یک دقیقه سکوت به احترام پدر علم ارتباطات

 در مراسم آیین بزرگداشت دکتر کاظم معتمدنژاد - پدر علم ارتباطات ایران - که عصر 16 آذر ماه برگزار شد، بر اخلاق روزنامه‌نگاری حرفه‌ای و همچنین رهنمودهای پدر علم ارتباطات درخصوص روزنامه‌نگاری تاکید شد و جمعی از اساتید دانشگاهی از اخلاق حرفه‌ای و سواد رسانه‌ای مرحوم معتمد‌نژاد یاد کردند.
 
به گزارش ایسنا، در ابتدای مراسم بزرگداشت پدر علم ارتباطات سید وحید عقیلی - رییس دانشکده خبر و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی - از حضار خواست به احترام استاد معتمدنژاد یک دقیقه سکوت کنند و سپس فاتحه‌ای نثار روح آن مرحوم و سه شهید دانشجوی دانشگاه آزاد خواندند.
 
دکتر عقیلی سپس بیان کرد: استاد معتمدنژاد این توفیق بزرگ را داشتند که مراسم خاکسپاری‌اش با 16 آذر - روز دانشجو - مصادف شود که به نظرم این افتخار بزرگی برای یک علم است.


عقیلی درباره مرحوم دکترمعتمدنژاد تأکید کرد: من شاگرد مستقیم مرحوم معتمدنژاد نبودم اما توفیق شاگردی ایشان را به شکل غیرمستقیم داشتم. استاد معتمدنژاد خارج از کلاس درس، همیشه شنونده‌ای بسیار توانا و فعال بود و سکوتی که ایشان هنگام صحبت دیگران داشت، بسیار دوست‌داشتنی و عجیب بود. او همیشه با متانت بالا جملات طرف مقابل را گوش می‌کرد و سپس با آرامش تمام پاسخ می‌داد. لحن صحبت‌های دکتر معتمدنژاد و تأکیداتی که در سخنانانش داشت، همیشه برابر با معنا بود. به اعتقاد من مرحوم معتمدنژاد بالواقع و فی‌الواقع ارتباطاتی بود و ارتباط بین فردی را خوب بلد بود.
 
رییس دانشکده خبر و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه به حافظه خوب دکتر کاظم معتمدنژاد اشاره کرد و گفت: یکی دیگر از خصلت‌های خوب مرحوم معتمدنژاد این بود که ایشان حافظه و قلم خیلی خوبی داشتند که امیدوارم سال‌های آینده شاگردان این استاد بزرگوار بر خواسته‌های ایشان جامع عمل بپوشانند. همیشه یکی از آرزوهای دکتر معتمدنژاد تأسیس دانشکده ارتباطات بود که به شکل مستقل این اتفاق بیفتد.
 
عقیلی سپس خاطرنشان کرد: یک خبر خوب داریم و آن هم این است که حمید میرزاده - ریاست دانشگاه آزاد اسلامی - با درخواست تغییر نام دانشکده خبر موافقت کردند و ما اکنون منتظر خبر کتبی این ماجرا هستیم. امیدواریم این دانشکده آینده خوبی داشته باشد. ما در این زمینه قول‌هایی گرفته‌ایم و همین‌ جا در حضور دانشجویان اعلام می‌کنم و از دانشجویان عزیز می‌خواهم که صبوری داشته باشند تا به‌زودی این اتفاق بیفتد.
 
وی در بخشی دیگر از سخنانش به تاکید دکتر معتمدنژاد بر زندگی دانشجویی اشاره کرد و یادآور شد: یکی دیگر از تأکیدات مرحوم معتمدنژاد این بود که واقعا دانشجویی زندگی کنیم و اساتید به دانشجویان این نکته را یاد بدهند و بر آن تاکید داشته باشند.
 
او سپس به فعالیت‌های داعش اشاره کرد و افزود: در حالی که ما اکنون در حال صحبت کردن هستیم، گروه داعش چیزی حدود 40 درصد از خاک عراق را در تصرف خودشان درآوردند. متاسفانه این گروه خیلی خوب می‌دانند که ارتباطات چیست و در عین حال خیلی خوب از ارتباطات استفاده کرده‌اند. دورانی که ما در آن زندگی می‌کنیم دورانی است که جنگ‌های تروریستی در حال بیشتر شدن است و باید بیشتر مراقب باشیم.
 
عقیلی در بخشی دیگر به سواد رسانه‌ای در حرفه روزنامه‌نگاری اشاره و اظهار کرد: بحث سواد رسانه‌ای متأسفانه دیگر قدیمی شده است و کسی نسبت به این ماجرا اقدامی نکرده است؛ در حالی که بحث سواد رسانه‌ای در این حرفه امری ضروری است.
 
***
 
دکتر تژا میرفخرایی - از اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز - در سخنان اولیه‌اش به کتاب‌های مرحوم دکتر معتمدنژاد اشاره کرد و گفت: وقتی به کتاب‌های این استاد بزرگوار نگاه می‌کنم، حجم دقیقی از اطلاعات را در بر گرفته است که همیشه مرا جذب می‌کند. هر کس دیگری جای استاد معتمدنژاد بود تا روز بازنشستگی و تا آخر عمرش می‌گفت این حوزه مال من است و هیچ کس حق ندارد به آن ورود پیدا کند اما دکتر معتمدنژاد آنقدر بزرگوار بودند که هرگز این گونه فکر نمی‌کردند.
 
او ادامه داد: شخصیت دکتر معتمدنژاد جالب بود. همیشه برایش مهم بود که کتاب‌هایش بیرون بیاید اما مهم نبود که چندین بار تجدید چاپ شود.
 
