نگاهي به وضعيت بيمه‌هاي زندگي در ايران

افزايش اهميت بيمه‌هاي زندگي در بازار جهاني بيمه، سبب شده است كه فعاليت‌هاي بيمه‌اي در جهان به دو دسته بزرگ بيمه‌هاي زندگي و بيمه‌هاي غير زندگي دسته بندي شود.

به گزارش ايسنا، آمارهاي رسمي منتشر شده از حق بيمه سرانه در جهان نشان از آن دارد كه مردم دنيا در سال 2010 ميلادي به طور متوسط از هر صد واحد پولي كه بابت حق بيمه پرداخته‌اند، 58 واحد آن براي بيمه‌هاي زندگي بوده است و سهم ده‌ها رشته از بيمه‌هاي غير زندگي، از حق بيمه‌اي كه مردم دنيا پرداخته‌آند در مجموع 42 درصد بوده است.

اين در حالي است كه در همان سال (2010 ميلادي، 1389 هجري شمسي) با وجود آن كه رشد بيمه‌هاي زندگي در اين سال از پيش بيني برنامه تحول بيشتر بود.

هر ايراني به طور متوسط از هر صد واحد پولي كه بابت حق بيمه به شركت‌هاي بيمه پرداخته است، 7.9 واحد آن براي بيمه‌هاي زندگي بوده است. براساس آمارهاي بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران حق بيمه سرانه پرداخت شده در ايران براي بيمه‌هاي بازرگاني در سال 1389 شمسي (2010 ميلادي) 791 هزار و 600 ريال (با نرخ‌هاي تبديل ارز در آن سال معادل 76.8 دلار ) بوده است كه 7.9 درصد آن بابت بيمه‌هاي زندگي و 82.1 درصد آن بابت ديگر پوشش‌هاي بيمه‌اي شامل بيمه شخص ثالث، حوادث راننده و بدنه اتومبيل، درمان، حوادث، آتش‌سوزي، باربري، مهندسي ، پول، اعتبار و ... پرداخت شده است. *نخستين بيمه نامه عمر ثبت شده در جهان*

صدور بيمه نامه‌ عمر در اروپا چندين قرن سابقه دارد. براساس منابع منتشر شده صنعت بيمه، اگرچه اولين شركت بيمه عمر در اروپا در سال 1762 در انگليس تاسيس شد، اما حتي حدود دو قرن پيش از آن، در سال 1583 گروهي از تجار لندن، اولين بيمه نامه عمر به شكل امروزي آن را براي شخصي به نام ويليام گيبنس صادر كردند و در نهايت محكوم به پرداخت سرمايه اين حساب احتمالات و محاسبات مالي، علم اكچوئري تولد يافت و از آن پس محاسبات بيمه عمر بر پايه محكم علمي استوار شد.

*نخستين بيمه نامه عمر در ايران*

نخستين بار در ايران، در سال 1314 شمسي يك تاجر تبريزي به نام جبار صالح نيا از نمايندگي يك شركت بيمه خارجي مستقر در ايران به نام ويكتوريا، اقدام به خريد بيمه نامه زندگي كرد. اگرچه اين نمايندگي بيمه، يك سال بعد منحل شد اما پورتفوي آن كه شامل 150 بيمه نامه، جمعا به مبلغ هشت ميليون ريال و با حق بيمه سالانه 400 هزار ريال بود به شركت سهامي بيمه ايران كه در همان سال تاسيس شده بود انتقال يافت. سرمايه بيمه عمر تاجر تبريزي نيز در انقضاي مدت از طرف شركت بيمه ايران پرداخت شد. *فعاليت بيمه‌اي در رشته بيمه عمر به زبان آمار*

نخستين آمارهاي رسمي مربوط به بيمه‌هاي عمر در ايران، مربوط به شركت بيمه ايران است. آمارهاي منتشر شده از بيمه عمر در شركت‌هاي بيمه اگرچه مبالغ حق بيمه دريافتي و خسارت پرداختي بابت بيمه‌هاي عمر را منعكس ساخته است اما فاقد اطلاعاتي از تعداد افراد تحت پوشش بيمه عمر است.

آمار فعاليت‌هاي بيمه‌اي در ايران در سال 1317 نخستين آمار رسمي است كه از عملكرد رشته‌هاي مختلف بيمه‌اي در كشور در دست است.

