اهمیت سیستم لنفاوی در بدن

سیستم لنفاوی، سیستم فراموش شده و دست کم گرفته شده در بدن است. وجود این سیستم برای سم زدایی حیاتی است. این سیستم به منظور نقل و انتقال چربی هادر هنگام جذب و رهایی بدن از سموم و دفع مواد زاید و محیط اسیدی بدن تعبیه شده است.  

لوزه ها، طحال، آپاندیس و تیموس، مهمترین اجزای سیستم لنفاوی بدن هستند که همگی توسط عروق لنفاوی به هم متصل و مرتبط شده اند. دریافت یک رژیم غذایی متعادل که محتوی مقادیر کافی میوه و سبزی باشد، نوشیدن آب فراوان و تحرک کافی، به حرکت صحیح و پاکسازی سیستم لنفاوی کمک می کند.

به دلیل این که لنف، برخلاف جهت جاذبه ی زمین گردش می کند احتمال احتقان و گرفتگی عروق لنفاوی به طور گسترده وجود دارد و ظهور آن در کف پا، ساق پا، ران ها، لگن، شکم و دست ها بیشتر است.

دلایل اصلی احتقان سیستم لنفاوی در بخش زیر آمده است:

1-    استرس، دلیل 80% از موارد احتقان مزمن سیستم لنفاوی است. استرس، تخریب کننده و عامل احتقان سیستم لنفاوی است. زمانی که دچار استرس می شویم، بدن به تولید هورمون های ضداسترس می پردازد تا میزان انرژی تولیدی را افزایش دهد و بدن در یک وضعیت اسیدی قرار می گیرد. مواد زاید ناشی از این واکنش ها، رادیکال آزاد نام دارند که در صورت تجمع دربدن منجر به پیری زودرس می شوند.

سیستم لنفاوی در شرایط قلیایی خون، عملکرد بهتری دارد. انواع گوشت و منابع پروتئینی (گوشت، تخم مرغ، لبنیات)، اسیدی کننده ی جریان خون هستند و حرکت و عملکرد سیستم لنفاوی را با مشکل مواجه می کنند. در حالیکه میوه ها و سبزیجات قلیایی کننده ی خون هستند از این رو گروه میوه و سبزی می توانند به بهبود عملکرد سیستم لنفاوی کمک کنند.  

2-    کم آبی یکی از دلایل مهم احتقان سیستم لنفاوی است. بهترین راهکار برای تأمین آب مورد نیاز به منظور عملکرد صحیح سیستم لنفاوی، نوشیدن یک جرعه آب ولرم، هر 15-10 دقیقه یکبار در سرتاسر طول روز است.

3-    اختلالات مزمن در سیستم گوارشی، یکی دیگر از دلایل احتقان سیستم لنفاوی است. از آنجایی که بیشترین سیستم لنفاوی بدن در مجاری گوارشی قرار دارد، عملکرد صحیح پرزهای روده به عملکرد صحیح سیستم لنفاوی، سم زدایی و ایمنی کمک می کند.

4-    کمبود ید هم از دیگر دلایل احتقان سیستم لنفاوی است. ید به سم زدایی و جلوگیری از تجمع سموم در بدن کمک کرده و از سیستم لنفاوی در سطح سلولی حمایت و مراقبت می کند.

راهکارهایی که به پاکسازی سیستم لنفاوی کمک می کنند:

1-    رژیم غذایی خود را پاکسازی کنید تا سیستم لنفاوی شما نیز پاکسازی شود. یک رژیم غذایی سالم، سموم کمتری داشته و زحمت کمتری برای سیستم لنفاوی شما فراهم می کند.
-    از مصرف مواد غذایی فرآوری شده که محتوی نمک فراوان، شکر و نگهدارنده هستند خودداری کنید.
-    کربوهیدرات های ساده و تصفیه شده را با انواع کامل و سبوس دار و میوه ها جایگزین کنید.
-    هر گونه ماده غذایی ای که به آن آلرژی دارید را از رژیم غذاییتان حذف کنید.

2-    عمیق نفس بکشید. بدن ما محتوی مایعی به نام لنف است ولی هیچ اندامی برای پمپ آن وجود ندارد. میزان فعالیت سیستم لنفاوی شما برای پمپ سموم به جریان خون، بستگی به عمق تنفس شما دارد. بنابراین نفس عمیق که محتوی اکسیژن و رطوبت است به خروج سموم از بدن کمک می کند.

3-    ورزش کنید و یا فعالیت بدنی کافی داشته باشید. ورزش به فعالیت صحیح سیستم لنفاوی کمک می کند. ورزش های استقامتی، کششی و هوازی به حرکت صحیح سیستم لنفاوی کمک می کند. 20 دقیقه تحرک در 4 روز هفته، برای حرکت صحیح سیستم لنفاوی مناسب است. به مرور زمان، مدت و شدت این حرکت را افزایش دهید.

4-    به مقدار کافی آب بنوشید. بدون وجود مقادیر آب کافی، بدن شما قادر نخواهد بود که جریان صحیحی در سیستم لنفاوی برقرار کند. جهت اطمینان از جذب آب به سلولهای بدن، مقداری لیمو به آب مصرفی اضافه کنید. انواع دم نوش و چای ها به پاکسازی سیستم لنفاوی کمک می کنند.

5-    از مصرف نوشیدنی های ورزشی و انرژی زا، نوشابه و انواع نوشیدنی های رنگی که محتوی رنگ های افزودنی هستند پرهیز کنید چون مصرف این مواد غذایی، سیستم لنفاوی شما را به زحمت می اندازند.

6-    با معده ی خالی، میوه میل کنید. آنزیم ها و مواد مغذی موجود در میوه ها، بهترین پاک کننده های سیستم لنفاوی هستند. به منظور افزایش قدرت پاک کنندگی، سعی کنید میوه ها را با معده ی خالی مصرف کنید. اکثر میوه ها در عرض 30 دقیقه متابولیزه می شوند و به بهترشدن احساس شما کمک می کنند.  

7-    مواد غذایی قرمز رنگ میل کنید. همه ی مواد غذایی به رنگ قرمز، به راه اندازه ی حرکت سیستم لنفاوی کمک می کنند. انواع توت، گیلاس، لبو، انار و ذغال اخته و حتی گوجه فرنگی به عنوان عوامل به راه اندازه ی حرکات سیستم لنفاوی بوده و به سم زدایی کمک می کنند.

چغندر یکی از مواد غذایی ای است که در اولویت گروه فوق قرار می گیرد. چغندر باعث تنظیم غلظت صفرا می شود. صفرا، مسئول 80% از ایمنی مربوط به سیستم گوارشی است. صفرا، تنظیم کننده ی حجم مدفوع و هضم و جذب چربیهاست. چغندر، به پاکسازی پرزهای روده هم کمک می کند. روده، مکانیست که حرکت سیستم لنفاوی آغاز می شود.

8-    سبزیجات برگ سبز تیره و مرکبات برای پاکسازی غدد لنفاوی فوق العاده هستند. این مواد غذایی جریان لنف را افزایش داده و هرگونه احتقانی را برطرف می کنند.

دکتر حمیدرضا فرشچی