.png "عصر ایران")
۳۰ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۳۰ آبان ۱۴۰۳ - ۱۷:۵۸
تصادف چندین خودرو در اتوبان قزوین-کرج، تلفات جانی و مالی به بار آورد (فیلم) حرف های جالب محسن چاوشی از آخرین آلبومش!
«من خود آن سیزده ام» موفق ترین آلبوم چند وقت اخیر موسیقی ایران است. به همین دلیل به سراغ محسن چاووشی کم حرف رفتیم تا در مورد آلبوم و اتفاقاتش و همچنین آلبوم بعدی اش صحبت کنیم.
بالاخره انتظار مخاطبین آقای خاص به پایان رسید و آلبومی که مدت ها منتظرش بودند، منتشر شد. چاووشی پنج سال زحمت کشید تا بالاخره «من خود آن سیزده ام» آماده انتشار شد. آلبومی که در آن ورژنی متفاوت را از چاووشی به تماشا نشسته ایم.
قرار بود این آلبوم به عنوان آلبوم نخست چاووشی منتشر شود اما این اتفاق نیفتاد و امروز آقای چاووشی از این موضوع خوشحال است و می گوید باید گوش ها را برای شنیدن این آلبوم آماده می کرده.
«من خود آن سیزده ام» موفق ترین آلبوم چند وقت اخیر موسیقی ایران است. به همین دلیل به سراغ محسن چاووشی کم حرف رفتیم تا در مورد آلبوم و اتفاقاتش و همچنین آلبوم بعدی اش صحبت کنیم.
چی شد که برای آلبوم «من خودآن سیزده ام» به سراغ اشعار کلاسیک رفتی؟
- راستش همیشه به اشعار کلاسیک و ادبیات کهن ایران علاقمند بودم. قبل از اینکه مجوز «یه شاخه نیلوفر» را بگیرم، دوتا از اشعار مولانا (که بعدا در آلبوم سیزده منتشر شد) را ساخته و با این اشعار رابطه خوبی برقرار کرده بودم. آن زمان «کو به کو» و یکی دیگر از اشعار مولانا را ساخته بودم که با این مطلع شروع می شد «بشنیده ام که عزم سفر می کنی، نکن ...» که البته این آهنگ در آلبوم قرار نگرفت و منتشر نشد.
همانطور که گفتم، به این سبک از اشعار علاقه داشتم اما این فرصت دست نداد تا این علاقه را وارد کارم کنم تا اینکه به «من خود آن سیزده ام» رسیدم و این آلبوم نقطه خوبی بود تا بتوانم با دیدی جدی تر به این نوع ادبیات نگاه کنم و از اشعار شعرای کلاسیک استفاده کنم. در اینجا لازم است از علیرضا رضایی تشکر کنم که برای شناخت بیشتر این سبک از ادبیات، کمک های زیادی به من کرد و با معرفی کتاب های مختلف باعث شد به شناخت بهتری نسبت به ادبیات کلاسیک دست پیدا کنم.
کدام یک از آهنگ های این آلبوم به حس خود محسن چاووشی دلپذیرتر است؟
- اگر بخواهم با صداقت صحبت کنم آهنگ «شیر مردا» به حس این روزهای خودم نزدیکتر است.
«بهرام گور» آهنگی است که در سه دقیقه ابتدایی، خبری از صدای تو نیست و دقایق پایانی، خواندن تو شروع می شود، از ارائه چنین سبکی به مخاطبت نترسیدی؟
- نه ترسی از این موضوع نداشتم. من همیشه در کارهایم ریسک می کنم. می خواستم با این آهنگ خودم را محک بزنم و ببینم آیا می توانم موسیقی بی کلام بسازم یا خیر. البته باید به این نکته هم توجه داشت که موسیقی بی کلامی که در ابتدای این آهنگ وجود دارد، فضا را برای اجرای آن چند بیت توسط من، آماده می کند.
فکر می کنی این تراک، تجربه موفقی در زمینه ساخت موسیقی بی کلام برایت بود؟
- این را باید به عهده شنونده ها گذاشت، ولی فکر می کنم توانسته ام از عهده این کار بربیایم.
«من خود آن سیزده ام» ۴۸ ساعته به انتشار مجدد رسید، چنین استقبالی را پیش بینی می کردی؟
- فکرش را نمی کردم که این اتفاق بیفتد. وقتی متوجه این قضیه شدم و استقبال مردم و رضایت آنها به گوشم رسید، خستگی این پنج سال از تنم خارج شد و احساس کردم زحماتم نتیجه خوبی به همراه داشته است.
