حسن روحانی پیش از انتخابات ریاست جمهوری گفته بود: «در 8 سال پیش۲۰ میلیون و ۸۶۰ هزار نفر شاغل داشتیم و در سال ۱۳۹۱، ۲۰ میلیون و ۶۰ هزار نفر. این وضعیت در حالی است که قرار بود بیش از یک میلیون و ۵۰۰ هزار موقعیت شغلی در هر سال ایجاد شود. به گفته او «بیکاری به این دلیل است که فضای کشور فضای بهبود کسب و کار نیست.» او گفته است: «زمینه برای رفع بیکاری مهیاست اما مشکل این است که برنامهریزی صحیح وجود ندارد.»
به گزارش روزنامه کسب و کار، مهمترین انتقاد روحانی پیش از به دست گرفتن سکان ریاست جمهوری درباره موضوع بیکاری و اشتغال ایجاد شده در دولتهای نهم و دهم بود؛ به طوری که واکنشهای متعددی از سوی مقامات دولت احمدینژاد را به دنبال داشت. به اعتقاد روحانی در 4 سال آتی بین 4 تا 5 میلیون جوان دانشآموخته دانشگاهی بیکار خواهیم داشت.
راهکارهای دولت برای کاهش بیکاری
روحانی نخستین گام دولت تدبیر و امید را کاهش نرخ بیکاری میداند و میگوید کشور ایران استعداد فراوانی برای اشتغال و رونق در همه زمینهها دارد. رئیسجمهور راه حل دولتش برای رفع مشکل بیکاری را در 3 راهکار خلاصه کرده است؛ انبساط در تقاضا، انقباض در عرضه و انعطاف در محیط و پرداخت بیمه بیکاری. به اعتقاد او بهتر شدن وضعیت سرمایهگذاری برای بخش خصوصی و حل معضلات کسب و کار با اجرای قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار، اشاعه و توانمند کردن فرهنگ تولید، کار، کارآفرینی و بهرهگیری از محصولات تولیدشده در داخل، تعلیم نیروی انسانی کارشناس، مجرب و کارآمد متناسب با احتیاجات تقاضای کار، آفرینش مجالهای کاری پایدار با تاکید بر بهرهگیری از گسترش فناوری و اقتصاد دانشمحور و آیندهنگری نسبت به تغییرات آنها در سطح ملی و بینالمللی، ساخت و ساماندهی فراگیر اطلاعات بازار کار، بهتر شدن محیط کسب و کار و ارتقای شاخصهای آن و پشتیبانی از بخشهای خصوصی و تعاونی و رقابت از راه بازبینی مقررات و قوانین، کارگشایی از مشکلات تولید در کشور مثل دولتی بودن اقتصاد و نابرابر بودن رقابت در اقتصاد ایران، واگذاری تسهیلات بانکی به کارآفرینان و ساقط کردن بوروکراسیهای وسیع برای اخذ تسهیلات بانکی و دلگرمی اشخاص به سرمایهگذاری و جذب سرمایهگذاران خارجی در داخل برای ایجاد بنگاههای نوی تولیدی و اقتصادی، راهکارهای ایجاد شرایط برای کار و تولید ملی، اشتغال و رفع بیکاری است.
توصیف رئیس دولت از وضعیت اشتغال
رئیسجمهور، بیکاری را یکی از «مشکلات غمانگیز» کشور دانسته و گفته است: «اساسا میدانید که الان یک معضل بزرگ ما معضل بیکاری است و کشور ما امروز نزدیک به 3.5 میلیون بیکار دارد. بیکاری به غیر از مشکلات اقتصادی، خیلی تبعات دیگری هم به همراه خواهد داشت و در میان بیکاران عدد بیکاران فارغالتحصیل دانشگاهها هم خیلی زیاد است. سرمایه ملی عظیمی مصرف شده، دانشگاه تاسیس شده، استاد تربیت شده، محیط دانشگاهی آماده شده، جوان شبانهروز زحمت کشیده، برای شبهای کنکورش چقدر نخوابیده، چقدر مشکلات دیده، چه دعاهایی پشتش بوده تا وارد دانشگاه بشود. حالا وارد دانشگاه شده. در دورهای که ما دانشجو بودیم، یعنی دهه چهل، هر کس وارد دانشگاه میشد، معنایش این بود که تنها وارد دانشگاه نشده، اصلا یک شغل خوب با کسب درآمد بالا با یک مزد شایسته تضمین شده دیده! واقعا اینطور بود ولی امروز متاسفانه جوان ما دوران تحصیل دانشگاهیاش را تمام میکند، نه تنها در حد کارشناسی، حتی کارشناسی ارشد و دکترا و زمانی که فارغالتحصیل میشود، تازه به دنبال کار میگردد، تا کی به یک کار برسد و گاهی هم ناچار میشود کاری را انتخاب کند که شایسته او نیست یا متناسب با تحصیلات و رشته تحصیلی او. این یک ضربهای به کشور و سرمایه کشور است که دانشجو در یک رشتهای درس بخواند، بعد برود در یک جای دیگر که هیچ تناسبی با رشته تحصیلیاش ندارد کار بکند. این واقعا به معنای اتلاف سرمایه ملی است و امیدوارم با یک برنامه ویژه برای آنهایی که فارغالتحصیل دانشگاه هستند، بتوانیم شغل مناسب را ایجاد کنیم و در این کار، ظرف سال اول ما میتوانیم تحول اول را شاهد باشیم.»
میراث احمدینژاد برای روحانی
مرکز آمار ایران در یکی از آخرین گزارشهای خود، روند افزایش تعداد بیکاران را به تصویر کشیده است. بر این اساس، تعداد بیکاران که در سال 84 معادل 2 میلیون و 674 هزار و 866 نفر بود، در سال 91 به 2 میلیون و 944 هزار و 158 نفر رسیده که حاکی از افزوده شدن 269 هزار و 292 نفر به تعداد بیکاران است. در سال 84 تهران با 606 هزار و 951 نفر بیکار، بیشترین تعداد بیکاران را به خود اختصاص داده است. در سال 91 باز هم پایتخت به عنوان رکورددار تعداد بیکاران اعلام شده؛ با این تفاوت که تعداد بیکاران در تهران با کاهشی قابل توجه به 482 هزار و 833 نفر رسیده است. حال باید منتظر بود و دید در پایان دوره کاری رئیس دولت یازدهم، این ارقام کاهش خواهند یافت یا بار دیگر بازی اعداد در مرکز آمار ایران ادامه خواهد داشت.