پس از هیاهوهایی که بر سر عمل به وصیت ایران‌شناس آمریکایی - ریچارد فرای - مبنی بر دفن او در کنار زاینده‌رود اصفهان برپا شد و گروهی با تجمع و تخدیش مقبره‌ی دو ایران‌شناس آمریکایی دیگر، خواستار جلوگیری از دفن فرای در اصفهان شدند، سرانجام نهادهای رسمی که متولی اصلی در این زمینه هستند، سکوت خود را شکستند.

به گزارش ایسنا محمدجواد ظریف - وزیر امور خارجه - در نخستین واکنش پس از گذشت دو هفته از درگذشت فرای و مطرح شدن وصیت او، نامه‌ای را خطاب به محمد نهاوندیان - رییس دفتر رییس‌جمهور - نوشت.

در نامه‌ی وزیر امور خارجه آمده است: «احتراماً به پیوست تصویر نامه واصله از جناب آقای موسوی بجنوردی رئیس محترم مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی به شماره 12050 مورخ 19/01/1393 جهت استحضار و صدور دستور جنابعالی ایفاد می‌گردد.

در نامه یادشده درخواست شده است پیکر شادروان ریچارد نلسون فرای استاد ایران‌شناسی آمریکائی که اخیراً درگذشته است، از بیمارستانی در بوستون آمریکا به ایران منتقل شده و در اصفهان کنار مزار آرتورپوپ دفن گردد. ضمناً مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی اعلام داشته است بقیه امور، از تحویل پیکر در فرودگاه تا خاک‌سپاری مشارالیه در اصفهان را برعهده خواهد گرفت.

خواهشمند است دستور فرمائید از اقدامی که معمول می‌گردد این وزارت نیز مطلع نمایید.»

از سوی دیگر، رییس مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی و وصی این ایران‌شناس آمریکایی که پیش از این نیز برای عملی شدن خواسته‌ی او پس مرگ، تلاش کرده بود، به‌تازگی نامه‌ای را خطاب به رییس‌جمهور نوشته است.

براساس گزارش سایت رسمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، سیدکاظم موسوی بجنوردی با توجه به تحرکات اخیر در شهر اصفهان مبنی بر مخالفت با خاکسپاری ریچارد فرای در این شهر، در نامه‌ای خطاب به روحانی خواستار جلوگیری و ممانعت از حرکت‌های فریبکارانه و دروغ‌پردازان شد و تقاضا کرد که رییس جمهور در صدور مجوز ورود پیکر پروفسور فرای تعجیل کند.

در نامه‌ی موسوی بجنوردی آمده است: «مجدداً راجع به پروفسور ریچارد فرای به استحضار می‌رساند که مشارالیه بزرگ‌ترین ایران‌شناس جهان بوده است و فعالیت او در این زمینه چنان بود که مرحوم دهخدا به او لقب "ایران‌دوست" داده بود. وقتی روابط ایران و آمریکا بسیار پرتنش بود وی به‌هنگام دریافت جایزه بنیاد افشار فریاد برآورد که من کاری ندارم که دیگران چه می‌گویند، ولی من می‌گویم "زنده باد ایران". این در هنگامی بود که بوش رییس‌جمهور سابق آمریکا اعلام کرده بود که ایران "محور شرارت" است.

راستی چرا باید در کشور ما جریان‌هایی به‌وجود آید که دوستان ایران را ناراحت و دشمنان ایران را خوشحال کند؟ اگر اجازه خاکسپاری به پیکر پاک این ایران‌شناس برجسته داده نشود، باعث ایجاد بدبینی نسبت به کشور ما و نظام جمهوری اسلامی ایران می‌شود و بیش از همه موجب خشنودی ضدانقلاب خارج و تندروهای آمریکایی می‌شود. اجازه ندهید که تعداد اندکی که شاید دچار خبط دماغ باشند، منافع ملی ما را نادیده بگیرند و هم‌صدا با دشمنان جمهوری اسلامی ایران نظرات شخصی‌شان را در سیاست دولت "تدبیر و امید" که میلیون‌ها ایرانی در حمایت از آن هم‌صدا هستند و هیچ‌گاه شما را تنها نخواهند گذاشت پیش ببرند.

مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) که مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مرکز پژوهشی فرهنگی جهان اسلام است و مخصوصاً اینجانب که وصی آن شادروان هستم بر خود فرض دانسته که پیکر پروفسور ریچارد فرای را تحویل بگیرد و با احترام و تشریفاتی که شایسته این عزیز از دست رفته است در کنار زاینده‌رود اصفهان به خاک بسپارد.

همچنین مرکز دائرةالمعارف تعهد می‌کند که برای او مقبره کوچکی با ظرایف هنری بسازد و سپس بزرگداشتی در مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در تهران برای او بگیرد و اساتید برجسته‌ای که برخی‌شان شاگرد این شادروان عزیزند و عضو شورای عالی علمی مرکز مزبورند در ستایش و معرفی مراتب علمی پروفسور ریچارد فرای سخنرانی کنند. سپس ترتیبی داده شده که بخش ایران‌شناسی مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی یک جلد کتاب یادمان ویژه پروفسور ریچارد فرای فراهم و منتشر سازد. دوست عزیز و رییس‌جمهور گرامی باید از حرکت‌های فریبکارانه و دروغ‌پردازان ممانعت فرمایید. تقاضای اینجانب تعجیل در صدور مجوز ورود پیکر پروفسور فرای است. از عنایت و توجهی که می‌فرمایید سپاسگزارم.»

به گزارش ایسنا، سایت رسمی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی همچنین در مطلب دیگر به این موضوع پرداخته است که همسر ریچارد فرای می‌گوید که دفن این ایران‌شناس نامی در نارنجستان شیراز هم خوب است. این گفته‌ی خانم «عدن نبی» در حالی صورت گرفت که تلاش‌های حسن روحانی برای عمل به وصیت ریچارد فرای به ساعات‌های پایانی خود نزدیک شده است. یازده روز است که جنازه‌ی فرای در سردخانه‌ای در ایالت ماساچوست آمریکا نگهداری می‌شود. او که در پای امضای خود همیشه از ترکیب «ایران‌دوست» استفاده می‌کرد، وصیت کرده بود که کنار زاینده‌رود اصفهان دفن شود. آیت‌الله سیدمصطفی محقق داماد، چهره‌ی مطرح فرهنگی کشورمان، از جایگاه ریاست بنیاد موقوفات مرحوم دکتر محمود افشار به روزنامه‌ی «شرق» گفته است که نظر نهایی رییس‌جمهوری روز سه‌شنبه اعلام می‌شود.

عدن نبی همسر ایرانی و آشوری فرای گفت که تمام تلاش وی عمل به وصیت آن مرحوم بوده است. او در عین حال گفت: «دکتر ریچارد فرای یا در اصفهان کنار پوپ یا در نارنجستان شیراز مدفون شود خوب است.»

به علاوه، آن‌طور که سایت «قانون» کسب اطلاع کرده است، خانم نبی به‌زودی نوه‌دار می‌شود. پسر او که به گفته‌ی مرحوم فرای دیگر قطب فرهنگی شرق، یعنی چین را مرکز تحقیق و علاقه‌ی خود قرار داده است، در پکن، انتظار پدر شدن را می‌کشد. او تا 15 روز دیگر به این آرزو خواهد رسید و مادربزرگ بچه می‌خواهد در آن زمان نزد خانواده نورسیده باشد و به عروس و نوه‌اش برسد. او از این بابت نگران این است که در صورت حل مسأله روند صدور ویزا برایش طول بکشد.

امیدها به گشایش در پرونده‌ی دفن ریچارد فرای در ایران همچنان وجود دارد و پیشنهاد خانم عدن نبی نیز راهکاری است که روند تصمیم‌گیری مقامات ایرانی و قدرت چانه‌زنی رییس‌جمهوری را بالا می‌برد. با این حال، او گفت که ریچارد دوست داشته در افغانستان هم به خاک سپرده شود، اما اگر ایران موافقت نکند، او در شهر دوشنبه به خاک سپرده خواهد شد.

بیشتر بخوانید:

چهره های خرداد 1393

تماشاخانه