فلسفه حذف روز ملی گل از تقویم چه بود؟

این روزها مناسبت‌های بسیاری از تقویم رسمی کشور حذف شده است که می‌توان از آن جمله روز زمین پاک، محیط‌بان، روز ملی گل و... را برشمرد؛ اما سؤال اینجا است که چرا با وجود نداشتن هیچ بار مالی و یا تبعات منفی، این مناسبت‌ها یکی پس از دیگری حذف می‌شوند یا چرا نباید گل جایگاهی در تقویم داشته باشد.

به گزارش ایانا، از سال 84 با درخواست اتحادیه گل و گیاه کشور و همکاری وزارت جهاد کشاورزی، دفتر گل و گیاه و شورای عالی انقلاب فرهنگی، 25 خردادماه به‌عنوان روز ملی گل در تقویم رسمی کشور نامگذاری شد. اما پس از پنج سال با حذف این روز ملی از تقویم، سؤال‌های بی‌جوابی در ذهن فعالان این عرصه شکل گرفته است.

گفته می‌شود حذف این روز از تقویم‌ها از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی با توجه به اینکه بار مالی و یا تبعاتی را برای دولت به همراه نداشته است، بدون هیچ توجیه و یا ذکر دلیلی صورت گرفته که علی‌رغم این اقدام باز هم فعالان صنعت گل و گیاه کشور 25 خرداد هر سال را جشن گرفته و با گرد هم آمدن به چالش‌ها و دغدغه‌های خود می‌پردازند.

با وجود پیگیری‌ها و گلایه‌های تولیدکنندگان و فعالان این عرصه، همچنان گل در تقویم کشور جایگاهی ندارد.

به گفته برخی تولیدکنندگان گل، صادرات گل و گیاه در پنج سالی که روز ملی گل توانسته بود جایگاهی را در تقویم داشته باشد، 10 برابر و تنوع و کیفیت تولید نیز بالا رفته بود.

علی‌رغم اینکه روز ملی گل به‌عنوان یک سنبل در تاریخ وجود داشت که هزینه‌ای نیز متوجه دولت و یا هیچ‌کدام از ارگان‌ها نمی‌کرد، لذا حذف آن گرچه از سوی تولیدکنندگان گل با اعتراض‌های بسیاری همراه بوده، اما تاکنون برای ثبت مجدد آن راه به جایی نبرده است.

نایب رئیس اتحادیه گل و گیاه کشور در گفتگو با خبرنگار ایانا با اعلام این مطلب گفت: در سال 88 شورای عالی انقلاب فرهنگی بیانیه‌ای صادر کرد که بر اساس آن روز ملی گل از تاریخ کشور محو شد، اما علت این اقدام هنوز هم مشخص نشده است.

غلامحسین سلطان‌محمدی با انتقاد از حذف این روز ملی افزود: این روز علاوه بر داشتن محسنات فراوان برای فعالان صنعت هیچ بار مالی را نیز متوجه دولت نمی‌کرد.

وی تصریح کرد: در این روز تولیدکنندگان گرد هم می‌آمدند و چالش‌ها و مشکلات گل و گیاه کشور را بررسی می‌کردند. آن هم با بار مالی که خودمان متحمل می‌شدیم، نه دولت.

سلطان‌محمدی ادامه داد: هر سال 25 خردادماه به بهانه روز ملی گل باز هم از سوی تولیدکنندگان جشن گرفته می‌شود؛ با وجود اینکه از تاریخ کشور حذف شده است.

وی با بیان اینکه در روز ملی گل، صنعت گل و گیاه به چشم مسئولان دیده می‌شد، تأکید کرد: همچنین در روز ملی گل، تولیدکنندگان به طرح مشکلات و چالش‌های صنف می‌پرداختند که با ارائه راهکار در این باره، برای آینده این صنعت نیز چشم‌اندازی ترسیم می‌شد.

رئیس انجمن تولیدکنندگان گل و گیاه و بذر و نهال استان تهران یادآور شد: علی‌رغم حذف روز ملی گل از تقویم کشور، همایشی به این مناسبت در بازار گل امام رضا(ع) برگزار کردیم.

سلطان‌محمدی اظهار داشت: در سال‌های 86 و 87 با بودجه شخصی روز ملی گل را در پاکدشت و شهرداری منطقه دو نیز جشن گرفتیم. اما در سال 88 این روز در عین ناباوری حذف شد و رایزنی‌ها و مکاتبات برای ثبت مجدد آن تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده است.

وی همچنین گفت: در همایش پاکدشت که سازمان‌های بازرگانی و جهاد کشاورزی استان تهران نیز حضور داشتند، رفع موانع و عدم موفقیت در صادرات مورد توجه قرار گرفت و نتیجه این همایش آن بود که برای موفقیت در صادرات، باید موضوعاتی از قبیل آشنایی تولیدکنندگان با تولید صادراتی، بسته‌بندی صادراتی و علوم و فناوری‌های روز دنیا مورد توجه قرار گیرند.

