عصر ایران ؛ نهال موسوی - در چند روز گذشته انجمن تهیهکنندگان مستقل سینمای ایران اطلاعیهای درباره نقشفروشی در سینما منتشر کرد و درباره این پدیده هشدار داد.
در بخشی از این بیانیه آمده است: «متاسفانه افرادی بسیار محدود با سوءاستفاده از اعتماد مردم به سینماگران ایرانی، " نقش فروشی" میکنند. این اقدام نه تنها غیراخلاقی است، بلکه بر اساس اصول صنفی اقدامی غیرقانونی و توسط شورای صیانت خانه سینما قابل تعقیب است. این اقدام میتواند به اخراج فردی که به این اقدام کثیف دست میزند از صنف منجر شود.
انجمن تهیه کنندگان مستقل انتظار دارد در صورتی که علاقمندان بازیگری با چنین افراد خاطی روبرو شدند، مراتب را به خانه سینما و یا شورایعالی تهیهکنندگان سینمای ایران اطلاع دهند.
انجمن تهیه کنندگان مستقل امیدوار است با همکاری تماشاگران و علاقهمندان محترم سینمای ایران نسل چنین افرادی با چنین رفتاری خلاف عرف، سنت و اخلاق که غیرقانونی است، به تدریج منقرض شود. انجمن همچنین امیدوار است، شورای صیانت خانه سینما بدون هر گونه چشم پوشی با چنین افرادی رفتار و با آخرین نمونه آن، برخوردی قاطع داشته باشد.»
بازی کردن در یک فیلم یا سریال واقعا بحث پیچیده و چند لایهای است که به سادگی نمیتوان درباره آن حرف زد، حتی پیش آمده است که خود بازیگران با سابقه هم درباره چگونگی نقش گرفتن برخی بازیگران و یا افراد، زبان به گلایه و شکایت گشودهاند.
بهنوش بختیاری بازیگر باسابقه و شناخته شده سینما و تلویزیون همین چند روز قبل یک متنی را در صفحه اینستاگرامشان منتشر کرد و نوشت:«کارگردانان کی نگاه کلیشه به بازیگر رو تموم میکنن ؟ تا کی فقط دوستان خودشون رو برای هر نقشی چه بخورد به شخص چه نخورد میخوان ببرن سر فیلم ؟
آیا اگه کسی بگه روحیه م خرابه شوهرم پول نداره یا هزار مظلوم نمایی دیگر بابد برن سر کاری که حتی به اون نقش نمیخورن ؟ تا کی بهترین بازیگران این مملکت تو خونه بشینن و یه سری دوستان کارگردانان از این فیلم به اون سریال ؟ بعد ادعاها ی روشنفکری رو ببینید ؟ گناه دارن بازیگرای تئاتر ما و بعد شما از پارتی بازیگر میارید؟
[...] امیدوارم کارگردانها بر اساس یار و غار بازی انتخاب بازیگر نکنند… و کستینگ معنی پیدا کند…دستیاران کارگردان فقط دوستانی که باهاشون مهمونی میرن رو نیارن … و فرصتی به بازیگران کمدی داده شود برای نقش های اجتماعی و مهم تر .. و اگه تمام جون و دل و ذهن و روح و خانواده و زندگی و هر نفست رو نمیتونی برای سینما بگذاری اصلا طرف این حرفه نیا … چون ممکنه سی سال کار کنی و باز هم جواب نگیری ... پول که هیچی...»
واقعیت این است که پدیده نقش فروشی در قالب عناوین مختلف سالهاست در سینمای ایران وجود دارد و قضیه فقط پول هم نیست مثلا بازیگرانی هستند که با نفوذ در امور اقتصادی و ... میتوانند همیشه برای خود در برخی و فیلم یا سریالها نقشی داشته باشند.
یا بعضی وقتها مثلا برخی اوقات با عنوان «بازیگر - سرمایه گذار» خواستهاند به آن وجهه قانونی هم بدهند. بسیار پیش آمده که بازیگران شناخته نشده یا علاقهمند به بازیگری با توجه به فراخوان بازیگری برای جلسه تست فیلم یا سریالی مراجعه کردهاند ولی در آنحا با این پرسش مواجه شدهاند که آیا حاضرند که بازیگر - سرمایهگذار باشند و در قبال یک نقش فرعی پولی برای تولید فیلم هم پرداخت کنند؟
حتی بسیار بودهاند افرادی که پولی هم دادهاند ولی یا اصلا نقشی به آنها داده نشده است یا نقششان در این حد بوده است که فقط یک دیالوگ گفتهاند و یا چند بار در چند صحنه فقط دیده شدهاند و طبیعتا بعد از ساخت فیلم و پخش شدن نسخه نهایی آن مشکلات و ناراحتیها بروز یافته و در مواردی کار به شکایت و درگیری هم کشیده است.
افرادی هم که در انجام این کارها دخیل هستند بسیار متنوع است و نمیتوان فقط به یک صنف خاص بسنده کرد بلکه میتوان اشاره کرد تهیهکننده، کارگردان، دستیار کارگردان، مدیر تولید، مسئول انتخاب بازیگران و ... در چنین قضایای به شکل فردی و یا حتی گروهی نقش داشتهاند.
بهرحال در سینما هم مانند همه شغلهای دیگر افراد سودجو، طماع، کلاهبردار و ... وجود دارد اما مساله اینجاست که سینما (فیلم و سریال) یک هنر-صنعت-رسانه پرنفوذ است که اتفاقا ویترین آن بازیگران هستند و بسیاری فقط از منظر هنری به آن نگاه میکنند.
هنری رویاپرداز که به افراد خواهان آن هم قدرت رویاپردازی میدهد و وقتی با اتقاقاتی مانند «نقش فروشی» مواجه میشوند انگار تمام جهان رویایی که در ذهن داشتند نابود میشود و نامیدی و ناهنجاری به بار میآورد.
بیانیه انجمن تهیهکنندگان مستقل سینمای ایران اقدام درست و مثبتی است اما به تنهایی کافی نیست، علاوه بر نهادهای نظارتی چون شورای صیانت خانه سینما و ... باید تمام افراد دخیل در سینما برای مقابله با چنین پدیده شومی با همدیگر همکاری کنند.