ماساژ شکل عالی از ورزش غیرفعال است. کلمه ماساژ از واژه یونانی «massier» گرفته شده است که به معنی مشت و مال دادن است و شامل ماساژ علمی بافتهای نرم بدن میباشد.
ماساژ درمانی قادر به درمان اختلالات بالینی تهدیدكننده زندگی نیست اما راه مناسبی را برای رهایی از نشانه های اضطراب ، تنش ، افسردگی ، استرس و نیز كمردرد ، سردرد ، درد عضلات و برخی همچنین روش فوق معمولا برای درمان جراحت های ورزشی خفیف و افزایش و بهبود وضعیت جسمی مورد استفاده قرار می گیرد. حتی در برخی افراد مشاهده شده است كه ماساژ درمانی در رفع ناراحتی های گوارشی مانند یبوست موثر واقع می شود.
ماساژ عمومی بدن که با تمامی بخشهای بدن سر و کار دارد از جهات گوناگونی کاملاً موثر و مفید است. ماساژ درمانی سیستم عصبی بدن را ارتقاء بخشیده، بر تنفس تاثیر گذاشته و دفع مواد زائد و سمی را از طریق اندامهای دفعی گوناگونی همچون ریهها، پوست، کلیهها و رودهها از بدن تسریع میبخشد. ماساژ درمانی همچنین چرخش خون و فرایندهای متابولیکی را بهبود میبخشد. ماساژ درمانی چروکهای صورت را حذف کرده و به پر شدن گونههای خالی کمک کرده و همچنین گرفتگی، بی حسی و دردهای عضلانی را کاهش میدهد.
ماساژ درمانی عمومی بدن میتواند به مدت ٤٠ تا ٤۵ دقیقه و ماساژ درمانی موضعی میتواند به مدت ١٠ تا ١۵ دقیقه انجام شود.
حرکتهای گوناگونپنج شیوۀ اصلی در ماساژ وجود دارد که به قرار زیر هستند:
کوبش (حرکات ضربهای در ماساژ)، مالش، پتریساژ (مشت و مال دادن)، تاپوتمان و لرزش.
١- کوبش: در بحث ماساژ درمانی ، این روش شامل حرکت دستها با استفاده از ضربات طولانی و یکسان بر روی سطح بدن است. کوبش به پنج شیوه انجام میشود، یعنی ضربه زدن با (1) کف هر دو دست (٢) کف یک دست (٣) مفاصل انگشتها (٤) سر انگشت شست و (۵) نوک انگشتان. کوبش چرخش خون را افزایش داده و سیستم عصبی بدن را آرام میکند. این روش ماساژ در ماساژ درمانی ، همچنین گرمادهنده و آرام بخش است. کوبش در درمان وضعیت تحلیل رفته پوست بسیار مفید است.
٢- مالش: در بحث ماساژ درمانی این روش ماساژ حرکاتی هستند که ماهیتا دایره وار بوده و با کمک انگشت شست و نوک انگشتان و یا کف دستها به سمت مفاصل یا اطراف آنها انجام میشود. مالش مفاصل، زردپیها و ماهیچهها را منعطف کرده و حذف مواد زائد را از بدن از طریق تخریب آنها تسهیل میبخشد. در ماساژ درمانی ، روش مالش همچنین باعث کاهش تورم بعد از التهاب اعصاب میشود.
٣- پتریساژ: در بحث ماساژ درمانی ، پتریساژ فرایند مشت و مال دادن، فشار وارد کردن و حرکات چرخشی بر روی بافتهاست و با یک یا هر دو دست و دو انگشت شست یا با انگشتان شست و انگشتها انجام میشود. ماساژ دهنده برای عمل ماساژ درمانی باید فشار سنگینی را برای مشت و مال دادن عمیق و فشار آرامی را برای مشت و مال دادن سطحی و سبک بر روی بدن فرد وارد کند. پتریساژ روش ماساژ درمانی مناسبی برای رفع مشکلات ماهیچهای است.
این روش ماساژ در ماساژ درمانی، مواد مغذی را در بدن افزایش داده، ماهیچهها را تقویت کرده، احتقان رودهها را برطرف کرده و به حذف سموم از بدن کمک میکند. در ماساژ درمانی روش پتریساژ ، فعالیت و تنفس سلولی را تقویت کرده و سموم ایجاد کننده خستگی را از بین برده و فعالیت پایانههای عصبی را افزایش میدهد.
٤- تاپوتمان: این روش ماساژ درمانی ، شامل استفاده از حرکات ساطوری دست و وارد آوردن ضربات سبک و تند بر روی بدن فرد است و از طریق ضربههای سریع به بدن وجود میآید. ضربات کوتاه و سریع غالباً از کمر شروع میشود. تاپوتمان به رفع آتروفی ماهیچهها کمک کرده، جریان خون را افزایش داده، اعصاب را آرام کرده و ماهیچهها را تقویت میکند.
۵- لرزش: این روش ماساژ درمانی بوسیله تکان دادن سریع و حرکات فشاری با استفاده از دستها یا انگشتان بر روی بدن انجام میشود. دست ماساژ دهنده باید دائما حرکت کند. لرزش در درمان التهاب اعصاب یا درد اعصاب زمانی که مرحله التهابی تمام شده مفید و موثر است. لرزش جریان خون، فعالیت غدد و شبکههای عصبی را تحریک کرده و همچنین به حرکت رودهها نیز کمک میکند.
شکل دیگر ماساژ درمانی در بسیاری از موارد ماساژ درمانی ارتعاشی است. این ماساژ درمانی فقط بوسیله افراد آموزش دیده میتواند انجام شود. لرزش ماهیچهها هنگامی که توسط یک ماشین الکتریکی و خاص انجام شود کارایی بهتری دارد.