افروغ: جریانی می‌خواهد کشور را به سمتی که نشانی از روشنایی ندارد، ببرد

احساس می کنم کار روشنفکری مغفول مانده است و یک ضرورت است". این سخنان عماد افروغ اصولگرای کهنه کار مجلس هفتم مجلس شورای اسلامی در پاسخ به علت عدم کاندیدا شدن برای نمایندگی دور نهم مجلس شورای اسلامی است. افروغ امروز عضو پژوهشگاه علوم انسانی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس و رییس گروه جامعه شناسی موسسه باقر العلوم است.

وضعیت کنونی جریان‌های انتخابات، تعدد جبهه‌های اصولگرایی در عرصه انتخابات، ریشه‌های عدم حضور گسترده اصلاح طلبان و راهکارهای برگزاری انتخابات سالم از محورهای گفت و گوی« تابناک» با دکتر عماد افروغ است.
 
افروغ درباره علل نگرانی‌هایی در استفاده برخی از جریان‌ها از منابع قدرت و ثروت برای تأثیرگذاری بر فرایند انتخابات گفت: از مدت‌ها پیش نسبت به دخالت دولت در عرصه انتخابات مجلس، نگرانی‌هایی بود. با توجه به مفاهیم و گونه شناسی قدرت به ویژه مفهوم کلیدی « اغوا» این هشدار جدی است که ممکن است از روش‌های غیر آشکار و غیر مستقیم، از قبیل عزل و نصب‌ها و ارایه خدمات در زمان و مکان خاص برای تأثیرگزاری بر انتخابات استفاده شود و به گونه‌ای نتایج انتخابات به نفع یک گروه تغییر داده شود.

وی افزود: برای نمونه، می‌توان به جریان رد صلاحیت‌های هیأت‌های اجرایی نسبت به برخی چهره‌های موجه اشاره کرد. کسانی که در اسلام خواهی و التزام به قانون اساسی و ولایت فقیه آنها ذره‌ای تردید نیست.

افروغ گفت: این مراقبت و هشیاری تنها محدود به نهادهای رسمی مسئول و ناظر نیست. همه شهروندان و مسئولان که درد مصالح ملی و دین و نظام را دارند، باید مراقب باشند، چرا که این مسائل بر اعتماد مردم اثر می‌گذارد و مردم را برای کشیده شدن پای صندوق انتخابات سست می‌کند.

این استاد دانشگاه درباره عدم حضور گسنرده اصلاح‌طلبان در انتخابات اظهار داشت: نخست باید تأکید کنم که مفهوم اصلاح‌طلبی یک مفهوم کشدار است که گروه‌ها و جناح‌های مختلف را در بر می‌گیرد.

وی افزود: ورود با یک پرچم خاص را به عرصه انتخابات چندان مطلوب نمی‌دانم. شاید این تفکر ذیل فرآیند تفکیک و توسعه سیاسی است که به آن باور دارم. آن دسته از افرادی که خود را کاندیدا نکردند، حسب تشخیص و درکی که از وضعیت کنونی داشتند، این کار را نکرده اند، شاید با کاندیدا نشدن خود به دنبال اظهار گلایه‌ای بودند و یا خواستند از رد صلاحیت‌های محتمل پیشگیری کنند؛ همان گونه که این رد صلاحیت‌ها نسبت به برخی اصولگرایان نیز اتفاق افتاد.

افروغ ادامه داد: مملکت متعلق به گروه خاصی نیست و اگر هر فردی چه اصولگرا چه اصلاح طلب ملتزم به این انقلاب است، نباید به خاطر برخی اتفاقات ناگواری که رخ می‌دهد، کناره‌گیری یا موضعی را اعلام کند که برای همیشه نوعی خودکشی برای او به شمار می‌رود.

وی گفت: امروز وارد فاز جدیدی شده‌ایم و باید از ظرفیت‌های فاز جدید بیشترین بهره را ببریم. باید از مردم دعوت کنیم با حضور در انتخابات از بین کاندیداهای موجود، پاکترین، مستقل ترین و شجاع ترین را برگزینند. قرار نیست تنها افراد خاص و شناخته شده، تداعی کننده این مفاهیم مورد قبول باشند. مهم این است که مردم از حق رأی خود استفاده کنند و این رأی را از سر یک حق به صندوق‌ها بریزند و نه از سر رفع تکلیف.

