۱۹ آبان ۱۴۰۳
به روز شده در: ۱۹ آبان ۱۴۰۳ - ۰۰:۳۶
فیلم بیشتر »»
کد خبر ۱۶۲۲۵۵
تعداد نظرات: ۹۱ نظر
تاریخ انتشار: ۰۹:۴۴ - ۲۴-۰۱-۱۳۹۰
کد ۱۶۲۲۵۵
انتشار: ۰۹:۴۴ - ۲۴-۰۱-۱۳۹۰

ریشه های "ریال، تومان و دینار" و سه راهکار برای نامگذاری واحد پول ملی

درباره نام واحد پول ملی ایران در تغییرات پولی ناشی از حذف صفرها سخنان متعددی گفته می شود و این روزها، سخن درباره سه واژه تومان، ریال و دینار زیاد است.

عصر ایران - هر چند درباره نام واحد پول ملی ایران در تغییرات پولی ناشی از حذف صفرها سخنان متعددی گفته می شود و البته هیچ کدام شان قطعی نیست ، ولی این روزها ، سخن درباره سه واژه تومان ، ریال و دینار زیاد است به ویژه آن که رئیس کل بانک مرکزی خبر داده که با حذف چهار صفر ، ریال واحد پول ملی می شود و دینار اجزای آن را با ارزشی معادل یک صدم ریال ، تشکیل می دهد.

درباره این سه واژه و ریشه های آنها سخنان متعددی گفته شده است که بخشی از آنها توسط کاربران عصرایران در قسمت نظرات کاربران آمده است. با این وصف ، بی مناسبت ندیدیم به لغت نامه دهخدا مراجعه کنیم و خلاصه ای از انچه در این اثر آمده را به انضمام پیشنهاد پایانی عرضه بداریم:

ریال

 واژه ای با ریشه اسپانیایی است ؛ به معنی لغوی شاهی (فرانسوی : رویال ) است و آن به مسکوکات نقره اطلاق می شد. معرب آن هم «ریال » است . این کلمه از زمان تسلط اسپانیاییان و پرتقالیان در خلیج فارس و مراوده ٔ ایشان با ایرانیان وارد فارسی شده است.

ریال به چه زبانی است
تومان

 کلمه ای است که ریشه مغولی دارد و به معنی ده هزار است :" از هر ده یک نفر را امیر نُه دیگر کرده و از میان ده امیر یک کس را امیر صد نام نهاده و تمامت صد را در زیر فرمان اوکرده و بدین نسبت تا هزار شود و به ده هزار کشد، امیری نصب کرده و او را امیرتومان خوانند و بدین قیاس و نسق هر مصلحتی که پیش آید... . (جهانگشای جوینی )"

دینار

از کلمه ٔ دِنّار مشتق شده است .
 اقوالی که در ریشه ٔ کلمه ٔ دینار گفته شده است به ترتیب زیر خلاصه می شود.
1- فارسی و معرب ، اصل آن دنار و راغب گویند از دو کلمه ٔ دین و آر است . معرب بودن کلمه را ابن منظور و ابن درید و جوالیقی و شرتونی تأکید کرده اند.

ریال به چه زبانی است

2- لاتینی و معرب مأخوذ از دیناریوس یونانی است و بعضی گویند که سکه ای قدیمی در فرانسه بنام «دنیه » وجود داشته که از کلمه ٔ لاتینی مشتق شده است و معنای دیناریوس «ده تایی » است همانطور که درنزد عرب دینار ده درهم بوده است و این نظر را لویس معلوف در المنجد و جرجی زیدان در تاریخ تمدن اسلامی و دائرة المعارف اسلامی تأیید مینمایند.

 3- فقط معرب است . این نظر را فیروزآبادی در قاموس و زبیدی در تاج العروس آورده اند.