در آماري كه دفتر مطالعات و پژوهش‌هاي بيمه‌اي در بيمه مركزي (كه بعد به پژوهشكده بيمه تبديل شد) درباره تحولات بيمه‌هاي بازرگاني در ايران منتشر كرد، حق بيمه توليدي در رشته بيمه عمر در سال 1317 به مبلغ 500 هزار ريال و كل حق بيمه دريافتي بابت همه رشته‌هاي بيمه‌اي در آن سال مبلغ 14.1 ميليون ريال ذكر شده كه سهم بيمه‌هاي عمر از كل حق بيمه‌هاي بازار 3.7 درصد بوده است.

مدير دفتر مطالعات و پژوهش‌هاي بيمه‌اي در گزارشي كه تحولات بيمه‌هاي بازرگاني در ايران تا سال 1370 را در برمي‌گيرد يادآوري كرده است كه آما در دسترس بيمه‌هاي عمر طي سال هاي 1317 تا 1341 تنها مربوط به شركت‌ سهامي بيمه ايران كه در آن هم آمار وارقام مربوط به تعداد افراد بيمه شده در هر سال و مقايسه رشد بيمه عمر براساس تعداد افراد بيمه شده و نسبت به آن‌ها به جمعيت كل كشور را در برنمي‌گيرد همين آمارها نشان از آن دارد كه حق بيمه در رشته بيمه عمر تا دو دهه از رشد مستمر و مطلوبي برخوردار بود به طوري كه سهم بازار بيمه‌هاي عمر در سال 1328 به 14.4 درصد رسيد.

*نخستين جهش در رشد بيمه‌هاي عمر پس از انقلاب*

سال 1368 را بايد سال جهش رشد بيمه‌هاي عمر در ايران دانست. در سال 1368 طرح بيمه عمر كاركنان دولت به اجرا گذاشته شد و حجم حق بيمه‌هاي توليدي در رشته بيمه عمر را براي اولين بار، بيش از صد درصد افزايش داد و سهم بازار بيمه‌هاي عمر نيز براي نخستين بار پس از سال 1339 بار ديگر از 10 درصد فراتر رفت و به 13.3 درصد رسيد.

با وجود رشد قابل توجه حق بيمه عمر در سال‌هاي بعد، به دليل رشد سريع‌تر ديگر رشته‌هاي بيمه‌اي در سال‌هاي پس از جنگ تحميلي كه به دوران سازندگي شهرت يافت، از جمله رشد بيمه‌هاي باربري و آتش سوزي سهم بازار بيمه‌هاي عمر (زندگي) طي سال‌هاي 1370 تا 1377 كمتر از 10 درصد بود.

1377، 1378 و 1379 بار ديگر به طور جهشي افزايش يافت و به ترتيب به 11.3 درصد، 10.2 درصد و 14.8 درصد رسيد. اگرچه حق بيمه‌هاي توليدي و در بيمه‌هاي زندگي طي سال‌هاي پس از 1379 نيز هر سال (به استثناي سال 1380)افزايش يافته است اما از آغاز گردآوري آمار فعاليت‌هاي بيمه‌اي در ايران تا سال 1389 هيچ گاه سهم بازار بيمه‌هاي زندگي از كل حق بيمه‌هاي زندگي از كل حق بيمه‌هاي توليدي در ايران در يك سال از سهم 14.8 درصد ثبت شده در سال 1379 فراتر نرفته است، اين درحالي است كه سهم بازار بيمه‌هاي زندگي در جهان از كل حق بيمه‌هاي توليد، طبق آمارهايي كه در دست است بيش از 50 درصد و در برخي از سال‌ها بيش از 60 درصد و در كشوري مثل ژاپن به طور معمول بيش از 80 درصد است.

*معافيت مالياتي سرمايه بيمه زندگي*

قانون ماليات‌هاي مستقيم در ايران حق بيمه و سرمايه بيمه عمر را از ماليات معاف كرده است. سرمايه بيمه عمر كه شركت بيمه به اشخاص ذينفع در بيمه نامه مي‌پردازد، مشمول ماليات نيست و اين افراد،‌حتي ورثه آنها بابت وجوهي كه از محل سرمايه بيمه عمر از شركت بيمه دريافتي مي‌كنند از ماليات معافند. *سهم خسارت بيمه‌هاي زندگي*