سلطان‌محمدی از گل و گیاه به‌عنوان یکی از روزنه‌های صادرات کشور یاد کرد و افزود: یکی از دلایل عدم صادرات گل و گیاه در کشور این است که گلخانه‌های مدرن در اختیار نداریم و گلخانه‌های کشور عمدتاً سنتی و یا چوبی هستند؛ به همین دلیل گل تولیدی بسیار، ولی از نظر کیفی برای صادرات کم است.

ایران رکورددار بزرگ‌ترین سبد گل دنیا

نایب رئیس اتحادیه گل و گیاه کشور تصریح کرد: در نخستین سالگرد روز ملی گل در سال 85، سبدی با 207 هزار شاخه گل به مساحت 375 متر با هزینه بنده در مجموعه 12 هزار نفری آزادی تهیه شد که بزرگ‌ترین سبد گل دنیا لقب گرفت و به همین جهت با استقبال خوبی از سوی رسانه‌های خارجی و خبرگزاری‌های دنیا روبه‌رو شد.

وی خاطرنشان کرد: در سال 2004 در آمریکا روزی با عنوان روز ملی گل نامگذاری شد که در آن روز آمریکایی‌ها گلی با عنوان بزرگ‌ترین سبد گل دنیا با 50 هزار شاخه گل به مساحت 50 متر درست کردند که در کتاب رکوردهای گینس نیز ثبت شد. اما پس از آن در نخستین سال نامگذاری روز ملی گل در کشور، سبدی با مساحت و تعداد شاخه گل بیشتر تهیه کردیم تا این روز در خاطر مردم باقی بماند.

غنچه‌های دست داریوش، قدیمی‌ترین سند پیشینه دسته گل در ایران

یونانی‌ها نخستین ملتی بودند که برای گل‌های مختلف معاونی مشخصی را تعریف و در زندگی خصوصی و اجتماعی خود از آن بهره بردند که پس از آنها، بومی‌ها از این شیوه استقبال کردند و مردم سایر نقاط جهان نیز کم و بیش آن را پذیرفتند.

در ایران نیز کاربردهای مختلفی برای گل وجود دارد و هر گل به‌عنوان نوعی نماد و نشان مشخص برای ابراز علاقه به طرف مقابل، جشن‌ها و میهمانی‌ها، تبریک به عروس و داماد، عیادت بیمار، تبریک قدم نورسیده و... مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قدیمی‌ترین سند در رابطه با پیشینه و دسته گل در کشور به گل و غنچه‌های دست داریوش در سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید است که بیشتر از دوهزار و 500 سال قدمت دارد.

بنا بر نظر تحلیل‌گران تاریخ، این نقوش، مراسم برپایی جشن نوروز و به گمان برخی، جشن تولد و بر اساس اظهارنظرهای دیگری، مراسم تاج‌گذاری را به نمایش می‌گذارد. این نقوش گویایی از توجه و علاقه ایرانیان نسبت به گل و تقدیم دسته گل به‌عنوان هدیه است.

رسم تقدیم گل در اروپا به‌عنوان هدیه و تحفه، رسمی است که از ایران به کشورهای اروپایی سرایت کرده و این در حالی است که قدمت تقدیم گل در ایران به قدری است که نمی‌توان به‌طور مشخص و دقیق، مبداء آن را یافت. پس از اسلام نیز گل و دسته گل حرمت و اعتبار خود را نه‌تنها نزد مردم حفظ کرد، بلکه ارجمندتر نیز شد.

واکنش افراد در هنگام هدیه گرفتن گل

بر اساس تحقیقات به‌عمل‌آمده، افراد در هنگام هدیه گرفتن گل، رفتاری حاکی از ادب، احترام، تشکر، دوستی، صمیمیت و هیجان‌زدگی همراه با گفتاری متفاوت از خود نشان می‌دهند.

تمام این واکنش‌ها تنها در پنج ثانیه نخست گرفتن گل بروز می‌کند که این نشان‌دهنده تأثیر عمیق گل در وجود انسان‌ها است.

اکوسیستم بر اساس تعادلی میان جانور و گیاه برقرار است که بر اساس طبقه‌بندی‌ها، انسان نیز نوعی از جانواران هستند؛ اما چه تعادل نامبارکی میان این جانور و گیاهان شکل گرفته است.

صرف نظر از تأکید تمامی روان‌شناسان به تأثیر روانی گل بر روی انسان‌ها، حضور آن در فضای مسکونی بستر بسیار مناسبی برای آرامش روح و روان ایجاد می‌کند.

