مشتريان غربي نفت ايران در نمايشگاه بیستم

دیروز شنبه روز پاياني بیستمین نمايشگاه بین‌المللی نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی بود. پيتر سي بيوتند از حاضران هلندي در نمايشگاه درباره این دوره از نمایشگاه مي‌گويد: «هرچند اكثر حاضران در نمايشگاه چيني هستند اما همين كه امسال به جاي يك غرفه، 5 غرفه دراختيار شركت‌هاي خارجي بوده به‌نظر من پيشرفت مهمي محسوب مي‌شود. باتوجه به اينكه ساحل هلند مانند ساحل جنوبي ايران از موقعيت ژئوپليتيك در تبادلات نفتي برخوردار است، اميدواريم با برداشته شدن تحريم‌ها همكاري‌هاي اين دوكشور افزايش پيدا كند».

يكي از مهم‌ترين خبرهايي كه در اين نمايشگاه به دست ما رسيد، خبر مذاكره امور بين‌الملل وزارت نفت با شركت‌هاي «غربي» براي فروش نفت ايران بود. البته منابع غيررسمي حاضر در نمايشگاه كه اغلب نماينده كمپاني‌هاي غربي بودند، دليل حضور خود در اين نمايشگاه را ارزيابي وضعيت فعلي ايران عنوان مي‌كردند. به واسطه دستيابي ايران و غرب به تفاهم هسته‌يي اين نمايندگان مترصد اين هستند كه با شناخت بازار ايران درصورت برداشته شدن تحريم‌ها به سرعت وارد همكاري با ايران شوند.

محسن قمصري مدير امور بين‌الملل وزارت نفت و مسوول فروش نفت ايران در نشست خبري خود در اين نمايشگاه گفت: «در اين نمايشگاه چند مشتري نفت از شركت‌هاي غربي داشته‌ايم». او در ادامه گفت: «البته ما در سال‌هاي تحريم نيز ارتباط خود را با اين شركت‌ها قطع نكرده بوديم و حتي با اكسون موبيل امريكا نيز ارتباط داشته‌ايم». هرجا بحثي از فروش نفت ايران باشد، نام بابك زنجاني نيز قطعا به ميان خواهد آمد.

تنها چند كيلومتر آن طرف‌تر از ديوارهاي زندان اوين محل اقامت فعلي زنجاني، در بزرگراه چمران و در نشست خبري محسن قمصري باز هم نام او به ميان آمد. قمصري درباره محموله‌هاي نفتي بابك زنجاني گفت: «محموله‌هاي نفت‌خام و ميعانات گازي را پس گرفته‌ايم كه محموله‌هاي نفت‌خام به‌طور كامل به فروش رسيده و نيمي از ميعانات گازي را نيز به فروش رسانديم، اما محموله‌هاي نفت كوره توسط بابك زنجاني به فروش رسيده است».

سيدمحسن قمصري مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران در نشست خبري كه در حاشيه بيستمين نمايشگاه بين‌المللي نفت، گاز، پالايش و پتروشيمي برگزار شد در اين زمينه كه آيا مشتري‌هايي از شركت‌هاي غربي براي خريد نفت خام در نمايشگاه داشتند، گفت: «در اين نمايشگاه چندين مشتري داشته‌ايم؛ بايد تاكيد كنم كه با همه شركت‌هاي غربي ارتباطات ما قطع نشده‌است.»

وي ادامه داد: «ما ارتباط خود را حتي با اكسون‌مبيل هم هميشه داشته‌ايم؛ درحال حاضر نيز اميدواريم با برداشته شدن تحريم‌ها مذاكرات جدي‌تري با اينها داشته باشيم.» مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت در مورد فروش نفت گفت: «فروش نفت براساس بودجه و آنچه شركت‌هاي نفت خريدار تعيين مي‌كنند است؛ درنظر داشته باشيد كه خريد نفت ايران تحريم است و تنها تعداد مشخصي از پالايشگاه‌ها اجازه خريد نفت ايران را دارند كه حدود يك‌ميليون بشكه در روز است.»

وي تشريح كرد: «در حقيقت 3- 4سال است كشورهاي بيگانه ايران را تحريم كردند اما خوشبختانه ايران مشكلي در فروش نفت خود ندارد و تنها خريداران ايران تحت مجازات سنگين ابرقدرت‌ها قرار گرفتند كه نمي‌توانند از نفت ايران استفاده كنند.» وي ادامه داد: «برخي از خبرگزاري‌ها اخباري در مورد افزايش صادرات به كشورهاي خاصي منتشر مي‌كنند كه اين صحت ندارد؛ اين بيشتر يك مشكل عملياتي است كه در يك‌ماه كم مي‌شود و در ماه بعد جبران مي‌شود.»

