منبع: اکونومیست
تاریخ انتشار: ۱۷ نوامبر ۲۰۲۳
مترجم: لیلا احمدی
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
عصر ایران- هفته نامه اکونومیست در پایان هفته مروری بر مهم ترین رخدادهای جهان داشته است:
1. وخامت اوضاع در غزه، میانجی‌گری برای آزادی گروگان‌ها و توقف جنگ
پس از آنکه سازمان ملل به دلیل کمبود سوخت، ارسال کمک‌های خود را به حالت تعلیق درآورد، اسراییل پذیرفت روزانه دو تانکر گازوئیل به نوار غزه وارد کند. برنامۀ جهانی غذای سازمان ملل WFP هشدار داده است: "احتمال بحران گرسنگیِ قریب‌الوقوع" در این منطقه وجود دارد. اکنون به نظر می‌رسد بیشتر نواحی شمالیِ غزه تحت کنترل اسرائیل است و شامل بیمارستان الشفاء، بزرگترین مرکز پزشکیِ محصور نیز می‌شود.
ارتش اسراییل به بمباران و نهایتا تفتیش بیمارستان الشفای غزه (برای اثبات این ادعا که این بیمارستان پایگاه حماس است) پرداخت. نیروهای دفاعیِ اسراییل تصاویری از آنچه -طبق ادعای آ‌‌نها - ورودی تونل‌های حماس در مرکز مراقبت‌های بهداشتی است، منتشر کرد. به گفتۀ این سازمان، یکی از تونل‌های حماس زیر ساختمان بیمارستان کشف شده و ظاهرا واجد انبار مهمات بوده است. اجساد دو گروگان که در خلال حملۀ 7 اکتبرِ حماس به اسراییل ربوده شده بودند، نیز در این ناحیه یافت شد.
فشارهای فزاینده‌ای بر دولت اسراییل درخصوص آزادی گروگان‌ها وجود دارد. برخی امیدوارند حملات الشفاء، حماس را به آزادی برخی گروگان‌ها سوق دهد. طبق گزارش‌ها، مذاکره‌کنندگان قطری، مصری و آمریکایی در تلاش برای میانجی‌گریِ توافقی هستند که سبب می‌شود حماس ده‌ها گروگان را آزاد کند و فهرستی از افراد بازداشتی را به اشتراک بگذارد. درعوض اسرائیل هم باید تعدادی از زنان و کودکان فلسطینی را از زندان آزاد کند، اجازه دهد کمک‌های بیشتری وارد غزه شود و در صورت امکان درگیری را متوقف کند.
2. برکناری سم‌آلتمن، بنیانگذار اوپن‌ای‌آی
سم آلتمن، یکی از بنیان‌گذاران اوپن‌اِی‌آی OpenAI (شرکت پژوهشیِ آمریکایی در حوزۀ هوش مصنوعی) از سمت خود با عنوان رئیس شرکت تحت حمایت مایکروسافت که چت جی‌ی‌تی ChatGPT (از سامانه‌های هوش مصنوعی در حوزۀ چت با تکنولوژیِ مدلِ زبانی) را راه اندازی کرده، کنار گذاشته شد. هیأت مدیرۀ شرکت در بیانیه‌ای اعلام کرده است: "به این نتیجه رسیده‌ایم که آلتمن رفتار صادقانه‌ای ندارد و اعتماد خود را به او از دست داده‌ایم). مدیر ارشد فناوری اوپن‌ای‌آی موقتاٌ این شرکت را رهبری خواهد کرد.
3. پیش‌روی‌های قابل‌توجه اوکراین
طبق اعلام اوکراین، نیروهای این کشور چندین سرپُل در کرانۀ شرقی رود دِنیپر (که به اشغال روسیه درآمده)، واقع در خِرسون (شهری در جنوب اوکراین) ایجاد کرده‌اند. گذر از پل، حاکی از پیشرفتی نادر در عملیات ضدحملۀ اوکراین است. اوکراین موفق شده دستاوردهای ارضیِ قابل توجهی به دست آورد. مقامات مورد حمایت روسیه در خرسون نیز حضور نیروهای اوکراینی در سمت شرقی رودخانه را تایید کرده‌اند.
4. شیوع وبا در زیمباوه
زیمبابوه به دلیل شیوع بیماری وبا در هَراره، پایتخت این کشور وضعیت فوق‌العاده اعلام کرد. تخمین زده می‌شود این بیماری از ماه فوریه از طریق آب آلوده به هزاران نفر در این کشور سرایت کرده باشد. در چند هفتۀ اخیر بیمای‌های عفونی به سرعت رو به افزایش است. شیوع بیماری در سال های 2008-2009 تقریباً صد هزار نفر را مبتلا کرد و تخمین زده می‌شود بیش از 4هزار کشته برجای بگذارد.
5.مصایب عثمان سونکو
عثمان سونکو، رهبر زندانی اپوزیسیونِ سنگال، در تلاش برای نامزدیِ ریاست جمهوری دو شکست قانونی را متحمل شد. آقای سونکو پس از آنکه در ماه ژوئن به اتهام "تجاوز" به زنی جوان محکوم شد، از لیست‌های انتخاباتی کنار گذاشته شد. دادگاه عالی سنگال نیز تصمیم دادگاه بدوی را که به او اجازه نامزدی داده بود، لغو کرد. درعین‌حال یکی از دادگاه‌هایِ منطقه‌ایِ غرب آفریقا حکم داد سنگال حقوق آقای سونکو را نقض نکرده است.