4- احتمال هر دو وجه که فارسی و معرب باشد و یا آنکه عربی باشد این رأی را زمخشری گفته است و اما بستانی در دائرة المعارف از اینکه این کلمه لاتینی باشد اظهار تعجب مینماید و میگوید کلمه عربی است و از دنر و دنار است و به تبع او احمد محمد شاکر مصحح المعرب جوالیقی گوید ارائه ٔ اصل و ریشه ٔ لاتینی کلمه دلیل بر یونانی بودن کلمه و اینکه عرب از رومیان گرفته باشند نیست احتمال میرود که از عرب به یونان نقل شده باشد.

همان گونه که ملاحظه می شود ، بر سر ریشه این واژگان مخصوصاً دینار ، بحث های متعددی وجود دارد و لذا ، دعوا بر سر این که کدام واژه به لحاظ ریشه و اصالت میهنی بر دیگران اولویت دارد تا واحد پول ملی نام بگیرد ، اساساً بیهوده است.

بنابراین ، بهتر است به جای دعوا بر سر این سه واژه ، یکی از این گزینه را برگزید:

1 - به دنبال واژگان جدید ایرانی رفت و هیچ فرقی هم نمی کند واژه جدید فارسی باشد ، ترکی باشد ، کردی یا بلوچی و ... ؛ مهم این است که کلمات جدیدی که برای نامگذاری واحد پول ملی و اجزای آن انتخاب می شوند ریشه در همین آب و خاک داشته باشند.

2 - از نام های قدیمی ایرانی که برای نامگذاری واحدهای پولی استفاده می شد بهره بگیریم مانند دریک.

3 - به جای آن که دنبال نام جدیدی باشیم ، به عرف مستحکم جامعه بازگردیم و واحد پول ملی را تومان و اجرایش را ریال بنامیم چه آن که این دو کلمه در گذر زمان به بخشی از فرهنگ و دایره لغات ایرانی افزوده و به نوعی بومی شده اند. به علاوه برخی محققان بر ترکی بودن واژه تومان ، تاکید دارند که با توجه به این که ترک ها بخش بزرگی از مردم ایران را تشکیل می دهند ، این واژه را می توان ایرانی دانست و به همین دلیل و با پشتوانه عرف عمومی ، آن را به کار بست و بدان رسمیت بخشید.

درباره دینار هم فارغ از ریشه این کلمه و برغم این که دینار همچنان یک صدم ریال است و تا چند دهه قبل نیز سکه های دیناری در ایران وجود داشت ، از انجا که به نوعی تداعی کننده کشورهای خارجی در جهان عرب است ، مردم ایران آن را نخواهند پذیرفت و لذا بهتر است مسوولان محترم ،دور این کلمه را خط بکشند و در جامعه ایجاد نارضایتی فرهنگی نکنند.

البته فارغ از همه این بحث ها ، نام پول ملی مان هر چه باشد ، تا اقتصادمان پشتوانه حیثیتی این واحد پولی نباشد و ارزش پول ملی مان همواره رو به نزول باشد ، کاری از پیش نخواهیم برد.