در آلبوم قبلی نشان دادی تنظیم را به خوبی می شناسی، چرا در این آلبوم زیاد روی موضوع تنظیم تمرکز نداشتی؟
- در این مورد ترجیح دادم ریسک نکنم. البته روی تنظیم همه قطعات آلبوم نظارت کامل داشتم و اینطور نبود که کار را به تنظیم کننده ها بسپارم و بروم! مخصوصا روی ترانه «بهرام گور» که توسط شهاب اکبری تنظیم شد، نظارت دقیق تری داشتم و کار با وسواس زیادی پیش رفت.
می توان گفت «من خود آن سیزده ام» نقطه عطف کار چاووشی است؟
- بله، من هم موافقم که این آلبوم تا امروز به عنوان نقطه عطف آثار من محسوب می شود.
«من خود آن سیزده ام» قرار بود با عنوان آلبوم اولت منتشر شود، اگر این اتفاق می افتاد قطعا مسیر حرفه ای ات به طور کلی تغییر می کرد، قبول داری؟
- شک نکن این اتفاق می افتاد. البته الان که داریم با هم صحبت می کنیم، از این موضوع خوشحالم که این آلبوم به عنوان آلبوم اول من وارد بازار نشد چون من باید گوش مخاطب را برای شنیدناین آلبوم، که از چنین اشعار و سبکی برخوردار است، آماده می کردم. بعد از «سنتوری» فضا برای انتشار «من خود آن سیزده ام» آماده نبود. در این چند سال سعی کردم گوش مخاطب را برای شنیدن این اثر آماده کنم و حتی از تهیه کننده هم خواهش کردم. این آلبوم را منتشر نکند تا من بستر لازم برای انتشار آن را فراهم کنم. اینجا جا دارد از آقای دهقان برای صبوری که در مورد انتشار آلبوم به خرج دادند تشکر ویژه ای داشته باشم.
تو با تراک «پرچم سفید» و حالا با تراک «من خود آن سیزده ام» نشان دادی که خیلی راحت می توانی در قالب یک آهنگ چند دقیقه ای، برای مردم قصه روایت کنی. چطوری توانستی به این قصه گویی و موسیقی روایی دست پیدا کنی؟
- سعی می کنم اول خودم شعر را با تمام وجود درک کنم و بعد آن را اجرا کنم. من این اشعار را طوری خواندم که شاعر روایت کرده، همین.
تو در این سال ها که کاری کردی که مردم تو را با موسیقی ات بشناسند نه تصویرت، وقتی اسم تو را در اینترنت سرچ می کنیم، بیشتر از اینکه عکس خودت را ببینیم، تصاویری از کاور آلبوم هایت را مشاهده می کنیم، این موضوع برنامه ریزی شده بود یا اتفاقی؟
- واقعا برنامه ریزی برای این کار نداشتم. من سعی کردم به جای وقت گذاشتن برای عکاسی و پرداختن به مسائل حاشیه ای، روی کارم تمرکز کنم.
درست روزهای ابتدایی انتشار «من خودآن سیزده ام» بود که تو را در استودیو و مشغول ضبط تراک های جدید دیدم، کارهای آلبوم جدید را آغاز کرده ای؟
- من همیشه در حال ساخت کارهای جدید هستم. چه قرار باشد آلبوم جدیدی منتشر کنم چه نه! من هیچ وقت هیچ آهنگی را مشخصا برای آلبوم نساخته ام. این قطعات در نهایت در کنار هم جمع می شوند و یک آلبوم را تشکیل می دهند.
بهروز صفاریان در آلبوم جدیدت چه نقشی دارد؟
- من و بهروز صفاریان قبل از اینکه با هم وارد همکاری شویم، دوستان خوبی برای هم بودیم و هر وقت در مسائل کاری با مشکل مواجه می شدم از مشورت های بهروز استفاده می کردم اما در فضای موسیقی فضاهای متفاوتی نسبت به هم داشتیم. همکاری ما یک مقدار سخت بود. خوشبختانه با صحبت هایی که داشتیم به جمع بندی رسیدیم و بالاخره همکاری مشترکمان را آغاز کردیم.
