با سایت‌هایی که اشتباه فیلتر شده چه باید کرد؟!

ايسنا - در نهایت شخص مسئول تارنما ضمن مراجعه به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی محل، فرم درخواست رفع فیلتر خطاب به دبیرخانه کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه قانون جرایم رایانه‌ای (فرم پیوست)را پر کند و پس از احراز هویت شخص، اصل فرم پر شده توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به این مرکز جهت اقدامات بعدی ارسال شود.

امنیت فضای مجازی و به نوعی پاکسازی این فضا از جمله دغدغه‌های مهمی است که در اکثر کشورها مورد توجه قرار دارد.

در واقع می‌توان گفت تمام کشورها درتلاشند تا فضای اینترنت به محلی مناسب برای انتشار موضوعات نامناسب اخلاقی، سیاسی و ... تبدیل نشود.

در این میان برخی کشورها از فیلترینگ هوشمند بهره می‌برند اما با وجود شیوه‌های مختلف ممکن است برخی سایت‌ها اشتباهی فیلتر شوند.

نفوذ دنیای مجازی به زندگی افراد و گسترش استفاده از اینترنت در سال‌های گذشته، زمینه‌ای ایجاد کرده که طیف وسیعی از اطلاعات بدون محدودیت و فراتر از مرزهای جغرافیایی در سراسر دنیا در دسترس کاربران دنیای مجازی قرار گیرد و در سطحی گسترده به یک رسانه ارتباطی و اطلاعاتی تبدیل شود.

اکنون به واسطه سهولت انتشار مطالب و اطلاعات در اینترنت و همچنین راحتی دستیابی به انواع مختلف داده‌ها در وب اعم از متن، صوت و تصویر و داده‌های گرافیکی متنوع، گاه شاهدیم اطلاعات حاوی مطالب مخرب و زیانبار نیز در فضای وب منتشر می‌شوند و همین موضوع زمینه سوءاستفاده‌های مختلف را فراهم می‌آورد.

هرزه‌نگاری‌های جنسی به خصوص در زمینه سوءاستفاده از کودکان، ترویج خشونت و فساد، خرید و فروش مواد مخدر و زیانبار، اشاعه اطلاعات خصوصی افراد و سازمان‌ها، استفاده از اطلاعات وب در جهت اهداف تروریستی و صدها مورد از این دست شرایطی ایجاد کرده که امروز در بسیاری از کشورهای دنیا دسترسی به اینترنت با محدودیت‌هایی همراه باشد.

بحث فیلترینگ در کشورهای مختلف تا جایی پیش رفته که کشورهایی مانند سوئد، فرانسه و آلمان در قاره اروپا و کشورهایی مانند هند، عربستان، کره جنوبی، مالزی در مجموع آسیا به عنوان بزرگ‌ترین قاره دنیا و نیز کانادا دارای گسترده‌ترین میزان تنوع فیلترینگ به شمار می‌روند.

اما با این حال به گفته اکثر کارشناسان داخلی و بین‌المللی هیچ‌گاه نمی‌توان ادعا کرد که فضای اینترنت به طور کامل از مشکلات دور می‌ماند و در این میان شرکت‌های تجاری مختلف در دنیا تلاش می‌کنند تا هر روز شیوه‌ای نوین برای دسترسی به سایت‌های فیلتر شده ارائه کنند.

چرا سایت‌ها فیلتر می‌شوند؟

برای فیلتر یا پالایش یک سایت موارد متعددی مورد توجه قرار می‌گیرد و شورایی متشکل از نمایندگان بخش‌های مختلف به بررسی موضوع خواهد پرداخت.

در این زمینه مدیر عامل مجمع فعالان فضای مجازی انقلاب اسلامی (فرا) پیش از این با تاکید بر این‌ که وظیفه‌ای در کمیته‌ فیلترینگ برعهده ندارد و با تاکید بر این که به‌طور کلی نمی‌توان انتظار خیلی بالایی از فیلترینگ سایت‌ها داشت به ایسنا گقته بود: در واقع این اقدام بیشتر جهت این صورت می‌گیرد که به شکل عمومی مردم احساس امنیت نسبی کرده و حس کنند فضایی که در آن هستند، به‌ طور کلی سالم است.

مهدی صرامی در عین حال اظهار کرده بود که در واقع پالایش به دنبال سالم‌سازی فضا است. در این میان ممکن است عده‌ای موفقیت فیلترینگ را صرفا در این بدانند که محتوای مجرمانه و یا تبلیغ آن به هیچ عنوان در فضای مجازی رخ ندهد؛ البته این آرمان خوبی است اما با اینترنت موجود این حرف مانند آن است که بگوییم مواد مخدر به هیچ وجه در کشور عرضه نشود، اما آیا واقعا همین حالا مواد مخدر در کوچه و خیابان‌های شهر به فروش نمی‌رسد؟

به هر حال افرادی که به طور جدی دنبال انجام اعمال تخلف‌آمیز هستند، متاسفانه معمولا راهی پیدا می‌کنند و در این میان بحث دسترسی به محتوای مجرمانه هم مشابه همین است.

