مترو تهران با متوسط جابه جايي روزانه بيش از دو ميليون مسافر با قطارهايش، حمل و نقلی پاک است که در عین سرعت هزینه کمی را برای مسافران به همراه دارد.
به گزارش مديريت ارتباطات و امور بين الملل شركت بهره برداري مترو تهران؛ مترو تهران رسما از 16 اسفند سال 1377 با افتتاح و بهره برداری از قطار سریع السیر تهران - کرج کار خود را آغاز کرد و اکنون پس از گذشت 14 سال با 4 خط فعال ( كه امروز با افتتاح خط سه به 5 خط افزايش يافت) ركورد جابه جايي روزانه بیش از 2 و نیم میلیون سفر در روز را به ثبت رسانده است. حمل و نقلی پاک و ایمن که به رغم همه مشکلاتی که بر سر راه گسترش خطوط اش وجود دارد همواره به عنوان بهترین راه حل برای کاهش ترافیک و آلودگی هوای کلانشهر تهران مطرح بوده است.
در بررسي آماري وضعیت کنونی مترو پایتخت باید گفت که در حال حاضر قطارهای مترو در خطوط یک، دو، چهار؛ پنج و از امروز خط سه در مجموع مسیري بيش از 183 کیلومتری را طي مي كنند كه روزانه از ساعت 5 و 30 دقیقه صبح تا 22 و 30 دقیقه شب به استثناي خط پنج كه تا ساعت 23 و 5 دقيقه شب ادامه دارد، به هموطنان خدمت رسانی مي كنند.
اتصال بيش از 80 نقطه تهران از طريق شبكه ريلي79 ایستگاه (به استثنا ايستگاه هاي تازه تاسيس خط سه مترو) در شهر زيرزميني پایتخت ایران وجود که با بهره برداری از خط سه این عدد به 85 ایستگاه رسيد. ایستگاه هایی که هر کدام در حد امکان وسایل رفاه مسافران را در خود جای داده اند. جالبتر اينكه در حال حاضر 78 آسانسور در ایستگاه های مترو تهران برای رفاه حال مسافران منظور شده که این میزان با تامین بودجه های لازم به 266 دستگاه آسانسور خواهد رسید. همچنین 434 پله برقی در این ایستگاه ها وجود دارد که شرکت بهره برداری قصد دارد در آینده ای نزدیک این تعداد را به 749 دستگاه پله برقی برساند.
85 درصد رشد در یک دهه ؛ آماری که می توانست بیش از این باشدده سال پیش یعنی در سال 1381 در مجموع 68.9 کیلومتر (به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) از خطوط مترو مورد بهره برداری قرار گرفته بود که این آمار ابتداي سال 91 به 128 کیلومتر (به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) رسید و این یعنی 85 درصد رشد.
بررسی جزئیات خطوط مترواكنون متروی تهران با چهار خط درون شهری و یک خط برون شهری به شرح زير در حال سرویس دهی است.
خط یک مترو تهران: از عمیق ترین ایستگاه خاورمیانه تا بهشت زهراخط یک به طول 38 کیلومتر (به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) با ۲۹ ایستگاه از ایستگاه تجریش واقع در ابتدای خیابان شریعتی تا ایستگاه کهریزک واقع در ضلع جنوب شرقی بهشت زهرا ادامه دارد. توسعه آتي اين خط از ايستگاه شاهد تا فرودگاه بين المللي امام خميني(ره) و شهر جديد پرند است.
این خط در ایستگاه شهید بهشتی با خط تازه احداث شده سه، در ایستگاه هفت تیر با خط در حال احداث شش، در ایستگاه دروازه دولت با خط چهار، در ایستگاه امام خمینی(ره) با خط دو و در ایستگاه مولوی با خط در حال احداث هفت تقاطع دارد.
سهم اين خط 46 قطار7 واگنه با ظرفيت هر قطار در حالت عادي 1310 نفر و در حداكثر اضافه بار مسافري 2250 نفر نشسته و ايستاده مي باشد. حداقل سرفاصله زماني اعزام قطارها، در ساعات پرتردد روزهاي شنبه تا پنجشنبه 4 و نیم دقیقه و در روزهای تعطیل 7 دقیقه است.
خط دو مترو تهران: شرق تا غرب پایتخت با 22 ایستگاهخط دو به طول 26 کیلومتر (به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) با ۲۲ ایستگاه از ایستگاه فرهنگسرا واقع در خیابان جشنواره جنب فرهنگسرای اشراق تا ایستگاه تهران (صادقیه) واقع در ضلع جنوب غربی فلکه دوم صادقیه امتداد دارد.