قمصري درباره اينكه چه مقدار از محموله‌هاي فروخته شده ازسوي بابك زنجاني تاكنون برگردانده شد، محموله‌هاي بابك زنجاني را شامل نفت‌خام، ميعانات گازي و نفت كوره عنوان كرد و گفت: «نفت كوره ازسوي بابك زنجاني فروخته شد؛ و محموله‌هاي نفت‌خام و ٥٠درصد ميعانات گازي نيز ازسوي مديريت امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران به فروش رفته است.» وي از تسويه بدهي اسپانيا و شركت توتال به ايران خبر داد و گفت: «بدهي يونان، ايتاليا و شركت چند مليتي شل به ايران در مجموع ٤ميليارد دلار است كه هنوز تسويه نشده است.»

قمصري با بيان اينكه بخش خصوصي به‌دنبال خريد نفت ارزان از ما و فروش دو دلار بيشتر آن است تاكيد كرد: «اين كار نوعي دلالي است و به اين شكل نمي‌توانند در بازار جهاني انرژي نقشي داشته باشند بلكه بايد ريسك كنند.» وي افزود: «بخش خصوصي بايد بتواند در نقاط مصرف نفوذ كند و محصول ما را در بخش نهايي به فروش برساند. در اين حالت مي‌توانيم شركت مشتركي ايجاد كه در آن شركت مشترك، ما عرضه‌كننده باشيم و آنها تامين‌كننده تقاضا در نقاط مصرف باشند.» وي ادامه داد: «ما تضمين مي‌دهيم كه اگر بخش خصوصي در نقاط مصرف، مصرف واقعي داشته باشد، ما هم مقولاتشان را به‌صورت تضميني در اختيارشان قرار مي‌دهيم.»

مديرامور بين‌الملل شركت ملي نفت درمورد اولويت فروش نفت ايران و همين‌طور فروش به كشورهاي اروپايي اظهار داشت: «بازار آسيا به‌دليل نزديكي و بعد مسافت اولويت اول فروش نفت ايران است، همان‌گونه كه پيش از تحريم نيز ٦٢درصد نفت ايران به آسيا صادر مي‌شده است.» وي اضافه كرد: «اميدواريم با برداشته شدن تحريم‌ها اين تناسب برقرار شود.»

قمصري در مورد پتانسيل فروش نفت ايران بلافاصله پس از برداشته شدن تحريم‌ها گفت: «شرايط بازار نسبت به سه سال قبل تفاوت‌هاي زيادي كرده است اما ما مي‌توانيم بلافاصله تا ٥٠٠هزار بشكه فروش نفت ايران را افزايش دهيم البته بيشتر از آن غيرممكن نيست و زمان مي‌برد؛ ضمن اينكه بايد شرايط بازار را نيز ارزيابي كنيم.‌»

مدير امور بين‌الملل شركت ملي نفت ايران درباره قيمت‌هاي كنوني نفت‌خام اظهار داشت: «معتقدم قيمت جهاني نفت‌خام به نوعي ازسوي برخي مديريت مي‌شود، اما تمايل ندارم اينگونه برداشت شود كه ذهن ما به سمت رقباي ايران حركت كند.»

وي در ادامه گفت: «اگر به عوامل اقتصادي درسال٢٠١٤ توجه كنيد، مي‌بينيد كه تغييرات خاصي در رشد اقتصادي كشورها اتفاق نيفتاده است به‌عنوان نمونه اواخر سال٢٠١٤ رشد اقتصادي امريكا ٢درصد بود. درحالي كه شاهد كاهش قيمت نفت در بازارهاي جهاني بوديم. درحالي كه هم‌اكنون در اوايل امسال (٢٠١٥) رشد اقتصادي امريكا افزايش ٢دهم درصدي داشته است؛ اما قيمت نفت از اول سال تاكنون ١٠دلار افزايش پيدا كرده است، بنابراين نشان مي‌دهد كه قيمت نفت ارتباطي به رشد اقتصادي كشورها ندارد.» قمصري درمورد قيمت نفت در سال2015 گفت: «آن‌گونه كه بازار نشان مي‌دهد بعيد مي‌دانم قيمت نفت به بيش از ٧٠دلار براي هر بشكه برسد.»