بهروز در آلبوم جدیدت صرفا به عنوان تنظیم کننده حضور دارد؟
- بهروز در آلبوم بعدی هم به عنوان تنظیم کننده حضور دارد و هم به عنوان مشاور هنری. در واقع در نهایت همه چیز از فیلتر او عبور خواهد کرد و نهایی خواهد شد.
خودت هم در زمینه تنظیم کارخواهی کرد؟
- در آلبوم بعدی با حسین صفا، مونا برزویی، روزبه بمانی و حسین غیاثی همکاری خواهم داشت.
همکاری ات با روزبه هم یکی از سورپرایزهای آلبوم بعدی تو خواهد بود. حضور بهروز صفاریان چقدر باعث شکل گیری همکاری چاووشی و روزبه بمانی شده؟
- من دو سال پیش، یعنی زمانی که هنوز با بهروز در مورد همکاری و آلبوم جدید صحبت نکرده بودم، با روزبه بمانی در مورد کار صحبت کردم و با هم در ارتباط بودیم.
و قرار است چند ترانه از روزبه داشتی باشی؟
- هنوز تعداد تران ها مشخص نیست.
آغاز همکاری تو و بهروز صفاریان باعث ایجاد گمانه زمانی هایی در این مورد شد که بهروز آمده تا به عنوان رهبر ارکستر چاووشی در اولین کنسرت او، روی استیج قرار بگیرد، این موضوع را تایید می کنی؟
- بهروز صفاریان را همه می شناسند و از توانایی های او باخبرند، بدون شک کسی بهتر از بهروز برای رهبری ارکستر من وجود ندارد. راجع به کنسرت هم با هم صحبت هایی داشته ایم و قرار است با هم روی صحنه حاضر شویم.
اواخر سال گذشته شایعه شده بود که سالن ۱۲ هزار نفری آزادی را برای اولین کنسرتت اجاره کرده ای، این موضوع صحت دارد؟
- نمی دانم این شایعات را چه کسانی و برمبنای چه دلیلی می سازند اما باید بگویم، نه! این شایعه هم مثل خیلی از شایعه های دیگر صحت ندارد.
اصلا برنامه ریزی برای کنسرت داری؟
- بله، برنامه ریزی های لازم در این مورد انجام شده است. البته هنوز تاریخ و مکان آن مشخص نیست و به محض نهایی شدن، نتیجه را اعلام خواهم کرد.
ترانه «تبر» را تو سال ها پیش اجرا کردی و این روزها دوباره توسط روزبه نعمت اللهی اجرا شده، در این زمینه چه نظری داری؟
- من اطلاعی راجع به این موضوع نداشتم. خانم رضایی صاحب اثر است و می تواندآن را به هر کسی که دوست دارد واگذار کند.
و آخرین سوالم هم درمورد آهنگی است که این روزها به نام تو در فضای مجازی منتشر شده. آهنگ «رویا» را تو خوانده ای؟
- من از این آهنگ اطلاعی ندارم و آن را نشنیده ام. فقط می توانم بگویم این آهنگ متعلق به من نیست.
فکر می کنی بعد از این آلبوم افراد بیشتری به طرفداران محسن چاووشی اضافه شدند؟
- فکر می کنم این اتفاق افتاد، البته بهتر است بگویی مخاطب! یکسری آدم که اصلا به آهنگ های محسن چاووشی گوش نمی دادند، با شنیدن این آلبوم به جمع مخاطبین من اضافه شدند و این اتفاق خوی است.
علیرضا عصار و فرمان فتحعلیان بعضی از اشعاری که تو در «من خود آن سیزده ام» خواندی را در آلبوم های قبلی خود اجرا کرده بودند، چرا به سراغ این اشعار رفتی؟
من این آهنگ ها را با صدای این دوستان نشنیده بودم. از طرف دیگر این اشعار جزو آثار ملی است و هر کسی حق دارد از آن استفاده کند. بعد از این هم اگر کسی از این اشعار استفاده کند، اتفاقات خوبی می افتد.
منبع: روزنامه تماشا
بالاخره انتظار مخاطبین آقای خاص به پایان رسید و آلبومی که مدت ها منتظرش بودند، منتشر شد. چاووشی پنج سال زحمت کشید تا بالاخره «من خود آن سیزده ام» آماده انتشار شد. آلبومی که در آن ورژنی متفاوت را از چاووشی به تماشا نشسته ایم.
قرار بود این آلبوم به عنوان آلبوم نخست چاووشی منتشر شود اما این اتفاق نیفتاد و امروز آقای چاووشی از این موضوع خوشحال است و می گوید باید گوش ها را برای شنیدن این آلبوم آماده می کرده.