این خط در ایستگاه تقاطعي دروازه شميران با خط4 و در ايستگاه تبادلي صادقيه با خط5 و در ايستگاه تقاطعي امام(ره) با خط1 تلاقي دارد.
48 قطار7 واگنه در اين خط تردد مي كنند كه حداقل سرفاصله زماني اعزام قطارها، در ساعات پرتردد روزهاي شنبه تا پنجشنبه 4 دقیقه و در روزهای تعطیل 7 دقیقه است.
خط چهار مترو: امتداد تا غربی ترین نقطه تهرانخط چهار به طول ۲۱ کیلومتر (به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) با ۱۷ ایستگاه بهره برداري شده( و دو ايستگاه بهره برداري نشده) از ایستگاه شهید کلاهدوز واقع در انتهای خیابان پیروزی- بزرگراه اسبدوانی تا ایستگاه اکباتان (ارم سبز) ادامه پیدا می کند.
این خط در میدان شهدا با خط در حال احداث شش، در ایستگاه دروازه شمیران با خط دو، در ایستگاه دروازه دولت با خط یک، در ایستگاه چهارراه ولیعصر(عج) با خط احداث شده سه، در ایستگاه توحید با خط در حال احداث هفت و مجدداً در ایستگاه آزادی (در دست ساخت) با خط دو تقاطع دارد و بخش عمدهای از آن از زیر خیابان انقلاب میگذرد.
سهم ناوگان اين خط ، 15 قطار 7واگنه است که ظرفيت هر قطار در حالت عادي 1310 نفر و در حداكثر اضافه بار مسافري 2250 نفر نشسته و ايستاده مي باشد. حداقل سرفاصله زماني اعزام قطارها، در ساعات پرتردد روزهاي شنبه تا پنجشنبه 7 دقیقه و در روزهای تعطیل 10 دقیقه است.
به دليل عدم تخصيص كافي و به موقع اعتبارات مصوب مجلس شوراي اسلامي براي توسعه خطوط و تامين ناوگان، از قطارهاي خطوط 1و2 در خط4 استفاده مي شود.
خط پنج مترو: خدمت رسانی تا استان البرزخط پنج (خط برون شهری) به طول ۴۲ کیلومتر (به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) با 11 ایستگاه از ایستگاه تهران (صادقیه) واقع در ضلع جنوب غربی فلکه دوم صادقیه تا ایستگاه گلشهر واقع در مهرشهر کرج امتداد يافته است. توسعه آتي اين خط تا هشتگرد مي باشد.
22 قطار در اين خط در حال تردد هستند كه ظرفيت هر قطار در حالت عادي 1500 نفر و در حداكثر ظرفيت مسافري 2500 نفر نشسته و ايستاده مي باشد. حداقل سرفاصله زماني اعزام قطارها، در ساعات پرتردد روزهاي شنبه تا پنجشنبه 7 دقیقه و در روزهای تعطیل 10 دقیقه مي باشد.
خط سه مترو: طولانی ترین خط خاورمیانهخط سه مترو به طول 35کیلومتر(به استثنا خطوط پايانه و پاركينگ) ، طولانیترین خط مترو در خاورمیانه است که با 28ایستگاه از بزرگراه آزادگان در جنوبغربی تهران آغاز میشود و با گذر از مسیر اصیل و قدیمی شهر، شامل میدان راهآهن، خیابان ولیعصر(عج)، خیابان مولوی، میدان منیریه، چهارراه امیراکرم، چهارراه ولیعصر(عج)، میدان ولیعصر(عج)، سه راه فاطمی، خیابان شهید بهشتی، از طریق بزرگراه شهید صیاد شیرازی به خیابان مغان، میدان نوبنیاد، اقدسیه، ازگل و شهرک قائم در منتهی الیه شمالشرقی تهران میرسد.
اكنون بخش مياني خط مترو خدمت رساني خود را آغاز مي كند؛ طول بخش میانی خط 3 مترو 7 کیلومتر است که حد فاصل چهار راه حضرت ولیعصر (عج) تا ایستگاه شهید بهشتی قرار دارد و شامل 6 ایستگاه زیر زمینی است و تا محدوده خیابان سهروردی را تحت پوشش قرار میدهد.
انتظار میرود با بهره برداري كامل از اين خط میزان سفر در شبكه متروی تهران و حومه به چهار میلیون سفر در روز افزایش یابد.
متاسفانه به دليل عدم تخصيص كافي و به موقع اعتبارات مصوب مجلس شوراي اسلامي براي توسعه خطوط و تامين ناوگان، از قطارهاي خطوط 1و2 در خط3 استفاده خواهد شد.