ارسال به دوستان
انتشار یافته: ۹۱
در انتظار بررسی: ۳۷
غیر قابل انتشار: ۱۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
18
100
عصر ایران من می گم چرا ازت خوشم میاد , نگو چون باشعوری!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۵۵ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
280
10
ضمن احترام به پیشنهاداتتون، مخالف نظر شما هستم. تومان هیچ جایگاهی در واحد پولی مردم نداشته و صرفا در معاملات بصورت عرفی رایج شده اما بازگشت به دینار و ریال یعنی هویت بخشیدن به واحد اصلی پول ایران و اینگونه واحد پولی که از زمان قاجاریه در ایران تصویب شده بود، تغییر نمیکنه و اعتبارش بازمیگرده. درنظر داشته باشید که تغییر عنوان واحد پولی (نه برداشتن صفر) نوعی اثر روانی منفی بر ذهن مردم خواهد گذاشت ولی افزایش اعتبار ریال و دینار، اعتماد به نفس در معاملات و پشتیبانی حکومت از اقتصاد را افزایش خواهد داد و مردم نگران این نخواهند بود که دولت بعدی هم یک واحد جدید برای خودش خلق کند.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۴۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
من هیچ وقت در جامعه و از زبان هیچ دولت مردی در این سی سال کلمه دینار را نشنیده بودم تا این آخر که ریس کل بانک مرکزی فرمودند. همه جا تومان استفاده میشود حتی روی چک ها ابتدا به ریال و بعد به تومان می نویسند.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۲۵ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
دینار یعنی بازگشت به هویت ایرانی؟!!! حالا بازتاب این خبر توی خارج و کشورهای عربی رو ول کنید که مسخره خاص و عامشون می شیم خود من با شنیدن دینار فقط و فقط یاد اعرابی می افتم که دارن فرهنگ و تاریخ و خلیج ما رو به نام خودشون مصادره می کنن!
حالا همه چیز قاجار بد شد این دینارشون خوبه که باز دوباره باید تداعی بشه؟!!
United States of America
۱۰:۰۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
12
93
به عنوان یک هموطن بلوچ با نظر شما موافقم: تومان و ریال بهترین گزینه هستند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۰۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
5
55
حرف حساب جواب ندارد- خدا خيرت دهد مخصوصاً دو پاراگراف آخر !!
ناصری
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۰۹ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
16
99
دریک گزینه بسیار خوبی است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۱۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
4
35
افرين بر عصر ايران
ناشناس
India
۱۰:۲۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
26
63
من با نام کاملا ایرانی موافقم...امیدوارم شما منتشر کنید و دولت هم صدای ما را بشنود
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۰۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
اميدوارم دوست عزيز توجه داشته باشند كه ايران داراي اقوام متعدد ترك -فارس-كرد-عرب-بلوچ...است.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۲۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
50
17
چطوره اسمشو بذاریم دلار ایرانی
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۲۸ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
13
35
تومان و ریال بهترین گزینه هستند به نظر من و خیلی ها که باهاشون صحبت کردم.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۲۹ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
48
83
اصلا با دریک موافق نیستم !!!!!!!
همه مردم چه با سواد و چه بیسواد با واژه تومان انس گرفته اند و در تمام معاملات روزمره از تومان استفاده میشود.
روژمان
United States of America
۱۰:۳۲ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
5
41
عزیزان بزرگوار به نظر شما تنها مشکل واحدپول این مملکت نام گذاری آن است...؟ما باید به دنبال بالا بردن ارزش پولی باشیم تا بتوانیم در جهان پیرامون خود حرفی برای گفتن داشته باشیم..
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۵۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
اصل حرف را شما زدی عزیز.
ایرانی
Germany
۱۰:۳۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
67
48
فقط دريک...
عباسي
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۴۲ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
69
69
با سلام