این استاد دانشگاه همچنین در توصیف اخلاقیات مرحوم معتمدنژاد بیان کرد: دکتر معتمدنژاد انحصارطلب نبود، بلکه یک روزنامه‌نگار خاص بود که برای خودش یک مأموریت قائل بود و آن مأموریت توسعه روزنامه‌نگاری بود. اینجاست که باید ارزش معتمدنژادها را دانست؛ چراکه روزنامه‌نگاری، حرفه‌ای خاص است.
 
میرفخرایی در صحبت‌هایش تأکید کرد: آنچه که همیشه در زندگی دکتر معتمدنژاد برایش مهم تلقی می‌شد، این بود که منبع درست کند، متن درست کند و خالصانه تولید علم کند؛ این یعنی یک فرد مخلص. در حالی که ایشان می‌توانست بیشتر به سمت مادیات برود و سپس ثروتش را وقف کند اما این بزرگوار خودش و ذهنش را وقف کرد. او خودش را وقف پیشرفت و توسعه حرفه روزنامه‌نگاری کرد. استاد معتمدنژاد فردی بود که هیچ ادعایی نداشت و فقط بر تولید تأکید داشت.
 
این استاد ارتباطات در پایان سخنانش تصریح کرد: اگر به دکتر معتمدنژاد می‌گوییم «پدر علم ارتباطات» مطمئن باشید که به خطا نرفته‌ایم؛ چراکه ایشان غنی‌ترین علوم را اختراع کردند و هیچ‌گاه در هیچ رابطه‌ای مالکیت را احراز نکردند و هیچگاه منم منم به راه نینداختند. این استاد بزرگوار آنقدر کتاب‌هایش را خالصانه نوشت که حتی حضور مولفش را در کتاب نمی‌دیدید. ما باید از این استاد بزرگوار یاد بگیریم. اگر بگوییم دکتر معتمدنژاد از پیش ما نرفته‌ است کلیشه نگفته‌ایم؛ چراکه کتاب‌های او همواره در بین ما حضور دارد.
 
***
 
دکتر رضاییان - مشاور رییس و دبیر شورای راهبردی ارتباطات و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی - درخصوص اصول حرفه‌ای روزنامه‌نگاری از دیدگاه دکتر کاظم معتمدنژاد سخنانی را مطرح کرد.
 
وی در ابتدای صحبت‌هایش گفت: در روز دانشجو می‌خواهیم درباره فردی صحبت کنیم که وجوه شخصیتی او شاید اصلا اجازه ندهد که ما درباره شخصیت این بزرگوار حرف بزنیم.
 
رضاییان سپس بیان کرد:‌ مرحوم معتمدنژاد در حرفه روزنامه‌نگاری همواره بر این نکته تأکید داشتند که اطلاع‌رسانی ملاک اصلی این حرفه نیست، بلکه نگرش، ملاک اصلی است. همچنین یکی دیگر از تأکیدات این استاد این بود که روزنامه‌نگاری نباید نگاه موردی داشته باشد، بلکه باید نگاه فرایندی داشته باشد.
 
دبیر شورای راهبردی ارتباطات و اطلاع‌رسانی دانشگاه آزاد اسلامی همچنین مطرح کرد: با توجه به تاکیداتی که پدر علم ارتباطات نسبت به حرفه روزنامه‌نگاری داشتند، روزنامه‌نگاری یک شغل نیست بلکه یک حرفه است. من این حرف را سال‌ها تکرار کردم و همیشه سال‌هاست که پای حرفم ایستاده‌ام؛ چراکه معتقدم باید پای آزادی بیان ایستاد.
 
وی ادامه داد: استاد معتمدنژاد همیشه در حرفه روزنامه‌نگاری بر این نکته تأکید داشتند که روزنامه‌نگاری داستان‌گراست و انعکاس واقعیت‌هاست. ایشان همیشه به روزنامه‌نگاری نگاه انتقادی داشتند و همواره یکی دیگر از تأکیدات ایشان این بود که در روزنامه‌نگاری انتقادی تحقیقی اصل اول منافع تجاری است؛ یعنی روزنامه‌نگار فکر منفعت تجاری و تیتری که می‌خواهد بزند باشد. ایشان همیشه معتقد بودند روزنامه‌نگاری انتقادی - تحقیقی بر سایر روزنامه‌نگاری‌ها، ترجیح دارد.
 
رضاییان در بخشی دیگر از صحبت‌هایش یادآور شد: اطلاع‌رسانی ملاک اصلی روزنامه‌نگاری است. استاد معتمدنژاد همیشه تأکید می‌کردند نباید فقط کارمان اطلاع‌رسانی باشد، بلکه باید نگرش مخاطبانمان را نیز هدف قرار بدهیم. وی همواره تاکید داشتند یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای نباید نگاه موردی داشته باشد، بلکه باید نگاه فرایندی داشته باشد.
 
وی در پایان سخنانش بیان کرد: استانداردسازی رسانه‌ای از دیدگاه استاد معتمدنژاد امری است به نام آموزش حرفه‌ای که همواره بر این موضوع تأکید داشتند که امیدواریم این نکته همیشه در حرفه روزنامه‌نگاری رعایت شود.
 
آیین بزرگداشت مرحوم کاظم معتمدنژاد - پدر علم ارتباطات ایران - یکشنبه - 16 آذر ماه - مصادف با روز دانشجو در دانشکده خبر و ارتباطات دانشگاه آزاد اسلامی با حضور جمعی از اساتید ارتباطات و دانشجویان برگزار شد.