دشمن اصلی خود را در محل كارتان بشناسيد!

فارس: اصلا اهميتي ندارد كه شما هر روز صبح بدويد يا مرتب ورزش و نرمش كنيد، چرا كه اگر در مابقي روز، روي صندلي اتوموبيل يا دفتر كارتان يا روي مبل راحتي منزلتان بنشينيد و بي‌تحرك باشيد، خطر چاقي، ديابت، بيماري قلبي و تعدادي از سرطان‌ها و مرگ زودرس در شما بالا مي‌رود.

نشستن طولاني‌مدت مي‌تواند باعث شود كه اثرات سودمند ورزش منظم و شديد، خنثي شود.

نتايج چندين پژوهش چنين ادعايي را ثابت كرده‌اند. اين تحقيقات نشان داده‌اند كه نشستن طولاني‌مدت مي‌تواند منجر به افزايش اندازه دور كمر، بالا رفتن فشار خون و افزايش قند خون شود. در كمال تعجب بر اساس اين تحقيقات ثابت شده كه كساني كه روزانه 3 ساعت پاي تلويزيون مي‌نشينند و در اين فاصله به خود حركت نمي‌دهند، حتي اگر برنامه ورزش منظم هم داشته باشند، درست به اندازه كساني كه ورزش نمي‌كنند، چاق مي‌شوند.

خوب! واقعا چرا نشستن طولاني‌مدت، اينقدر براي بدن زيان‌آور است و چرا حتي با ورزش نمي‌توان مضرات اين عدم تحرك را جبران كرد؟

براي اين ادعا دو پاسخ وجود دارد:

1. نشستن، واقعا يكي از غير فعالترين وضعيت‌هايي است كه بدن مي‌تواند داشته باشد. چون در اين حين اصلا كالري قابل ملاحظه‌اي سوزانده نمي‌شود. واقعيت اين است كه حتي آدامس جويدن، انرژي بيشتري نسبت به نشستن مصرف مي‌كند!

حتي وقتي كه ايستاده باشيد و اصلا حركتي نكنيد، انرژي بسيار بيشتري سوزانده مي‌شود. چرا كه در اين حين عضلات پشت و شانه‌تان بايد منقبض شوند و شما هر از گاه، بايد اين پا و آن پا كنيد، اين كارها محتاج صرف انرژي هستند.

در ضمن بايد اين مسئله را در نظر داشته باشيد كه فرايند چاق شدن، غالبا بسيار تدريجي و نامحسوس اتفاق مي‌افتد، شما ممكن است، در عرض يك سال فقط يك كيلوگرم وزن اضافه كنيد و سال بعد تنها يك و نيم كيلو. كافي است فقط روزانه 30 كالري بيشتر از نيازتان غذا بخوريد تا با شتاب آهسته، اما پيوسته‌اي، اضافه وزن پيدا كنيد. مصرف 30 كالري اضافه، واقعا محسوس نيست، چون فقط با خوردن يكي دو لقمه موز يا چند خلال سيب‌زميني، اين ميزان كالري وارد بدن مي‌شود. پس اگر كاري كنيم كه هر روز تنها 30 كالري بيشتر بسوزانيم، مي‌توانيم بر اين چاقي تدريجي غلبه كنيم

سوزاندن اين 30 كالري، بسيار آسان است، كافي است روز يكي دوبار به جاي آسانسور از راه‌پله استفاده كنيد، به جاي ايميل زدن به همكارتان كه در اتاق كناري است، خودتان شخصا به اتاقش برويد و با او صحبت كنيد، به

جاي استفاده از خودرو براي رفتن به فروشگاه سر كوچه، پياده اين مسافت كوتاه را طي كنيد و بالاخره گاه و بيگاه، پشت ميز كارتان بايستيد و از نشستن طولاني‌مدت پرهيز كنيد.

2. اما نشستن طولاني‌مدت با مكانيسم ديگري به جز سوزاندن كم كالري هم مي‌تواند به بدنتان آسيب برساند.