1- استفاده از كلمه دينار با عنايت به اينكه واحد رايج بسياري از كشور هاي عربي است اهانت به ملت ايران محسوب مي شود.
2- چرا واحد پول ملي واژه ي "ايراني "نباشد. مثلا( 10 ايراني ) معادل يك تومان يا بلعكس هر 100 تومان را معادل يك ايراني بگيريم
3- فقط صفر ها را حذف كنيم و كاري به نام واحد پول نداشته باشيم
4- اصلا نه صفر حذف كنيم نه نام واحد پول را تغيير دهيم با صدور كارت هاي اعتباري مشكل جابجايي حجم پول را حل كنيم
5- با تغيير نام مشكل حل نمي شود دست از ماجراجويي هاي جهاني برداريم و بگذاريم مردم زندگيشان را بكنند.
ناشناس
Canada
۱۰:۴۶ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
1
47
البته فارغ از همه این بحث ها ، نام پول ملی مان هر چه باشد ، تا اقتصادمان پشتوانه حیثیتی این واحد پولی نباشد و ارزش پول ملی مان همواره رو به نزول باشد ، کاری از پیش نخواهیم برد.
++++++++++++++++++++++++
omid
Iran (Islamic Republic of)
۱۰:۵۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
10
33
دریک گزینه بسیار خوبی است.
محسن رحیمی
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۱۱ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
1
33
معمولا خیلی کم کامنت میزارم چون عقیده ام بر اینه که کامنت نوشتن حکم واجب کفایی رو داره ولی در مورد واحد پول ملی احساس میکنم موضوع از کافی بودن مهمتره.
از طرفی جز کامنت گذاشتن دعا کردن کاری نمیتونیم انجام بدیم پس
خدایا تو به دل این مسئولین رحمی قرار بده که نامی را برای واحد پول ملی انتخاب کنند که اصالت بزرگی و فرهنگ کهن و زیبای ایران غزیز رو یادآور بشه.
ان شاء الله
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۲۱ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
8
7
دينار الان هم واحد خرده پول ايران است ولي چون ارزش پولمان خيلي بالاست :-) قابل استفاده نيست.
اگر قرار است اسم واحد پول را تغيير بدهند بهتر است واحد پول تومان باشد و واحد خرده پول ريال، البته شايد (زار) به جاري ريال بهتر باشد. چون يادم هست اون قديمها كه كسي اگه قيمت چيزي مثلا 5 ريال بود مي گفت قيمتش 5 زاره
آدم
Netherlands
۱۱:۳۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
4
10
هر چه نگاه میکنم دولت با این مسئله هم سیاسی و جناحی برخورد خواهد کرد و مانند تغییر ساعت بر عقیده خود پافشاری خواهد کرد و جالب اینجاست که نمایندگان!مردم در مجلس هیچ اظهار نظری نمی کنند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۰ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
6
17
تومان و قران بهترین گزینه هستند.
ایرانی تر، رایج تر و منحصر به فرد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۵ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
2
26
اگر ريال يا تومان نمي خواهند كه باشد من كاملا با دريك موافقم. دينار هرگز
جواد ملک زاده
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۴۶ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
11
16
برای واحد پول از دریک و برای یک صدم آن از دارا استفاده شود و چهار صفر حذف شود. از ریال و دینار و تومان هم دست بردارید
فرشاد از کرمانشاه
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
13
60
من یشنهاد میدم اسم واحد پولی کشورمونو "گچپژ " ویا " خلیج فارس " بگذارند چونکه كشورهاي عربي اولا مغزشون کشش درک این چهارحرف و اون اسم بزرگ خلیج فارس رو نداره دوم اینکه زبونشون هم از تلفظ صحیح اون قاصره بهمین دلیل هرموقع که بخوان اسم واحد پولی مارو بیارن باید عزا بگیرن. البته اینارو از روی حس میهن پرستی عنوان کردم ولی پیشنهادم اینه که اسم واحد پولی کشورمونو " پارس " بگذاریم چون یه حس کاملا ایرانی داره
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۰۰ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
3
7
عصر ایران یه دونه ای دوست دارم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۱ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
2
6
ریال همان Real است که از زبان اسپانیایی وارد شده.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۴۶ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
11
17
مشكل پول ايران ارزشش است كه ندارد. واژه تومان و ريال هردو مناسب است چون مردم با اين دو واژه انس دارند. كمتر ايراني ايراني كنيد ما چيمون ايرانيه كه پول و اقتصادمان ايراني باشه.
آبان
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۱ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
21
38
