کشف ذره نامرئی که همه چیز را به هم می‌چسباند

اولین سرنخ از ذرات زیر اتمی گلوئون در سال 1979 و در جریان آزمایش‌های دو فیزیکدان به نام ماری جلمن و هارالد فریتش مشخص شد.

محققان دانشگاه فناوری وین پس از بررسی ذرات زیراتمی موفق به کشف ذره‌ای ترکیبی به نام Glueball شده‌اند که کاملا از نیروی خالص هسته‌ای ساخته شده است.

در جریان مطالعات اخیر پروفسور آنتون ریبن، از دانشگاه صنعتی وین، که با همکاری یکی از دانشجویان خود به نام فردریک برنر انجام گرفت، مراحل تئوری‌سازی نیروی ناشناس ناشی از فروپاشی هسته با موفقیت انجام شد.

پروفسور آنتون ریبن در مورد این کشف اظهار کرد: پس از مطالعه ذرات زیراتمی در چند شتابگر مطرح، موفق به کشف ذره گلوبال با نام اختصاری مزون (f0(1710 شدیم.

وی در ادامه افزود: در دنیای فیزیک ذرات، هر نیرویی توسط ذرات منحصر به‌فردی تولید و اعمال می‌شود و بزرگترین نیروی هسته‌ای توسط گلوئون‌ها تامین می‌شود.

ریبن درباره ماهیت گلوئون‌ها و ذره گلوبال در بیانی قابل فهم‌ گفت: نوترون‌ها و پروتون‌های موجود در هسته عناصر از ذرات بسیار کوچکتری به نام کوآرک‌ها ساخته شده‌اند، برای کنار هم قرار گرفتن کوآرک‌ها و تشکیل پروتون و نوترون نیروی بسیار قوی ذرات گلوئون لازم است. در واقع ذرات بنیادی به دو گروه کلی تقسیم می‌شوند؛ گروه اول که مثل فوتون‌ها که با خود نیرو حمل می‌کنند را بوزون و گروه دوم مثل الکترون‌ها که ماده می‌سازند را فرمیون‌ می‌نامند.

به گفته این دانشمند، در این دنیای فوق پیچیده ،گلوئون‌ها از نظر ساختار و نیرو شباهت‌هایی به فوتون‌ها دارند. فوتون‌ها انرژی را از طریق نیروی الکترومغناطیس و در شکل نور حمل می‌کنند اما گلوئون‌ها نقش فوتون‌ها را در مقیاسی بزرگتر و در قالب انرژی قدرتمند هسته‌ای اعمال می‌کنند.

وی در مورد تفاوت‌های میان این دو دسته از ذرات بنیادی افزود: گلوئون‌ها بر خلاف فوتون‌ها از انرژی خود تاثیر می‌پذیرند و در نتیجه فوتون‌ها نمی‌توانند در پیوند‌های بین ذرات حضور داشته باشند، اما گلوئون‌ها تحت تاثیر انرژی قدرتمند هسته‌ای در پیوند‌های بین ذرات حضور یافته و کوآرک‌ها و سایر ذرات را می‌سازند.

بسیاری از فیزیک‌دانان پس از این نظریه معتقدند که ممکن است سایر ذرات کشف نشده در آزمایش‌های شتابگرهای مطرح جهان در گروه گلوئون‌ها باشند.

ریبن ضمن تایید نظریه حضور ذره گلوبال به عنوان ذرات بنیادی که با انرژی خالص هسته‌ای پیوندسازی می‌کنند، افزود: با این که آزمایش‌های بسیاری برای شناسایی ذره گلوبال موسوم به مزون (f0(1710 انجام شده اما طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده باید چند آزمایش تکمیلی در برخورد دهنده بزرگ هادرونی و شتابگر کشور چین انجام شود.

منبع: ایسنا