براساس آمارهاي بيمه مركزي جمهوري اسلامي ايران متوسط سهم حق بيمه و سهم خسارت بيمه‌هاي زندگي طي سال‌هاي 1328 تا 1370 به ترتيب 7.6 و 7.9 درصد بوده است. در حالي كه حق بيمه زندگي (عمر) در سال‌هاي ياد شده فوق تنها در 9 بالاتر از 10 درصد بوده است اما سهم خسارت بيمه‌هاي زندگي در همان دوره طي 12 سال بيشتر از 10 درصد است. در سال‌هاي 1359 تا 1370، در حالي كه سهم حق بيمه عمر به متوسط 8.9 درصد از كل حق بيمه‌هاي توليدي مجموع رشته‌هاي بيمه‌اي بوده آمارها نشان از آن دارد كه سهم بيمه از خسارت بيش از دو برابر سهم آن از حق بيمه‌ها بوده است ميانگين سهم خسارت بيمه‌هاي عمر طي سال‌هاي 1359 تا 1370 حدود 17.5 درصد گزارش شده است.

آمارها نشان از آن دارد كه دست كم از دهه 1340 تاكنون ضريب خسارت در رشته‌هاي بيمه‌هاي زندگي در اكثر سال‌ها بيش از متوسط ضريب خسارت كل بازار بيمه كشور بوده است. در دهه 1380 ضريب خسارت بيمه‌هاي زندگي طي سال‌هاي 1380، 1382، 1383 و 1385 كه به ترتيب 113.6، 85.1، 93.5 و 82.7 درصد گزارش شده كه از ميانگين ضريب خسارت بازار بيمه كشور در همين سال‌ها بيشتر است.

در ديگر سال‌هاي اين دهه ضريب خسارت اين رشته از ميانگين ضريبي خسارت بازار براي مجموع رشته‌ها كمتر است و ضريب خسارت بيمه‌هاي زندگي در سال 1389 ، آخرين سال مورد بررسي 63.6 درصد گزارش شده است. به اين ترتيب سهم حق بيمه‌هاي زندگي از كل حق بيمه‌هاي توليدي بازار بيمه كشور، طي دوره‌هاي مختلف كمتر از سهم آن از خسارت پرداختي بازار در همين دوره‌ها است، اما از آنجا كه بيمه‌هاي زندگي بيمه‌هاي بلند مدت هستند و شركت‌هاي بيمه با به كارگيري ذخاير اين حق بيمه‌ها در سرمايه‌گذاري‌هاي مختلف، منافع قابل توجهي را از فعاليت در اين رشته كسب مي‌كنند و بيمه گذاران خود را در اين منافع نيز سهيم مي‌كنند.

*چشم انداز آينده بازار بيمه‌هاي زندگي*

براساس آمارهاي نهايي بيمه مركزي، سهم بيمه‌هاي زندگي از كل بازار بيمه كشور در سال‌هاي 1387 و 1388 به ترتيب 5.2 و 6.9 درصد و در سال 1389 معادل 7.9 درصد بوده است.

در پي تاكيد بيمه مركزي بر ضرورت فعال‌تر شدن شركت‌هاي بيمه داخلي در رشته بيمه‌هاي زندگي،‌ايجاد نمايندگي‌هاي ويژه بيمه‌هاي زندگي در شركت‌هاي بيمه و افزايش اطلاع رساني و آگاه سازي در زمينه مزاياي انواع بيمه‌هاي زندگي (عمر) كه اكنون تنوع آن‌ها متناسب با نيازهاي افراد و گروه‌هاي مختلف افزايش يافته، چشم انداز وسيع‌تري از توسعه آينده اين رشته از خدمات بيمه، در ديد بيمه گذاران قرار گرفته است براساس آمار شش ماهه اول سال 1389 سهم بازار بيمه‌هاي زندگي در شش ماهه اول امسال در مقايسه با مدت مشابه سال پيش 41.9 درصد رشد يافته است.

كوشش براي توسعه بيمه‌هاي عمر و زندگي در كشور، كوشش براي ارائه اطمينان بيمه گذاران به آينده با دغدغه‌هاي كمتر؛ برخورداري آن‌ها از پوشش بيمه، همچنين مشاركت آن‌ها در سود سرمايه گذاري‌هاي ناشي از حق بيمه‌هاي زندگي و كمك به توسعه اقتصادي و رفاه جامعه است.

تماشاخانه

کشتی عجیبی که از ضایعاتی شدن نجات پیدا کرد و می‌چرخد/ هم افقی حرکت می‌کند و هم عمودی ! (فیلم)

نوشیدنی‌هایی که به خواب راحت کمک می‌کنند / آسان درست می‌شوند و معجزه می‌کنند (فیلم)

فیلم های دیگر