رئیس واحد بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت ضمن تشریح چگونگی استقرار شبکه جامع و همگانی سلامت ازپیش بینی کارت سلامت ایرانیان و همچنین ارائه 10 بسته خدمتی در مراکز سلامت خانواده در قالب طرح تحول بهداشت خبرداد.
به گزارش ایسنا، دکتر بهزاد دماری در اجلاس روسای دانشگاههای علوم پزشکی به تشریح جزئیات استقرار شبکه جامع و همگانی سلامت در دو استان فارس و مازندران و همچنین شهرستانهای منتخب در استانهای کشور پرداخت.
وی در توضیح ضرورت استقرار چنین شبکهای در شهرها گفت: تغییر چهره بیماریها به سمت بیماریهای غیرواگیر و خلاء این خدمات در نظام PHC وجود مسائل اجتماعی و بیماریهای واگیر نوپدید و هم افزایی آنها با بیماریهای غیرواگیر، لزوم اصلاحات در نظام PHC، تاکید ماده 32 قانون برنامه پنجم توسعه و همچنین سیاستهای ابلاغی مقام معظم رهبری، لزوم استفاده از همه ظرفیتهای ارتقای سلامت و همچنین عملیاتی کردن پوشش همگانی سلامت از جمله مواردی بود که ضرورت استقرار شبکه جامع و همگانی سلامت را به دنبال داشت.
به گفته وی، از 380 هزار مرگ ثبت شده در سال 1390، 92 هزار نفر به دلیل سکته قلبی، 43 هزار نفر به دلیل سکته مغزی، 31 هزار نفر به دنبال سوانح و 30 هزار نفر نیز به علت سرطان جان خود را از دست دادهاند، این در حالی است که این مرگها بیشتر در سنین 15 تا 49 سال بوده که امری بسیار نگران کننده است.
دماری با اشاره به عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر گفت: حدود پنج میلیون و 300 هزار نفر در کشور سیگار مصرف میکنند که این رقم رو به افزایش است. با افزودن تعداد افرادی که به استعمال قلیان مبادرت میکنند، میتوان گفت که مجموعا حدود 10 میلیون نفر در کشور استعمال دخانیات دارند. همچنین بررسیها حاکی از آن است که 47 میلیون نفر از جمعیت کشور شاخص مربوط به مصرف روزانه میوه و سبزی را رعایت نمیکنند.
وی ادامه داد: 18 میلیون نفر نیز در کشور کم تحرکند، 9 میلیون نفر چاقند که با اضافه کردن افرادی که اضافه وزن دارند مجموعا میتوان گفت که 24 میلیون نفر در کشور اضافه وزن و چاقی دارند. همچنین حدود 10 میلیون نفر فشار خون داشته و 7.5 میلیون نفر نیز اختلال قند خون دارند.
دماری در این باره افزود: توزیع 70 درصد بار بیماریها حاکی از آن است که 17 درصد بیماریها مربوط به بیماریهای قلبی عروقی، 14 درصد مربوط به اختلالات روانی، 7.5 درصد مربوط به بیماریهای اسکلتی عضلانی، 5.5 درصد مربوط به سرطانها و ... است. حال سوال آن است که آیا برای این 70 درصد توزیع بار بیماریها، خدمتی را در سطح یک و در شبکههای بهداشتی ارائه میدهیم؟ پاسخ آن است که درباره 30 درصد جمعیت روستایی کشور این خدمات تقریبا ارائه میشود اما در مابقی جمعیت کشور چنین خدماتی را شاهد نیستیم.
وی افزود: اپیدمی سه گانه بیماریهای غیرواگیر، بیماریهای واگیر و آسیبهای اجتماعی و هم افزایی آنها با یکدیگر، درمان و تغییر رفتار مردم را به مراتب سخت تر میکند.
وی به آسیب شناسی برنامه پزشک خانواده شهری در دو استان فارس و مازندران اشاره کرد و افزود: بررسیها حاکی از آن است که در این دو استان عملا مراقبتهای اولیه بهداشتی مغفول مانده است. این در حالی است که سازمان جهانی بهداشت پزشک خانواده را مسئول هماهنگی و هدایت تیم ارائه دهنده خدمات سلامت ائم از خدمات بهداشتی و درمانی در منطقه تحت پوشش خود میداند.
وی ضمن بیان اینکه 13 اصل در بازطراحی شبکه جامع و همگانی سلامت در نظر گرفته شده است، گفت: جامعیت و تداوم خدمات مبتنی بر شواهد و منطبق با بیماریهای کشور در همه ابعاد سلامت، ورود منظم گیرندگان خدمات به نظام سلامت از طریق سطح بندی خدمات و ارجاع، مراقبت تیمی و ادغام یافته از موارد شناسایی شده بیماریها، حفظ و تقویت دستاوردهای قبلی نظام سلامت از جمله این 13 اصل به شمار میروند.
دماری الگوی بازطراحی شده در مراکز سلامت خانواده جهت ارائه خدمت در شهرها را مورد اشاره قرار داد و گفت: قرار است چهار خدمت جدید در قالب شبکه جامع و همگانی سلامت در سطح یک به گیرندگان خدمات ارائه شود که این چهار خدمت عبارتند از خود مراقبتی مردم به وسیله ارائه بستههای آموزشی، غربالگری هدفمند و شناسایی زودرس عوامل خطر بیماریها، تضمین مراقبت از بیماران مزمن و همچنین مداخله برای ارتقای سلامت.
وی ضمن اشاره به اینکه هر مرکز سلامت خانواده مسئولیت سلامت 12 هزار و 500 نفر را بر عهده خواهد گرفت ادامه داد: همچنین از هر خانواده یک نفر به عنوان سفیر سلامت انتخاب میشود تا به این ترتیب اصول پیشگیری و بهداشت را به خانواده خود و دیگر افراد جامعه آموزش دهد.
دماری افزود: همچنین بررسیها در دو استان فارس و مازندران نشان داد که آنقدر بار مراجعه بیماریهای فصلی به پزشکان خانواده زیاد بوده که مراقبت از بیماریهای مزمن تحت الشعاع قرار گرفته است. بر این اساس است که بر لزوم برنامه مراقبت تاکید ویژهای شده است. همچنین کارشناس سلامت روان، کارشناس رژیم غذایی، کارشناس تحرک فیزیکی، کارشناس سلامت اجتماعی و همچنین کارشناس مربوط به مباحث همیاری جزو کارشناسان جدیدی هستند که به این مراکز اضافه خواهند شد.
وی همچنین از در نظرگرفتن کارت سلامت ایرانیان در قالب اجرای شبکه جامع و همگانی سلامت خبر داد و گفت: متناسب با مواردی که در این کارتها برای هر فرد درج میشود، کلاسهای آموزشی و یا درمانهای لازم برای فرد مربوطه انجام خواهد شد. در مجموع 10 بسته خدمتی برای ارائه در مراکز سلامت خانواده پیش بینی شده است.
رئیس واحد بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت در پایان ضمن اشاره به زمان بندی استقرار شبکه جامع و همگانی سلامت گفت: اولویت ما در این زمینه دو استان فارس و مازندران و همچنین تقریبا یک شهرستان از هر استان است.