وی همچنین خاطرنشان کرده بود که درصد بسیار بالایی از سایت‌ها به واسطه درخواست مردم فیلتر شده‌اند که شاید آمار آنها به ۹۰ درصد برسد.

البته مدیر عامل فرا به این نکته هم اشاره کرده بود که در مواجهه با سایت‌های متخلف گاه از امر به معروف و نهی از منکر کار شروع شده و در مراحل بعدی به تذکر می‌رسد اما اگر مشکل برطرف نشود در نهایت سایت فیلتر می ‌شود..

کدام سایت‌ها فیلتر می‌شوند؟

عمده دلایل فیلتر کردن اینترنت در کشورهای مختلف را می‌توان در چهار گروه «مسائل سیاسی»، «مسائل اجتماعی»، «مسائل امنیتی» و «مسائل اخلاقی» خلاصه کرد. در ایران هم برای فیلتر کردن سایت‌ها قوانینی وجود دارد که بحث فیلترینگ بر اساس این قوانین شکل می‌گیرد.

زمانی که سیاست‌های کلی شبکه‌های اطلاع‌رسانی رایانه‌ای کشور صادر شد، شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب این قانون که فیلترینگ را هم دربرمی‌گرفت پرداخت و بدین ترتیب قرار بر این شد که کمیته تعیین مصادیق فیلترینگ یا پالایش سایت‌ها متشکل از نمایندگان صدا و سیما، وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد و وزارت ارتباطات اسامی سایت‌ها و وبگاه‌هایی که باید فیلتر می‌شدند را به ارگان‌های مسئول اعلام کند تا آنها مسئولیت فیلتر کردن این سایت‌ها را برعهده بگیرند.

بر اساس اعلام رسمی انتشار محتوا علیه عفت و اخلاق عمومی، مقدسات اسلامی، امنیت و آسایش عمومی، مقامات و نهادهای دولتی و عمومی از مصادیق فیلترینگ سایت‌ها محسوب می‌شود.

انتشار محتواهایی که برای ارتکاب جرایم رایانه‌ای به کار می‌رود (محتوا مرتبط با جرایم رایانه‌ای)، محتواهای تحریک، ترغیب یا دعوت کننده به ارتکاب جرم ، محتواهای مجرمانه مربوط به امور سمعی و بصری و مالکیت معنوی و محتوای مجرمانه مرتبط با انتخابات مجلس شورای اسلامی از دیگر مصادیق فیلترینگ در ایران به شمار می‌روند و بدین ترتیب سایت‌هایی که این مسائل را مورد توجه قرار ندهند در معرض فیلترینگ قرار خواهند گرفت.

با سایتی که اشتباهی فیلتر شده چه کنیم؟

اما در صورتی که اداره کننده تارنمای (وب سایت) فیلتر شده درخواست رسیدگی به مسئله خود را داشته باشد، باید ضمن پالایش تارنمای خود از محتوای مجرمانه، نسبت به ثبت تارنما در پایگاه ساماندهی به نشانی www.samandehi.ir اقدام کند. سپس با ارسال یک ایمیل به نشانی filter@dci.ir درخواست خود را مبنی بر رفع فیلترینگ خطاب به "کارگروه تعیین مصادیق پایگاه‌های اینترنتی" اعلام کرده و در نهایت شخص مسئول تارنما ضمن مراجعه به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی محل، فرم درخواست رفع فیلتر خطاب به دبیرخانه کارگروه مصادیق محتوای مجرمانه قانون جرایم رایانه‌ای (فرم پیوست)را پر کند و پس از احراز هویت شخص، اصل فرم پر شده توسط اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی به این مرکز جهت اقدامات بعدی ارسال شود.

اطلاع از چگونگی ادامه این روند هم از طریق شماره تلفن‌های ۴-۰۲۱۸۸۸۴۶۹۶۲ قابل پیگیری است.

البته مدتی است تارنمای جدیدی با آدرس internet.ir نیز در راستای رفع فیلتر به مدیران سایت‌ها و کاربران آنها کمک می‌کند اما مدیران این سایت‌ها برای رفع فیلتر سایت خود در نهایت باید نام کاربری و کلمه عبور خود در پایگاه ساماندهی را در این سایت وارد کنند.