آیا این حسینیه را غول‌ها ساخته‌اند؟

قدمت حسینیه‌ها را در تهران به دوران قاجار نسبت می‌دهند؛ زمانی که تکایا در پایتخت ساخته شدند و برپایی تعزیه در ماه‌های محرم و صفر پررنگ شد.

سندی که دقیقا سن بنای حسینیه فرحزاد را مشخص کند وجود ندارد، اما بنا به‌گفته اهالی محله، از عمر ظروف مسی باقیمانده در آشپزخانه حسینیه می‌توان حدس زد که با حسینیه‌ای ۳۰۰ساله روبه‌رو هستیم. وسعت کنونی حسینیه حدود ۷۰۰-۸۰۰ متر مربع است و طی سال‌ها بنای آن سه بار مرمت و بازسازی شده.

به گزارش همشهری آنلاین، علی فرحزادی، یکی از معتمدین محله فرحزاد، در باره حسینیه می‌گوید: «دیوارهای حسینیه قطری بیشتر از یک و نیم متر داشت. یک طبقه بود و مساحتش هم از بنای امروزی کمتر بود. دورتادور حسینیه به شکل طاق‌نما دیده می‌شد و برای نشستن طایفه‌های مختلف ساخته ‌شده بود. رسم بود بزرگان طایفه‌ها در این طاق‌نماها می‌نشستند و مراسم تعزیه را تماشا می‌کردند.»

در بنای این روزهای حسینیه می‌شود معماری طاق‌نماها را دید که بیشتر جنبه تزیینی دارد. طاق‌نماهای کنونی، کاربرد قدیم را ندارند و ‌تنها برای وفادار ماندن به فرم معماری حسینیه‌ها ساخته ‌شده‌اند. فرحزادی می‌گوید: «قدیمی‌ترها روایت می‌کردند که بخش‌هایی از حسینیه سقف نداشت، وسطش دالانی داشت مثل راهرو که کاروان‌ها از آن عبور می‌کردند و برای محرم با چادری سیاه پوشیده می‌شد.»

زین‌العابدین لآلی، از اهالی محله فرحزاد، درباره حسینیه و آیین وقف می‌گوید: «در فرحزاد هر طایفه که قرار بود وقفی انجام دهد معمولا از بهترین قسمت اموال خود وقف می‌کرد؛ بهترین باغ، مغازه، محصول کشاورزی، توتستان و یا زمین خود را به امور عام‌المنفعه اختصاص می‌دادند. در بازسازی و مرمت حسینیه هم تک‌تک فرحزادی‌ها نذر کردند و آجربه‌آجر بنای جدید حسینیه را بالا بردند. »

مصطفی لآلی، از قدیمی‌های محله فرحزاد، درباره ساخت حسینیه اعظم می‌گوید: «درباره حسینیه تاریخی فرحزاد داستان جالبی از گذشته‌های دور نسل‌به‌نسل و سینه‌به‌سینه نقل‌شده که ساخت این حسینیه کار آدمیزاد نبود. در ساخت بنای حسینیه از ستون‌های چوبی بسیار بزرگی استفاده ‌شده بود و از آنجا که در آن دوران راه دسترسی به فرحزاد راه پرپیچ‌وخمی بود و اتومبیل و ماشین‌های حمل مصالح وجود نداشت، همیشه برای اهالی فرحزاد سؤال بود که چطور توانسته‌اند این چوب‌ها را به اینجا بیاورند؟ به‌هرحال آنچه مسلم است در ساخت بنای حسینیه از افراد قوی‌هیکل و بزرگ‌جثه استفاده ‌شده بود که در روزگاران دور، بعضی از مردم از روی ناآگاهی آنها را غول می‌پنداشتند. به همین دلیل، تا سال‌ها میان اهالی فرحزاد، به‌ویژه کوچک‌ترها، این موضوع مطرح می‌شد که حسینیه اعظم فرحزاد را غول‌ها ساخته‌اند.»