مردم ایران نشان دادند که خیلی سریع با هر تغییری جور میشوند و اصولا به هیچ چیز اعتراض ندارند اصلا بهش فکر نمیکنند که اعتراض داشته باشند لذا هر اسمی را روی واحد پول مثلا ملی بگذارند حتی مثلا گورخر!!! راحت میپذیرند پس زیاد سلولهای خاکستریتان بکار نبرید!!!!!!!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۷ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
3
5
از مشکلات پولی که منجر به تورم میشد عدم وجود اجزای جز پولی بود ، برای مثال اگر بجای اینکه 10 ریال با 1 تومان برابر بود 100 ریال معادل بک تومان می بود قیمتها کمتر بالا میرفت البته این یکی از دلایل میباشد.
پیشنهاد میشود 1 دلار معادل یک تومان تعریف گردد و از طرفی 100 ریال برابر با یک تومان شود نه 10 ریال برابر یک تومان.
به امید ایرانی سربلند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۰۸ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
2
5
به نظرم اين يك بازي جديد براي انتخاب اسم جديد است
به احتمال قوي فكر اذهان رو به سمت و سوي اسم جديد غير از تومان و ريال و دينار مي برند
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
1
3
من میگم این دولت واحد رو یه چیزی انتخاب میکنه که بعد همه اعتراض کنند و با لایحه و فلان و چنان دوباره برگردوندش به تومان.
ولی خداوکیل این ریال که ارزشی نداره آخه کی میگه 50 ریال فلان خریدم.پس چرا ازش استفاده می کنند.
من پیشنهادم تومان برای پول درشت و برای پول خرد هم از همان قدیمی ها مقل قران یا .. استفاده شود.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۵۸ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
6
8
تومان و ريال بهترين و راحترين گزينه وانتخاب است كه هيچ حاشيه و درد سري تازه براي مردم درست نخواهد كرد.
آيت فرجي
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۰۲ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
5
12
من هم باانتخاب تومان به عنوان واحد پول ملي موافقم چرا كه علاوه بر آمادگي ذهني مردم ، سالهاست به مبالغي همچون ده هزار ، بيست هزار و ...ريالي - يك توماني ، دوتوماني و ... گفته مي شود واين به جا افتادن موضوع كمك شاياني مي كند.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۲۸ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
8
19
تومان خوب است
محمود رفائی
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
11
17
تومان ریشه ترکی دارد.
nader
Germany
۱۴:۴۴ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
125
3
به نظر من بهترین نامی که برای واحد پولی جدید ایران می توان گذاشت (رجا) می باشد که مخفف (ریال جدید ایران) می باشد ترکیه هم هنگام حذف 6 صفر از واحد پولی خود آن را ( YTL) گذاشت که مخفف ( Yeni Turk Leresi) بود به معنای (لیره جدید ترکیه).
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۱۳ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۴
3
80
نام ايراني؛ دريك چش هست كه درينار و ريال و .. را مطرح مي كنيد؟
امير
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۶ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۶
6
55
واحد پول را از لغت ايراني انتخاب كنيم كه متشابه ارز هم باشد مثل دلير كه پس از برداشتن 4 صفر هر دلير برابر يك دلار كه متشابه دينار از نظر لغت ميباشد
مسعود سروری
Iran (Islamic Republic of)
۱۱:۵۰ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۷
2
1
به نظرمن هومن واحد قران یا قروش بهتره
ناشناس
Norway
۲۲:۰۲ - ۱۳۹۰/۰۱/۲۷
6
6
پیشنهاد می‌کنم اسم پول ملی‌ را "آریا" بگذارید.
داستان خاندان مدیچی که از روستا آمدند و اروپا را متحول کردند: خطای تک تخصص بودن چیست؟! گاردین : در حادثه آمستردام ؛ هواداران اسرائیلی آغازکننده تنش بودند! لیبرمن : یهودیان اروپا به اسرائیل مهاجرت کنند عراقچی : هیچ وقت از تهاجم روسیه به اوکراین حمایت نکرده ایم رئیس اسرائیل : حوادث آمستردام ۷ اکتبر را یادآوری کرد/ این حادثه جدی و زنگ خطر است وعده ترامپ به محمود عباس: برای توقف جنگ تلاش خواهم کرد اتهام جدید آمریکا به ایران : فردی به نام فرهاد شاکری را برای ترور ترامپ اجیر کرده بود! عراقچی : جمشید شارمهد رهبر یک گروه تروریستی بود / اگر خانواده اش مایل باشند، ما مشکلی نداریم که کالبد شکافی صورت گیرد دختر امام خمینی(ره) : غزه و لبنان به حمایت ما نیاز دارند تا بمانند و مقاومت کنند سقوط سنگ در جادۀ هراز یک فوتی برجای گذاشت آکسیوس : در تماس تلفنی ترامپ با زلنسکی، ایلان ماسک نیز روی خط بود/ رئیس جمهور اوکراین از آنچه که از ترامپ شنید، دلگرم شد صید کوسه ماهیان ممنوع ۷ خاصیت شگفت انگیز کیوی زمان حراج ربع سکه جدید/ آخرین مهلت واریز وجه اعلام شد یونیفل : اسرائیل عمداً نیروهای ما را هدف قرار می‌دهد