ليپو پروتئين ليپاز مولكولي است كه نقش اساسي در پردازش چربي در بدن دارد، بافت‌هاي زيادي از جمله بافت‌هاي عضلاني اين مولكول را مي‌سازند. اگر ليپوپروتئين ليپاز بدن كم باشد، بدن دچار مشكلاتي مي‌شود، مثلا ميزان بيماري قلبي بالا مي‌رود.

مطالعاتي كه بر روي موش‌ها انجام شده، نشان داده كه كه اين مولكول تنها در هنگامي كه موش‌ها وادار به ايستادن بشوند، در عضلات پايشان ساخته مي‌شود. به عبارت ديگر، نشستن طولاني مي‌تواند متابوليسم بدن را مختل كند.

اما ليپو پروتئين ليپاز، تنها مولكولي نيست كه با فعاليت ماهيچه‌ها ساخته مي‌شود و غير فعال بودن باعث كم شدن ميزانش مي‌شود. انقباض فعال عضلات، مجموعه‌اي از مواد ديگر را هم وارد جريان خون مي‌كند كه در مصرف و ذخيره قند و چربي‌ها، مؤثر هستند.

براي اثبات اين ادعا تحقيق جالبي انجام شد: از تعدادي از افراد كه عادت داشتند روزانه 10 هزار گام حين فعاليت‌هاي معمول روزانه، بردارند، خواسته شد كه با كمي تنبلي مثلا استفاده بيشتر از آسانسور يا خودرو، تنها 1300 قدم كمتر بردارند. آزمايشات نشان دادند كه تنها در عرض دو هفته، متابوليسم چربي و قند آنها، نسبت به قبل، مختل شده است. در ضمن توزيع چربي در بدن آنها مختل شد و آنها در همين دو هفته، چربي بيشتر در ناحيه كمر، ذخيره كرده بودند.

تحقيق جالب ديگر روي افرادي انجام شد كه عادت داشتند ساعات متمادي بنشينند، اين تحقيق نشان داد كه آنهايي كه گاهي به خود استراحتي مي‌دهند و در راهرو قدمي مي‌زنند، اندازه دور كمر كمتري دارند و پروفايل قند و چربي بهتري نسبت به كساني دارند كه اصلا از پشت ميز خود برنمي‌خيزند.

شما ممكن است به دلايل مختلف كاري داشته باشيد كه مستلزم پشت‌ ميزنشيني طولاني باشد، مثلا كارمند يك اداره باشيد، يا پزشكي باشيد كه بايد ساعات طولاني در مطب بنشيند، يا اصلا بلاگر و كاربر اينترنتي باشيد كه روزانه 3 ساعت را صرف نوشتن و مرور مطالب اينترنت مي‌كند، در اين صورت چگونه مي‌توانيد، از خطرات نشستن طولاني، رهايي پيدا كنيد؟؟

يكي از راهكارها استفاده از ميزي است كه بتوان در حال ايستاده هم پشت آن كار كرد. در اين صورت مي‌توانيد هر از چند گاه پشت ميز بايستيد و كارها را در اين وضعيت انجام دهيد.

شايد براي بيشتر ما ايراني‌ها كه ترجيح مي‌دهيم، مشت مشت قرص و جوشانده براي كم كردن چربي و قند و وزن خود بخوريم، چنين توصيه‌هايي عجيب و غريب باشند. اما واقعيت اين است كه با تغيير سبك زندگي آن هم به ميزان اندك، مي‌توان سلامتي بهتري به دست آورد.

مثلا شما مي‌توانيد تنها با صرف چند صد هزار تومان، يك دوچرخه ثابت بخريد و بعد حين تماشاي فوتبال، يا سريال‌هاي مورد علاقه‌تان، به آرامي ركاب بزنيد، خواهيد ديد كه بدون اينكه نياز به ورزش‌هاي شديد،‌ رفتن به باشگاه يا رژيم‌هاي عجيب و غريب و به دقت محاسبه‌شده باشد، سلامتي‌تان ارتقا پيدا خواهد كرد.