«من خود آن سیزده ام» موفق ترین آلبوم چند وقت اخیر موسیقی ایران است. به همین دلیل به سراغ محسن چاووشی کم حرف رفتیم تا در مورد آلبوم و اتفاقاتش و همچنین آلبوم بعدی اش صحبت کنیم.
چی شد که برای آلبوم «من خودآن سیزده ام» به سراغ اشعار کلاسیک رفتی؟
- راستش همیشه به اشعار کلاسیک و ادبیات کهن ایران علاقمند بودم. قبل از اینکه مجوز «یه شاخه نیلوفر» را بگیرم، دوتا از اشعار مولانا (که بعدا در آلبوم سیزده منتشر شد) را ساخته و با این اشعار رابطه خوبی برقرار کرده بودم. آن زمان «کو به کو» و یکی دیگر از اشعار مولانا را ساخته بودم که با این مطلع شروع می شد «بشنیده ام که عزم سفر می کنی، نکن ...» که البته این آهنگ در آلبوم قرار نگرفت و منتشر نشد.
همانطور که گفتم، به این سبک از اشعار علاقه داشتم اما این فرصت دست نداد تا این علاقه را وارد کارم کنم تا اینکه به «من خود آن سیزده ام» رسیدم و این آلبوم نقطه خوبی بود تا بتوانم با دیدی جدی تر به این نوع ادبیات نگاه کنم و از اشعار شعرای کلاسیک استفاده کنم. در اینجا لازم است از علیرضا رضایی تشکر کنم که برای شناخت بیشتر این سبک از ادبیات، کمک های زیادی به من کرد و با معرفی کتاب های مختلف باعث شد به شناخت بهتری نسبت به ادبیات کلاسیک دست پیدا کنم.
کدام یک از آهنگ های این آلبوم به حس خود محسن چاووشی دلپذیرتر است؟
- اگر بخواهم با صداقت صحبت کنم آهنگ «شیر مردا» به حس این روزهای خودم نزدیکتر است.
«بهرام گور» آهنگی است که در سه دقیقه ابتدایی، خبری از صدای تو نیست و دقایق پایانی، خواندن تو شروع می شود، از ارائه چنین سبکی به مخاطبت نترسیدی؟
- نه ترسی از این موضوع نداشتم. من همیشه در کارهایم ریسک می کنم. می خواستم با این آهنگ خودم را محک بزنم و ببینم آیا می توانم موسیقی بی کلام بسازم یا خیر. البته باید به این نکته هم توجه داشت که موسیقی بی کلامی که در ابتدای این آهنگ وجود دارد، فضا را برای اجرای آن چند بیت توسط من، آماده می کند.
فکر می کنی این تراک، تجربه موفقی در زمینه ساخت موسیقی بی کلام برایت بود؟
- این را باید به عهده شنونده ها گذاشت، ولی فکر می کنم توانسته ام از عهده این کار بربیایم.
«من خود آن سیزده ام» ۴۸ ساعته به انتشار مجدد رسید، چنین استقبالی را پیش بینی می کردی؟
- فکرش را نمی کردم که این اتفاق بیفتد. وقتی متوجه این قضیه شدم و استقبال مردم و رضایت آنها به گوشم رسید، خستگی این پنج سال از تنم خارج شد و احساس کردم زحماتم نتیجه خوبی به همراه داشته است.
در آلبوم قبلی نشان دادی تنظیم را به خوبی می شناسی، چرا در این آلبوم زیاد روی موضوع تنظیم تمرکز نداشتی؟
- در این مورد ترجیح دادم ریسک نکنم. البته روی تنظیم همه قطعات آلبوم نظارت کامل داشتم و اینطور نبود که کار را به تنظیم کننده ها بسپارم و بروم! مخصوصا روی ترانه «بهرام گور» که توسط شهاب اکبری تنظیم شد، نظارت دقیق تری داشتم و کار با وسواس زیادی پیش رفت.
می توان گفت «من خود آن سیزده ام» نقطه عطف کار چاووشی است؟
- بله، من هم موافقم که این آلبوم تا امروز به عنوان نقطه عطف آثار من محسوب می شود.
