عصر ایران - هر چند درباره نام واحد پول ملی ایران در تغییرات پولی ناشی از حذف صفرها سخنان متعددی گفته می شود و البته هیچ کدام شان قطعی نیست ، ولی این روزها ، سخن درباره سه واژه تومان ، ریال و دینار زیاد است به ویژه آن که رئیس کل بانک مرکزی خبر داده که با حذف چهار صفر ، ریال واحد پول ملی می شود و دینار اجزای آن را با ارزشی معادل یک صدم ریال ، تشکیل می دهد.
درباره این سه واژه و ریشه های آنها سخنان متعددی گفته شده است که بخشی از آنها توسط کاربران عصرایران در قسمت نظرات کاربران آمده است. با این وصف ، بی مناسبت ندیدیم به لغت نامه دهخدا مراجعه کنیم و خلاصه ای از انچه در این اثر آمده را به انضمام پیشنهاد پایانی عرضه بداریم:
ریال
واژه ای با ریشه اسپانیایی است ؛ به معنی لغوی شاهی (فرانسوی : رویال ) است و آن به مسکوکات نقره اطلاق می شد. معرب آن هم «ریال » است . این کلمه از زمان تسلط اسپانیاییان و پرتقالیان در خلیج فارس و مراوده ٔ ایشان با ایرانیان وارد فارسی شده است.
تومان
کلمه ای است که ریشه مغولی دارد و به معنی ده هزار است :" از هر ده یک نفر را امیر نُه دیگر کرده و از میان ده امیر یک کس را امیر صد نام نهاده و تمامت صد را در زیر فرمان اوکرده و بدین نسبت تا هزار شود و به ده هزار کشد، امیری نصب کرده و او را امیرتومان خوانند و بدین قیاس و نسق هر مصلحتی که پیش آید... . (جهانگشای جوینی )"
دینار
از کلمه ٔ دِنّار مشتق شده است .
اقوالی که در ریشه ٔ کلمه ٔ دینار گفته شده است به ترتیب زیر خلاصه می شود.
1- فارسی و معرب ، اصل آن دنار و راغب گویند از دو کلمه ٔ دین و آر است . معرب بودن کلمه را ابن منظور و ابن درید و جوالیقی و شرتونی تأکید کرده اند.
2- لاتینی و معرب مأخوذ از دیناریوس یونانی است و بعضی گویند که سکه ای قدیمی در فرانسه بنام «دنیه » وجود داشته که از کلمه ٔ لاتینی مشتق شده است و معنای دیناریوس «ده تایی » است همانطور که درنزد عرب دینار ده درهم بوده است و این نظر را لویس معلوف در المنجد و جرجی زیدان در تاریخ تمدن اسلامی و دائرة المعارف اسلامی تأیید مینمایند.
3- فقط معرب است . این نظر را فیروزآبادی در قاموس و زبیدی در تاج العروس آورده اند.
4- احتمال هر دو وجه که فارسی و معرب باشد و یا آنکه عربی باشد این رأی را زمخشری گفته است و اما بستانی در دائرة المعارف از اینکه این کلمه لاتینی باشد اظهار تعجب مینماید و میگوید کلمه عربی است و از دنر و دنار است و به تبع او احمد محمد شاکر مصحح المعرب جوالیقی گوید ارائه ٔ اصل و ریشه ٔ لاتینی کلمه دلیل بر یونانی بودن کلمه و اینکه عرب از رومیان گرفته باشند نیست احتمال میرود که از عرب به یونان نقل شده باشد.
همان گونه که ملاحظه می شود ، بر سر ریشه این واژگان مخصوصاً دینار ، بحث های متعددی وجود دارد و لذا ، دعوا بر سر این که کدام واژه به لحاظ ریشه و اصالت میهنی بر دیگران اولویت دارد تا واحد پول ملی نام بگیرد ، اساساً بیهوده است.
بنابراین ، بهتر است به جای دعوا بر سر این سه واژه ، یکی از این گزینه را برگزید:
1 - به دنبال واژگان جدید ایرانی رفت و هیچ فرقی هم نمی کند واژه جدید فارسی باشد ، ترکی باشد ، کردی یا بلوچی و ... ؛ مهم این است که کلمات جدیدی که برای نامگذاری واحد پول ملی و اجزای آن انتخاب می شوند ریشه در همین آب و خاک داشته باشند.
