم به معنای محبوب نیست). همه بخش های تصمیم سازی (دانشگاه ها، لابی ها، گروه های فشار، احزاب، سازمان های غیردولتی یا ان جی او ها، رسانه ها، ستاره ها و ...) و تصمیم گیری (ریاست دولت و وزارتخانه ها، پارلمان یا کنگره، دستگاه قضایی، دولت ها، پارلمان های محلی و ...) در آمریکا مهم اند.  
تصمیمات آنها درباره ایران یا طرف های مرتبط و متعامل با ایران می تواند بر زندگی تک تک ایرانی ها تاثیر بگذارد.

4. استقلال و کارایی وزارت خارجه ایران مهم است. وزارت خارجه در صورتی می تواند از منافع ایرانی ها حمایت کند که عملکردی مستقل و حرفه ای - علمی و به دور از حب و بغض های احساسی، غریزی و کودکانه برخی افراد داشته باشد.

5. خفه کردن رسانه ها و کارشناسان یک کشور به هنگام تلاش برای حل یک مناقشه، فاجعه بار است. این باعث می شود فضای بحث و گفتگو برای یافتن راه های مناسب حل مسئله یا مناقشه بسته شود و اگر پیدا شود امکان اجرا نیابد.

6. شورای عالی امنیت ملی به عنوان عالی ترین مرجع تصمیم گیری درباره پرونده های امنیتی و سیاسی باید نقش نظارتی خود را داشته باشد و از ورود به حوزه اجرا خودداری کند. در هیچ جایی ادغام ناظر و مجری در یکدیگر سودمند نیست.

7. مسؤولیت های مهم را باید به آدم های بزرگ و "چشم و دل سیر" سپرد نه به آدم های کوچک و "چشم و دل گرسنه". پرونده های بزرگ را نباید به آدم های "کوچک نگاه" سپرد زیرا نتایج مصیب باری دارد.

8. دانستن زبان انگلیسی مهم است. اینکه بتوان انگلیسی را خوب و روان صحبت، فهمید و درک کرد امر مهمی است. دانستن و توانایی صحبت  کردن، گپ زدن، نوشتن و جر و بحث و حتی مشاجره کردن به زبان انگلیسی برای مقامات ارشد و میانی ایرانی می تواند در حد حفظ منافع ملی کشور مهم باشد. اینکه مقامات ایرانی، زبان انگلیسی را خوب بلد باشند برای کسب و دفاع از منافع ایرانی ها مهم است.

9.تحریم، خسارت بار است و به منافع ایرانی ها ضرر می زند. استقبال از تحریم هرگز خردمندانه نیست.
هیچ کشوری در جهان نمی تواند همه چیزهای مورد نیازش را خود تولید کند پس مجبورر به واردات است.  صادرات خوب نیازمند واردات خوب است. رفت و آمد و داد و ستد پیش نیاز هر فعالیت اقتصادی است. نباید از تحریم شدن استقبال کرد و یا بدتر از آن، جاده صاف کن تحریم خود بود.
 
10. موضوعات سیاسی و روابط بین الملل و جهت گیری های سیاست خارجی و برنامه های تولید انرژی و نظایر این ها، مسائلی مطلق نیستند بلکه نسبی اند.  وجود راه حل های متفاوت برای آنها طبیعی است.  راه حلی که ما نمی پسندیم الزاماً خائنانه نیست و در مقابل راه حل های ما نیز عین ثواب و کمال مطلق فضیلت نیستند. 

اولویت نخست، "زندگی انسانی" است و همه چیز زیرمجموعه آن و در اولویت های بعدی قرار می گیرد.