«من خود آن سیزده ام» قرار بود با عنوان آلبوم اولت منتشر شود، اگر این اتفاق می افتاد قطعا مسیر حرفه ای ات به طور کلی تغییر می کرد، قبول داری؟
- شک نکن این اتفاق می افتاد. البته الان که داریم با هم صحبت می کنیم، از این موضوع خوشحالم که این آلبوم به عنوان آلبوم اول من وارد بازار نشد چون من باید گوش مخاطب را برای شنیدناین آلبوم، که از چنین اشعار و سبکی برخوردار است، آماده می کردم. بعد از «سنتوری» فضا برای انتشار «من خود آن سیزده ام» آماده نبود. در این چند سال سعی کردم گوش مخاطب را برای شنیدن این اثر آماده کنم و حتی از تهیه کننده هم خواهش کردم. این آلبوم را منتشر نکند تا من بستر لازم برای انتشار آن را فراهم کنم. اینجا جا دارد از آقای دهقان برای صبوری که در مورد انتشار آلبوم به خرج دادند تشکر ویژه ای داشته باشم.
تو با تراک «پرچم سفید» و حالا با تراک «من خود آن سیزده ام» نشان دادی که خیلی راحت می توانی در قالب یک آهنگ چند دقیقه ای، برای مردم قصه روایت کنی. چطوری توانستی به این قصه گویی و موسیقی روایی دست پیدا کنی؟
- سعی می کنم اول خودم شعر را با تمام وجود درک کنم و بعد آن را اجرا کنم. من این اشعار را طوری خواندم که شاعر روایت کرده، همین.
تو در این سال ها که کاری کردی که مردم تو را با موسیقی ات بشناسند نه تصویرت، وقتی اسم تو را در اینترنت سرچ می کنیم، بیشتر از اینکه عکس خودت را ببینیم، تصاویری از کاور آلبوم هایت را مشاهده می کنیم، این موضوع برنامه ریزی شده بود یا اتفاقی؟
- واقعا برنامه ریزی برای این کار نداشتم. من سعی کردم به جای وقت گذاشتن برای عکاسی و پرداختن به مسائل حاشیه ای، روی کارم تمرکز کنم.
درست روزهای ابتدایی انتشار «من خودآن سیزده ام» بود که تو را در استودیو و مشغول ضبط تراک های جدید دیدم، کارهای آلبوم جدید را آغاز کرده ای؟
- من همیشه در حال ساخت کارهای جدید هستم. چه قرار باشد آلبوم جدیدی منتشر کنم چه نه! من هیچ وقت هیچ آهنگی را مشخصا برای آلبوم نساخته ام. این قطعات در نهایت در کنار هم جمع می شوند و یک آلبوم را تشکیل می دهند.
بهروز صفاریان در آلبوم جدیدت چه نقشی دارد؟
- من و بهروز صفاریان قبل از اینکه با هم وارد همکاری شویم، دوستان خوبی برای هم بودیم و هر وقت در مسائل کاری با مشکل مواجه می شدم از مشورت های بهروز استفاده می کردم اما در فضای موسیقی فضاهای متفاوتی نسبت به هم داشتیم. همکاری ما یک مقدار سخت بود. خوشبختانه با صحبت هایی که داشتیم به جمع بندی رسیدیم و بالاخره همکاری مشترکمان را آغاز کردیم.
بهروز در آلبوم جدیدت صرفا به عنوان تنظیم کننده حضور دارد؟
- بهروز در آلبوم بعدی هم به عنوان تنظیم کننده حضور دارد و هم به عنوان مشاور هنری. در واقع در نهایت همه چیز از فیلتر او عبور خواهد کرد و نهایی خواهد شد.
خودت هم در زمینه تنظیم کارخواهی کرد؟
- در آلبوم بعدی با حسین صفا، مونا برزویی، روزبه بمانی و حسین غیاثی همکاری خواهم داشت.
همکاری ات با روزبه هم یکی از سورپرایزهای آلبوم بعدی تو خواهد بود. حضور بهروز صفاریان چقدر باعث شکل گیری همکاری چاووشی و روزبه بمانی شده؟
- من دو سال پیش، یعنی زمانی که هنوز با بهروز در مورد همکاری و آلبوم جدید صحبت نکرده بودم، با روزبه بمانی در مورد کار صحبت کردم و با هم در ارتباط بودیم.
و قرار است چند ترانه از روزبه داشتی باشی؟
- هنوز تعداد تران ها مشخص نیست.