مديرعامل شركت ملي نفت راضي از شركت‌هاي نمايشگاه

شلوغي و ازدحام سالن 8 نمايشگاه نشان مي‌داد اتفاق مهمي درحال رخ دادن است. اين اتفاق بازديد ركن‌الدين جوادي مديرعامل شركت ملي نفت ايران از غرفه‌هاي شركت‌هاي بزرگ حاضر در اين سالن بود. مديرعامل شركت ملي نفت ايران بعد از بازديد از غرفه‌يي كه توليد‌كننده يك توربين مخصوص در صنعت نفت كه به گفته خودشان تنها چند شركت ابر قدرت ازجمله زيمنس آلمان توانايي توليد آن را دارد، گفت: «به‌نظر من كيفيت نمايشگاه امسال يك پله جلوتر از پارسال است كه نشان مي‌دهد ما توانسته‌ايم دانش فني خود را در اين زمينه ارتقا بدهيم.»

 خطوط لوله در انتظار جذب اعتبار براي نوسازي

در سال‌هاي گذشته تحريم‌ها آسيب‌هاي جدي به بدنه صنعت نفت ايران وارد كردند. آسيبي كه يكي از مهم‌ترين آنها عدم وجود اعتبارات و منابع براي بازسازي و نوسازي خطوط لوله بوده است. كهنه بودن بيش از اندازه اين خطوط يكي از مهم‌ترين مسايلي است كه روز جمعه توسط ركن‌الدين جوادي مديرعامل شركت ملي نفت ايان عنوان شد.

عليرضا غريبي مديرعامل شركت مهندسي و توسعه گاز ايران در نشست خبري خود در حاشيه بيستمين نمايشگاه بين‌المللي نفت گاز و پتروشيمي در پاسخ به اين پرسش كه اكنون چند درصد از خطوط لوله انتقال گاز كارايي خود را از دست داده‌اند، گفت: بيشترين نياز به تعميرات و نوسازي خطوط لوله اكنون در خطوط انتقال اول و دوم سراسري شناسايي شده است. غريبي ادامه داد: البته ما از سال‌هاي گذشته سالانه درحال شناسايي و پيگيري خطوط لوله بوده‌ايم و براي مثال خطوط لوله در اهواز كه بسيار قديمي بودند با جايگزيني خطوط لوله بيد بلند نوسازي و تعويض شدند.

او ادامه داد: اين نياز لحظه به لحظه اين شركت است. مديرعامل شركت مهندسي و توسعه گاز كشور درجمع خبرنگاران گفت كه اكنون براي احداث 6هزاركيلومتر خطوط لوه به اضافه يك ايستگاه فشار 10ميليارد دلار اعتبار لازم است كه همين مساله اولويت‌بندي پروژه‌ها را ايجاب مي‌كند. او افزود: اكنون خط لوله ششم انتقال گازسراسري با حدود 4ميليارد دلار اعتبار شروع به كار كرده و در تلاش هستيم به تدريج براي ديگر پروژه‌ها نيز منابع مالي تامين كنيم.

به دنبال جايگاه تك پمپي در نمايشگاه

عباس كاظمي، معاون وزير و مديرعامل شركت ملي پالايش و پخش فرآورده‌هاي نفتي ايران در نشستي كه در حاشيه بيستمين نمايشگاه بين‌المللي نفت‌وگاز برگزار شد با اعلام اينكه ايران در اين مدت با دو كشور برزيل و هند براي ساخت پالايشگاه در خاك اين دو كشور مذاكره كرده است ،گفت: «كشور برزيل از ايران تقاضا كرده است كه يك پالايشگاه با ظرفيت 300 هزار بشكه در روز با سرمايه مشترك دو كشور ساخته شود.»

وي افزود: «همچنين كشور هند هم به دنبال ساخت پالايشگاه 400 هزار بشكه‌يي در كشور خود است.» معاون وزير نفت با اشاره به فعاليت هاي ديگر شركت ملي پالايش‌وپخش فرآورده‌هاي نفتي اظهار داشت: «پيش‌بيني براي افزايش چهار هزار كيلومتري خطوط لوله انتقال فرآورده از ديگر برنامه‌هاي مهم به شمار مي‌رود كه اين شركت در دستوركار خود قرار داده است.»