افروغ گفت: قانون در مورد پاسداری از رأی ملت پیش بینی‌هایی کرده است. اکنون بحث مهمتری مطرح است و آن دخالت‌های پیش از انتخابات است. باید نگران ولخرجی‌ها و حضور کانون‌های قدرت و ثروت دولتی و غیر دولتی نامشروع و تأثیرگذاری آنها در انتخابات و نیز نگران دخالت‌ها و عزل و نصب‌ها و خدمات و کمک رسانی‌های سر بزنگاه انتخابات باشیم. چیزی که در گذشته هم شاهد بودیم.

این نماینده مجلس هفتم گفت: خریدن رأی‌ها ممکن است با پول شخصی انجام شود که از نگاه من همان هم پذیرفته نیست، اما گاه می‌بینیم متأسفانه با پول‌های دولتی نیز خرید رأی انجام می‌شود و این می‌تواند کار را به مراتب مسأله‌دارتر کند. جلوی این قبیل مسائل باید گرفته شود. بخشی از این جلوگیری، مربوط به حضور و نظارت مردم است، اما باید واقع‌بین بود. ما در جامعه امروز از نظارت مردمی فعالی برخوردار نیستیم و نهادهای مدنی متشکلی نداریم.

وی افزود: اگر قرار است نمایندگانی پاک و شجاع وارد مجلس کنیم، باید خیلی حساس باشیم. این حساسیت باید یک حساسیت ملی باشد، ولی این به این معنا نیست که نهادهای قضایی در این بین، نقش فعال خود را ایفا نکنند و یا منتظر دریافت شکایت باشند. باید رصد دقیق کرد و تخلفات را از نزدیک دید؛ یعنی نهادهای قضایی نیز باید بازوهای نظارتی برای انتخابات پیش رو داشته باشند.

افروغ درباره وجود لیست‌ها متعدد در جبهه اصولگرایی گفت: با تعدد سلایق و تفاوت دیدگاه‌ها مخالفتی ندارم و حتی با نادیده انگاشته شدن این اختلاف سلیقه‌ها مخالفم.

وی تصریح کرد: مسأله من این است که عده‌ای به غلط بپندارند که خود یک هستند و بقیه صفر. برخی گمان می‌کنند، تنها نیروهای ولایی نظامند و دیگران ضد ولایت فقیه هستند. اینان هرچند به ظاهر مخالف مفهوم ولایت صغارند، عملا به دلیل جاهل پنداشتن مردم، ولایت فقیه در بستری از عقل گرایی و بارور کردن عقول را ترویج نمی کنند.

افروغ افزود: درد این است که عده ای پشت جایگاه ولایت فقیه سنگر بگیرند و دیگران را به صرف اختلاف سلیقه اقتصادی و سیاسی و فرهنگی با خود، متهم به ضدیت با ولایت فقیه کنند.

وی ادامه داد: به این غیریت سازی‌های کاذب اعتراض دارم. به این خودی و دیگری کردن، سخت معترضم. دیگری را صفر پنداشتن و خود را یک پنداشتن، می‌تواند فاجعه بیافریند. باید نگاه گروهی داشت. خوب که نگاه کنیم، می‌بینیم دیگران نه تنها صفر نیستند، بلکه به یک نزدیکند و آنهایی که ادعای یک می‌کنند، نه تنها یک نیستند که به صفر نزدیک‌ترند. اینها نوعی به‌کارگیری ادبیاتی است که در مجموع، به سلامت اداره جامعه آسیب وارد می‌کند. مهم این است که هر کس حرف خود را بدون توهین و تهمت به دیگری، بزند. نباید یکدیگر را متهم کنند که تو از جنس اسلام و انقلاب نیستی.

افروغ تصریح کرد: این نگران کننده است که شاهد استفاده از زر و زور و تزویر باشیم؛ یعنی صاحب قدرت، صاحب زر و صاحب تزویر هم باشد؛ یعنی غیریت‌سازان با اتکا به قدرت و ثروت دولتی تلاش کنند مجلس آینده را از آن خود کنند و این جریان، مقدمه‌ای شود برای کارها و تصاحب‌های بعدی. بر مجاری رسمی واجب است که نظارت جدی کنند و مانع شوند. صاحبان زر و زرو و تزویر امروز کشور، جریانی است که می‌خواهد کل سرنوشت کشور را به سمت و سوی خاص هدایت کند. این سمت و سو هیچ نشانی از روشنایی ندارد.