سوزش ادرار مشکل شایعی است که سن و سال نمی‌شناسد و در هر سنی می‌تواند افراد را درگیر کند، اما این حس ناخوشایند به تنهایی بیماری به حساب نمی‌آید و فقط نشانه‌ای است که می‌تواند احتمال بروز بیماری‌های مختلف را نمایان سازد.

به همین دلیل متخصصان می گویند هرگونه احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار باید بررسی شود و از نظر آنها این اختلالات و نشانه ها که در سیستم ادراری به وجود می آید، به پیگیری های دقیق تری نیاز دارد.

سوزش ادرار هم یکی از همین موارد است که دکتر امیر ایجادی، آن را چنین تعریف می کند: سوزش ادرار به معنای احساس هرگونه درد و ناراحتی هنگام دفع ادرار است. به عبارت دیگر، این طور نیست که فقط احساس سوزش هنگام دفع ادرار را به عنوان سوزش ادرار بشناسیم، بلکه هرگونه احساس درد هنگام دفع نیز می تواند همین مفهوم را داشته باشد.

نشانه ای از بیماری های مختلف

دکتر ایجادی، فوق تخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری با تاکید بر این که سوزش ادرار یک نشانه است و به تنهایی بیماری به حساب نمی آید، خاطرنشان می کند: طیف گسترده ای از بیماری ها می تواند موجب بروز این مشکل شود که البته این بیماری ها نیز براساس جنس و سن بیماران تفاوت پیدا می کند.

وی ادامه می دهد: به عنوان نمونه سوزش ادرار برای یک خانم جوان ممکن است ناشی از عفونت مثانه باشد یا درباره یک مرد جوان می تواند به دلیل عفونت پروستات یا عفونت پیشابراه و مجرا ایجاد شود. در کودکان نیز ممکن است این وضع نشان دهنده برگشت ادراری، عفونت ادراری و آسیب های سیستم ادراری باشد و درباره یک فرد سالمند سوزش ادراری می تواند به درجاتی از بزرگ شدن پروستات ارتباط پیدا کند.

به گفته دکتر ایجادی، سوزش ادرار در موارد خاصی هم می تواند نشان دهنده تومورهای مثانه و سیستم ادراری باشد. علاوه بر این، گاهی سوزش ادرار ممکن است به دلیل وجود سنگ در سیستم ادراری یا مثانه بروز کند. بنابراین نباید فراموش کنیم سوزش ادرار تنها یک نشانه است که در صورت بروز حتما باید علت اصلی ایجاد کننده آن نیز مشخص شود.

وی می افزاید: در گذشته چنین تصور می شد که اگر دختربچه ای دچار عفونت ادراری شود، برای اولین بار نیازی به بررسی دقیق سیستم ادراری نیست در صورتی که امروزه چنین طرز فکری تائید نمی شود و حالا می گویند هرگونه عفونت یا علائم ادراری، هم در دختر بچه ها و هم در پسربچه ها به طور دقیق باید بررسی شود.

به مقدار کافی آب بنوشید

کم نیستند کسانی که تا وقتی تشنه نشوند، سراغ آب هم نمی روند. تازه این حس تشنگی هم معمولا باید خیلی شدید باشد تا آنها را وادار کند کمی آب بنوشند. در صورتی که در فصل های سرد سال هم تعریق وجود دارد و به گفته دکتر ایجادی، در این زمان هم در طول روز مقداری تعریق مخفی داریم. به همین دلیل هم او و همکارانش توصیه می کنند در طول روز دست کم چهار لیوان آب مصرف کنیم و خیلی بدنمان را تشنه نگذاریم. وی خاطرنشان می کند: در طول روز باید به قدری آب و مایعات مصرف شود که ادرار همیشه بی رنگ باشد و زمانی که این موضوع را در نظر داشته باشید، علائم و مشکلات سیستم ادراری هم کمتر خواهد شد.

عفونت ادراری؛ شایع ترین علت سوزش ادرار

دکتر ایجادی با اشاره به این که عفونت های ادراری یکی از شایع ترین عللی است که موجب سوزش ادرار می شود، توضیح می دهد: عفونت های ادراری و پس از آن سنگ های ادراری از جمله شایع ترین علل ایجادکننده سوزش ادرار است.

در کودکان و نوزادان نیز ممکن است چنین مشکلی نمایان شود که البته به گفته این جراح کلیه، علائم عفونت ادراری میان آنها کاملا غیراختصاصی است، به طوری که گاهی تب، بی اشتهایی، عدم تغذیه صحیح و کافی و خوب شیر نخوردن نوزاد و وزن نگرفتن او می تواند نشان دهنده این مشکل باشد. در حقیقت، شایع ترین علت بروز اختلال رشد نوزادان همین عفونت های ادراری است که باید مورد توجه قرار گیرد.