وي همچنين با اشاره به صادرات گازوييل به عراق بيان كرد: «در حال مذاكره با مسوولان عراقي براي صادرات روزانه 10 ميليون ليتر گازوييل به عراق هستيم.» كاظمي با بيان اينكه سال گذشته بند «ق» از سوي مجلس شوراي اسلامي تبيين شده بود كه بند موثري در صنعت نفت است، افزود: «اين بند امسال به صورت يك قانون دايمي و با نام رفع موانع توليد اجرا خواهد شد.» يكي از غرفه‌هاي حاضر در نمايشگاه سازنده تاسيسات جايگاه‌هاي تك پمپي سوخت بود. جايگاه‌هايي كه مدت‌هاست احداث آنها مناقشه‌يي ميان شهرداري و وزارت نفت است.

سيد ناصرسجادي مديرعامل شركت ملي پخش فرآورده‌هاي نفتي نيز كه در اين نشست حضور داشت در مورد اين جايگاه‌ها و اينكه آيا اين شركت اقدام به خريد از شركت‌هاي سازنده كرده است، گفت: «اكثر جايگاه‌هايي كه در نمايشگاه ارايه مي‌شوند جايگاه‌هاي سيار هستند كه براي موقعيت‌هاي خاصي مثلا در زمان اوج سفرهاي مردمي استفاده مي‌شوند اما آنچه بيشتر مد نظر ماست جايگاه‌هاي تك‌پمپي ثابت هستند.»

چيني‌ها گوي سبقت را از غربي‌ها و ايراني‌ها ربودند

چشم‌بادامي‌ها همه جاي نمايشگاه ديده مي‌شوند. حضور آنها در بعضي از سالن‌ها به حدي پررنگ است كه گاهي شك مي‌كنيم نمايشگاه در تهران برگزار مي‌شود يا در پكن. يكي از سازندگان داخلي حاضر در نمايشگاه در بازديد سيد عماد حسيني ،معاون وزير نفت در امور مهندسي به گلايه از حضور بيش از اندازه چيني‌ها در صنايع نفت و گاز ايران مي‌پردازد. او مي‌گويد: سال گذشته يكي از همين كمپاني‌هاي نامعتبر چيني كه اساسا مشخص نبود تا چه اندازه سابقه فعاليت دارند بالغ بر 6 ميليون دلار پمپ به ايراني‌ها فروختند در حالي كه ما با داشتن تعداد زيادي كارمند و فعاليت گسترده به اين بازار دسترسي نداريم.

نكته ديگر اين نمايشگاه حضور برخي از شركت‌هاي نامرتبط با فعاليت نمايشگاه بود. بدون اينكه قصد انكار توانايي‌هاي سازندگان داخلي در نمايشگاه را داشته باشيم، عنوان شركت «دانش‌بنيان» در كنار برخي شركت‌هاي حاضر در نمايشگاه چندان مانوس به نظر نمي‌رسيد. شركت‌هايي كه بيش از هر چيز عنوان «دلال» را با خود يدك مي‌كشند.

صحبت‌هاي درگوشي برخي حاضران در نمايشگاه نشان مي‌دهد بسياري از شركت‌ها در پوشش ساخت داخل به واسطه‌گري و دلالي مشغول هستند.

در حالي كه وظيفه مشاوره در امور ترخيص كالا بر عهده معاونت مهندسي وزارت نفت است بلندگوهاي نمايشگاه اسم يك شركت مشاوره در امور گمرك و ترخيص كالا را تكرار مي‌كند و از شركت‌كنندگان مي‌خواهد در اين غرفه حضور پيدا كنند. اين در حالي است كه در مراسم افتتاحيه اين نمايشگاه از خروج 200 شركت نامرتبط با صنعت نفت از اين نمايشگاه خبر داده شد اما آن طور كه پيداست بعضي شركت‌ها توانسته‌اند از راه‌هاي مختلف خود را از گزند خروج از نمايشگاه بيرون ببرند. اما با دقت بيشتر مي‌توان چهره‌هاي اروپايي نيز در نمايشگاه ديد.

از روز ابتداي نمايشگاه تا روز گذشته كه آخرين روز بود فصل مشترك صحبت‌هاي تمام اروپايي‌هاي حاضر در نمايشگاه بود. كريستن گيلر ،مدير توسعه كسب و كار فرانسوي شركت آرنا گلوبال فعال در حوزه انرژي كه دفتري در مالزي و دفتري نيز در ايران دارند يكي از شركت‌كنندگان در نمايشگاه است. او مي‌گويد كه در انتظار برداشته شدن تحريم‌ها براي همكاري با ايران هستند. گيلر مي‌گويد كه در سال‌هاي گذشته نيز معامله‌هاي كوچكي با ايران داشته‌اند اما براي گسترش اين فعاليت‌ها نيازمند برداشته شدن تحريم‌ها هستند.