2 - از نام های قدیمی ایرانی که برای نامگذاری واحدهای پولی استفاده می شد بهره بگیریم مانند دریک.
3 - به جای آن که دنبال نام جدیدی باشیم ، به عرف مستحکم جامعه بازگردیم و واحد پول ملی را تومان و اجرایش را ریال بنامیم چه آن که این دو کلمه در گذر زمان به بخشی از فرهنگ و دایره لغات ایرانی افزوده و به نوعی بومی شده اند. به علاوه برخی محققان بر ترکی بودن واژه تومان ، تاکید دارند که با توجه به این که ترک ها بخش بزرگی از مردم ایران را تشکیل می دهند ، این واژه را می توان ایرانی دانست و به همین دلیل و با پشتوانه عرف عمومی ، آن را به کار بست و بدان رسمیت بخشید.
درباره دینار هم فارغ از ریشه این کلمه و برغم این که دینار همچنان یک صدم ریال است و تا چند دهه قبل نیز سکه های دیناری در ایران وجود داشت ، از انجا که به نوعی تداعی کننده کشورهای خارجی در جهان عرب است ، مردم ایران آن را نخواهند پذیرفت و لذا بهتر است مسوولان محترم ،دور این کلمه را خط بکشند و در جامعه ایجاد نارضایتی فرهنگی نکنند.
البته فارغ از همه این بحث ها ، نام پول ملی مان هر چه باشد ، تا اقتصادمان پشتوانه حیثیتی این واحد پولی نباشد و ارزش پول ملی مان همواره رو به نزول باشد ، کاری از پیش نخواهیم برد.
حالا همه چیز قاجار بد شد این دینارشون خوبه که باز دوباره باید تداعی بشه؟!!
همه مردم چه با سواد و چه بیسواد با واژه تومان انس گرفته اند و در تمام معاملات روزمره از تومان استفاده میشود.
1- استفاده از كلمه دينار با عنايت به اينكه واحد رايج بسياري از كشور هاي عربي است اهانت به ملت ايران محسوب مي شود.
2- چرا واحد پول ملي واژه ي "ايراني "نباشد. مثلا( 10 ايراني ) معادل يك تومان يا بلعكس هر 100 تومان را معادل يك ايراني بگيريم
3- فقط صفر ها را حذف كنيم و كاري به نام واحد پول نداشته باشيم
4- اصلا نه صفر حذف كنيم نه نام واحد پول را تغيير دهيم با صدور كارت هاي اعتباري مشكل جابجايي حجم پول را حل كنيم
5- با تغيير نام مشكل حل نمي شود دست از ماجراجويي هاي جهاني برداريم و بگذاريم مردم زندگيشان را بكنند.
++++++++++++++++++++++++
از طرفی جز کامنت گذاشتن دعا کردن کاری نمیتونیم انجام بدیم پس
خدایا تو به دل این مسئولین رحمی قرار بده که نامی را برای واحد پول ملی انتخاب کنند که اصالت بزرگی و فرهنگ کهن و زیبای ایران غزیز رو یادآور بشه.
ان شاء الله
اگر قرار است اسم واحد پول را تغيير بدهند بهتر است واحد پول تومان باشد و واحد خرده پول ريال، البته شايد (زار) به جاري ريال بهتر باشد. چون يادم هست اون قديمها كه كسي اگه قيمت چيزي مثلا 5 ريال بود مي گفت قيمتش 5 زاره
ایرانی تر، رایج تر و منحصر به فرد
پیشنهاد میشود 1 دلار معادل یک تومان تعریف گردد و از طرفی 100 ریال برابر با یک تومان شود نه 10 ریال برابر یک تومان.
به امید ایرانی سربلند
به احتمال قوي فكر اذهان رو به سمت و سوي اسم جديد غير از تومان و ريال و دينار مي برند
ولی خداوکیل این ریال که ارزشی نداره آخه کی میگه 50 ریال فلان خریدم.پس چرا ازش استفاده می کنند.
من پیشنهادم تومان برای پول درشت و برای پول خرد هم از همان قدیمی ها مقل قران یا .. استفاده شود.