در دختربچه ها هم عفونت ادراری شایع ترین علت سوزش ادراری است. وی ضمن بیان این مطلب، یادآور می شود: اختلال ادرار کردن مشکلی است که متاسفانه میان دختربچه ها و خانم ها خیلی با آن روبه رو می شویم.

به عبارت دیگر، زمانی که آنها خارج از منزل هستند و سعی می کنند جلوی دفع ادرار را بگیرند، مشکلات متعددی نیز برایشان ایجاد خواهد شد. در حقیقت، عدم دفع ادرار باعث ضخیم شدن عضلات کف لگن شده و در نتیجه این افراد در هر سه مجرایی که از لگن رد می شود، با مشکل روبه رو می شوند.

بسیاری از خانم ها نگران سرویس های بهداشتی کثیف و نامناسب هستند و به همین دلیل ترجیح می دهند جلوی دفع ادرار را بگیرند، اما دکتر ایجادی می گوید: دفع ادرار در سرویس های بهداشتی آلوده نیز خانم ها را دچار عفونت ادراری نمی کند، بلکه فرد در اثر نگه داشتن ادرار، از خودش دچار عفونت می شود.

به گفته وی، دستگاه تناسلی به وسیله میکروب های روده کلونیزه است و این میکروب ها در شرایط مناسب مانند خستگی، بی خوابی و ضرباتی که به ناحیه تناسلی وارد می شود، می تواند عفونت ها را وارد مجرا کند. در نتیجه این افراد دچار طیفی از مشکلات ادراری مانند سوزش ادرار، قطع و وصل شدن ادرار، اختلال ادرار کردن، تخلیه نشدن کامل مثانه، عفونت ادراری و... خواهند شد که این مشکلات برای خانم هایی که ازدواج کرده اند با در نظر گرفتن مسائل زناشویی تشدید هم می شود.

از طرف دیگر، یبوست و درد هنگام نزدیکی هم از دیگر مشکلاتی است که این افراد با آن روبه رو هستند و بر همین اساس دکتر ایجادی به خانم ها و دختربچه ها توصیه می کند: مصرف مایعات به مقدار کافی و دفع ادرار به موقع را همیشه در نظر داشته باشند.

درباره پسربچه ها نیز اگر ختنه خیلی زود و قبل از بیست روزگی انجام شود، در مواردی ممکن است پرده نازکی جلوی مجرا تشکیل شود که به گفته این جراح کلیه، در این مواقع تنگی مجرا ایجاد خواهد شد که کاملا هم مشخص است و اگر مادر دقت کند، می بیند سوراخ دفع ادرار خیلی تنگ و سوزنی شکل است و ادرار پرش خیلی زیادی دارد.

در این موارد هنگام دفع ادرار، کودک هم دچار درد و ناراحتی می شود، اما در صورتی که چنین مشکلی وجود نداشته، ولی کودک همچنان سوزش ادرار داشته باشد، باید دیگر علائم را بررسی کرد. درباره پسربچه هایی که ختنه نشده اند نیز با توجه به این که احتمال عفونت میان آنها بیشتر است، توصیه می شود حتما در سنین کمتر از یک سالگی این کار صورت بگیرد.

دکتر ایجادی می گوید: اگر علائم دیگری همراه با سوزش ادرار بروز کند، حتما باید توجه ویژه ای به آن داشت؛ زیرا این علائم می تواند نشان دهنده مشکل باشد. وی با اشاره به این موضوع ادامه می دهد: تب، تکرر ادرار، حس فوریت در دفع ادرار و ناتوانی نگهداری ادرار، درجاتی از بی اختیاری ادرار و خون ادراری از علائمی است که می تواند همراه با سوزش ادرار ایجاد شود و باید مورد توجه قرار گیرد.

از طرفی هم، کلیه عضو حساسی به حساب می آید که بیست و چهار ساعته بدون استراحت در حال فعالیت است؛ بنابراین هرگونه آسیب و اختلالی که در سیستم ادراری بروز کند، می تواند به اختلال کار کلیه نیز منجر شود. از این رو سوزش ادرار هم از علائمی است که باید آن را جدی بگیرید. این جراح کلیه ضمن بیان این موارد، یادآور می شود: هرگونه نشانه ای که می تواند ناشی از مشکلات و اختلالات کلیوی باشد باید مورد توجه قرار گیرد.

منبع: جام جم آنلاین