مدير فرانسوي شركت فعال در حوزه انرژي نمايشگاه نفت ايران را نمايشگاهي مناسب ارزيابي مي‌كند اما با خنده به ما مي‌گويد: «مهم‌ترين ضعف اين نمايشگاه جايابي غرفه‌ها روي نقشه است مخصوصا براي كسي كه به فارسي تسلط نداشته باشد، مشكلات زيادي ايجاد مي‌كند.» مساله‌يي كه همواره در نمايشگاه‌هاي برگزار شده در كشور وجود دارد و اميدواريم در سال‌هاي آينده با توجه مسوولان مربوط برطرف شود.

دورهمي غرفه‌داران به جاي بازاريابي

در حالي كه يكي از مهم‌ترين اهداف از برگزاري نمايشگاه نفت گاز و پتروشيمي بازاريابي شركت‌هاي فعال در اين عرصه است بسياري از غرفه داران نظرات متفاوتي را بيان مي‌كنند. يكي از غرفه داران كه نماينده شركتي در زمينه شيرهاي نفتي هستند، مي‌گويد: نمايشگاه نفت و گاز قبلا دو هفته بعد از عيد برگزار مي‌شد و بيش از هر چيز كاركرد «عيد ديدني» را براي ما و مشتري‌هايمان داشت حالا نيز كه نمايشگاه به ارديبهشت ماه منتقل شده است براي ما جنبه ديدار با مشتري‌هاي ثابتمان را دارد.

يكي ديگر از غرفه‌داران اظهار مي‌كند كه شركت‌هاي خصوصي فعال در زمينه صنعت نفت و گاز خيلي بهتر از دولتي‌ها به نيازهايي كه در سال جاري دارند واقف هستند و با بعضي اوقات در نمايشگاه از ما كاتالوگ مي‌گيرند تا بتوانند در ادامه از ما خريد كنند اما شركت‌هاي دولتي اغلب آگاهي چنداني نسبت به نيازهاي خود ندارند.

در حالي كه نمايشگاه نفت گاز و پتروشيمي نام بين‌المللي را با خود يدك مي‌كشد اغلب توليد‌كنندگان حاضر در نمايشگاه مي‌گويند حتي از كشوري مانند عراق كه در زمينه نفت‌وگاز احتياج به زير ساخت دارد نيز مراجعه‌كننده‌يي ندارند. يكي از اين غرفه داران مي‌گويد: اكنون عراقي‌ها ديگر به تجهيزاتي مانند شير آلات احتياج ندارند و بيش از هر چيز خواهان واردات پكيج‌هاي پالايشگاهي هستند.

نماينده شركت بلژيكي: همه‌چيز فراتر از انتظار ماست

بررسي اجمالي فرم‌هاي نظر‌سنجي روزنامه نشان مي‌دهد خارجي‌ها راضي‌تر از ايراني‌هاي حاضر در نمايشگاه هستند. اين رضايت در گپ‌وگفت‌هاي كوتاه ما با اين نمايندگان نيز مشهود بود. معاون سفير آذربايجان از حضور در بيستمين نمايشگاه نفت و گاز ابراز خوشحالي كرد و گفت: «وضعيت نمايشگاه نسبت به سال گذشته بهتر است.»

وي همچنين اضافه كرد: «دولت ما در زمان تحريم‌ها نيز با ايران در ارتباط بوده اما اميدواريم با برداشته شدن تحريم‌ها شرايط بهتر از گذشته شود و بتوانيم رابطه تنگاتنگ و بيشتري با اين كشور داشته باشيم.» استفان ريست مدير پروژه يك شركت بلژيكي كه به عنوان بازديدكننده به نمايشگاه آمده بود، گفت: «خوشحاليم كه پيشرفت ايران را در اين نمايشگاه شاهد هستيم. همه‌چيز فراتر از انتظار ماست.»

مسيمي رسي رييس هيات‌مديره شركت مك‌اند سان ايتاليا به ما گفت كه از پيشرفت ايران در صنعت نفت‌وگاز راضي هستم. او گفت كه اميدواريم، بتوانيم در زمينه تجهيزات دريايي صنعت نفت تبادلات مهمي را شروع كنيم. به نظر من ايران نسبت به سال‌هاي قبل توانمند شده و اين نشان‌دهنده روزهاي بسيار خوب پيش روي همكاري‌هاي ماست.

خالي از لطف نيست كه از روابط‌عمومي وزارت نفت نیز بابت نظم موجود در ستاد خبري تشكر كنيم.

منبع: روزنامه تعادل