لاله، نیلوفر آبی، سروناز و گل‌محمدی، گل‌های ملی ایران

در حال حاضر حدود 100 کشور جهان دارای گل ملی هستند که در برخی از کشورها مانند کانادا، آلمان و لبنان یک درخت به‌عنوان نماد ملی گیاهی کشور انتخاب می‌شود.

در برخی از کشورها، گیاهانی به‌عنوان گل ملی انتخاب شده‌اند که این گیاهان چندان قابل توجه نیستند.

گل رز از نظر کسوت قرار گرفتن در جایگاه گل ملی، رتبه نخست را به خود اختصاص داده است و در 9 کشور آمریکا، انگلستان، ایتالیا، ایران، رومانی، عراق، عربستان صعودی، مراکش و بلغارستان به‌عنوان گل ملی انتخاب شده است.

رتبه دوم به گل ارکیده تعلق دارد که در میان هفت کشور که بیشتر در آمریکای جنوبی قرار دارند، به‌عنوان گل ملی انتخاب شده است.

گل‌های لاله و یاس در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند و چهار گل نیلوفر آبی، گل‌محمدی، سروناز و لاله از گل‌های ملی ایران هستند.

انتخاب یک گل به‌عنوان گل ملی، ارتباط عمیقی با ویژگی‌های یک کشور دارد که عواملی همچون کسرت انتشار، اختصاص رویش گیاه در نواحی یک کشور، تاریخ، اسطوره‌ها، مذهب و خصوصیات فرهنگی مردم کشور در این انتخاب دلالت دارند.

از گل‌های ملی که در روییدن آنها به‌صورت طبیعی تنها بر حوزه یک کشور به‌خصوص محدود شده است، می‌توان به گل زنگوله‌ای شیلی در شیلی، گل شکرپاره در آفریقای جنوبی، اقاقیای طلایی در استرالیا و سرخس نقره‌ای در زلاندنو اشاره کرد.

زعیم، قدیمی‌ترین گلخانه مدرن کشور با قدمتی 75 ساله

قدیمی‌ترین گلخانه مدرن که قدمت 75 ساله دارد، توسط مرحوم زعیم از کشور هلند وارد و احداث شد. این گلخانه تاکنون نیز فعال است و از مدرن‌ترین گلخانه‌های کشور به‌حساب می‌آید.

رواج گل و گیاه در کشور به‌ویژه در طراحی فضای سبز از سه‌هزار سال پیش اهمیت بسیاری داشته و توسعه آن به‌عنوان یک حرفه، عمر 85 ساله‌ای دارد که نخستین‌بار یک هلندی مقیم تهران با وارد کردن بذر گل از هلند، اقدام به پرورش گل در باغ خود و در واقع پرورش گل در کشور پرداخت.
 
سهم کشورها در مصرف و صادرات جهانی گل

بیش از 73 درصد صادرات جهانی گ در کشورهای آلمان 22 درصد، ایالت متحده 15 درصد، فرانسه 10 درصد، انگلیس 10 درصد، هلند 9 درصد، ژاپن شش درصد، ایتالیا و سوئیس هرکدام پنج درصد عرضه و مصرف و یا بخشی از آن به‌صورت صادرات مجدد به سایر کشورها فرستاده می‌شود. این در حالی است که تعداد کشورهای مطرح در صادرات جهانی، از انگشتان دست تجاوز نمی‌کند.

در سال 2000، میزان کل سطح گل و گیاه در دنیا 360 هزار هکتار بوده که به ارزش 60 میلیارد دلار گردش مالی ایجاد کرده است.

هلند به‌تنهایی هر سال بیش از هفت میلیارد دلار از محل صادرات گل درآمد دارد و میزان آن از طریق صادرات بذر و پیاز گل، ارائه کمک‌های فنی و مشورتی، خدمات مرتبط با پرورش گل و گیاهان زینتی و تجهیزات باغبانی به صدها میلیون دلار در سال می‌رسد.

این کشور علاوه بر بزرگ‌ترین تولیدکننده گل، بزرگ‌ترین واردکننده گل و گیاه نیز هست و از کشورهایی مانند کنیا، اکوادور و کلمبیا از طریق هوایی گل وارد می‌کند که این واردات به‌منظور پاسخگویی به بازارهایی است که در دست دارد؛ چرا که برخی گل‌ها در هلند خوب به عمل نمی‌آیند یا تولیدشان مقرون به صرفه نیست.

در سال 2000 بیش از هشت میلیارد دلار گل در بازارهای جهانی مبادله شد که در این میان کشور هلند با 58 درصد صادرات گل شاخه بریده و 53 درصد گل آپارتمانی را به خود اختصاص داده که این سهم در اتحادیه اروپا در زمینه گل شاخه‌بریده 85 درصد و در صادرات گیاهان آپارتمانی 59 درصد را شامل می‌شود.