آغاز همکاری تو و بهروز صفاریان باعث ایجاد گمانه زمانی هایی در این مورد شد که بهروز آمده تا به عنوان رهبر ارکستر چاووشی در اولین کنسرت او، روی استیج قرار بگیرد، این موضوع را تایید می کنی؟
- بهروز صفاریان را همه می شناسند و از توانایی های او باخبرند، بدون شک کسی بهتر از بهروز برای رهبری ارکستر من وجود ندارد. راجع به کنسرت هم با هم صحبت هایی داشته ایم و قرار است با هم روی صحنه حاضر شویم.
اواخر سال گذشته شایعه شده بود که سالن ۱۲ هزار نفری آزادی را برای اولین کنسرتت اجاره کرده ای، این موضوع صحت دارد؟
- نمی دانم این شایعات را چه کسانی و برمبنای چه دلیلی می سازند اما باید بگویم، نه! این شایعه هم مثل خیلی از شایعه های دیگر صحت ندارد.
اصلا برنامه ریزی برای کنسرت داری؟
- بله، برنامه ریزی های لازم در این مورد انجام شده است. البته هنوز تاریخ و مکان آن مشخص نیست و به محض نهایی شدن، نتیجه را اعلام خواهم کرد.
ترانه «تبر» را تو سال ها پیش اجرا کردی و این روزها دوباره توسط روزبه نعمت اللهی اجرا شده، در این زمینه چه نظری داری؟
- من اطلاعی راجع به این موضوع نداشتم. خانم رضایی صاحب اثر است و می تواندآن را به هر کسی که دوست دارد واگذار کند.
و آخرین سوالم هم درمورد آهنگی است که این روزها به نام تو در فضای مجازی منتشر شده. آهنگ «رویا» را تو خوانده ای؟
- من از این آهنگ اطلاعی ندارم و آن را نشنیده ام. فقط می توانم بگویم این آهنگ متعلق به من نیست.
فکر می کنی بعد از این آلبوم افراد بیشتری به طرفداران محسن چاووشی اضافه شدند؟
- فکر می کنم این اتفاق افتاد، البته بهتر است بگویی مخاطب! یکسری آدم که اصلا به آهنگ های محسن چاووشی گوش نمی دادند، با شنیدن این آلبوم به جمع مخاطبین من اضافه شدند و این اتفاق خوی است.
علیرضا عصار و فرمان فتحعلیان بعضی از اشعاری که تو در «من خود آن سیزده ام» خواندی را در آلبوم های قبلی خود اجرا کرده بودند، چرا به سراغ این اشعار رفتی؟
من این آهنگ ها را با صدای این دوستان نشنیده بودم. از طرف دیگر این اشعار جزو آثار ملی است و هر کسی حق دارد از آن استفاده کند. بعد از این هم اگر کسی از این اشعار استفاده کند، اتفاقات خوبی می افتد.
منبع: روزنامه تماشا
نظرات کاربران
لینک کوتاه: کپی لینک
طراحی استثنایی خانه‌ای «قلعه‌مانند» در دماوند که برندۀ جایزه معماری شد(+عکس) تصویربرداری پیشرفته از «قرآن آبی» یک متن پنهان را آشکار کرد(+عکس) این خانه تاریخی را مارکوف و لرزاده ساختند (+عکس) از گنبد نیویورک تا برلین چندطبقه/ آرمان‌شهر در مقابل واقعیت در گوشی غرق می‌شوید و کنترل زمان را از دست می‌دهید؟ اندروید به کمک شما می‌آید بهترین خانۀ ایران در سال 1396؛ مینیمالیسم در دشت‌های استان گلستان(+عکس) انواع گوجه فرنگی و کاربرد آن در آشپزی این مردمان، ۱۵ هزار سال پیش مواد مخدر مصرف می‌کرده‌اند! اودلاجان به روایت هارون / داستان همزیستی پیروان دو دین الهی عجیب‌ترین آیین‌های جفت‌گیری در دنیای حیوانات(+عکس) دارسیب؛ یکی از مینیمال ترین ویلاهای ایران در قلب دماوند(+عکس) هر رابطه‌ای که چالش دارد، سمی نیست! معماری منحصربه‌فرد یک خانۀ زیرزمینی در جنگل (+عکس) آیا شترمرغ‌ها واقعاً سرشان را در ماسه فرو می‌کنند؟ سفر به ایران قدیم؛ چند سکانس از نخستین زنی که فرمانده سپاه بود(عکس)
اخبار و تحلیل های ترکیه