6. اخراج وسیع کارکنانِ آمازون
آمازون قرار است صدها کارمند خود را که روی دستیار صوتی الکسا (سیستم تشخیص صوت هوشمند) کار می‌کنند، اخراج کند. به گفتۀ دانیل راوش، مشاور رئیس جمهور در غول تجارت الکترونیک، بخشی از این ریزش ناشی از چرخش به سمت استفاده از هوش مصنوعیِ مولد است. این شرکت ماه‌هاست مشاغل خود را کاهش داده و بیش از 27هزار نفر از سال گذشته از آمازون اخراج شده‌اند.
7. سنت سگ‌خواری در کرۀ جنوبی
روزهای سگ‌خواری در کرۀ جنوبی به پایان رسیده و حزب حاکم اعلام کرده قبل از پایان سال برای پایان دادن به این عمل سنتیِ شنیع، قوانینی ارائه خواهد کرد. البته کره ای‌ها، به‌ویژه جوان‌ترها، به نحو فزاینده‌ای از این رسم باستانی پرهیز می‌کنند. پرورش‌دهندگان سگ‌های خوراکی، قصابی‌ها، تاجران و رستوران‌ها سه سال فرصت خواهند داشت تا کسب و کار خود را در این بخش متوقف کنند.
8. کاهش خط فقر در مکزیک
به گزارش شورای ملی ارزیابیِ سیاست اجتماعیِ مکزیک، خط فقر در این کشور کاهش یافته است. شمار مکزیکی‌هایی که زیر خط فقر به سر می‌برند، از 52 میلیون نفر در سال 2018 به 47 میلیون نفر در سال 2023 رسیده است. خوزه نابور کروز، رئیس شورا این روند کاهشی را به حمایت دولت چپ‌گرا از برنامه‌های اجتماعیِ شهرداری، ایالتی و فدرال نسبت داده است. علاوه بر این، "افزایش حداقل دستمزد" توسط دولت چپ‌گرای اوبرادو تأثیر زیادی در کاهش فقر عمومی داشته است. مکزیک اقتصاد بازارِ رو به توسعه دارد بااین‌حال هنوز مشکلات مهمی نظیر دسترسی به خدمات بهداشت عمومی، نرخ بالای تورم و شکاف طبقاتی در این کشور موج می‌زند.
9. انتخابات ایالتیِ هند
این رخداد مهم سیاسی هم‌اکنون در حال برگزاری است. رأی‌دهندگان در ایالت‌های مختلف هند، مجلس قانونگذاری جدیدی انتخاب خواهند کرد. همۀ آراء در تاریخ 3 دسامبر شمارش و نتایج نهایی انتخابات اعلام خواهد شد. مادیا پرادش و راجستان، مهم‌ترین ایالت‌ها هستند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند حزب حاکم بهاراتیا جاناتا با بزرگترین رقیب خود یعنی حزب کنگره، رقابتی شانه به شانه دارد. اگر کنگره در این ماه عملکرد خوبی داشته باشد، به احتمال زیاد نامزد آن برای نخست‌وزیری در رأس ائتلافِ مخالفان قرار خواهد گرفت و شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات ملی خواهد داشت. اگر چنین نشود، شانس مخالفان برای برکناری نخست‌وزیر نارندرا مودی، اندک به نظر می‌رسد.
10. سفر پر تنش اردوغان به آلمان
این سفر در بحبوحۀ جنگ غزه صورت گرفته است و. گفت‌وگوی سران کشورها بر محور همکاری اقتصادی و خاورمیانه متمرکز خواهد بود. آلمان مهم‌ترین شریک تجاری ترکیه است و پیوند مستحکمی با این کشور دارد، بااین‌حال رویکرد غیرمتعارف ترکیه برای مقابله با تورم بالا اخیراً سرمایه‌گذاران را به وحشت انداخته است.
آلمان در سال 2022 بیش از 23 میلیارد دلار در ترکیه سرمایه‌گذاری کرد و انتظار می‌رود تجارت دوجانبه در سال جاری از 50 میلیارد دلار فراتر رود اما روابط سیاسی متشنج است.
درگیری اسرائیل و غزه به ایجاد شکاف بین ترکیه و شرکای غربی دامن زده است. اردوغان حماس را «آزادی‌بخش» توصیف و اسرائیل را به ارتکاب جنایات جنگی در غزه با حمایت غرب متهم کرده است.
آلمان بیشتر حامیِ موضع اسرائیل است. محمد شیمشک، وزیر خزانه‌داری ترکیه که در ماه ژوئن منصوب شد، در سفر به آمریکا، اروپا و کشورهای حوزۀ خلیج فارس تلاش کرده روابط اقتصادی خود را ترمیم کند. او امیدوار است با وعدۀ ارتدوکس مالی، سرمایه‌گذاران را جذب کند. کینه‌توزی‌های اردوغان و شولز در برلین، بی‌شک کار شیمشک را دشوار می‌کنند.
11. نمایشگاه خودروی لس‌آنجلس
این نمایشگاه رخداد قابل‌توجهی در اکومدِ کالیفرنیا است که معمولاً ویترینی برای بهترین خودروهای هیبریدی محسوب می‌شود. امسال با کاهش فروش خودروهای برقی در آمریکا، این نمایشگاه ضرباهنگ رقابتی نخواهد داشت.
به جز لوسید گراویتی، شاسی‌بلند هیبریدیِ محشر که دومین دستاورد استارتاپی محلی است، تعداد کمی از خودروهای الکتریکی جدید به نمایش گذاشته خواهند شد.
خودروسازان، شاسی بلندها و کراس اوورهای سایز متوسط را با پیشرانه‌های بنزینی یا هیبریدی به نمایش خواهند گذاشت. استلانتیس که برندهای کرایسلر و دوج را ارائه می‌کند، در نمایشگاه اکومد حضور نخواهد داشت. این شرکت پس از اعتصاب اخیر کارگران خودروسازی آمریکایی، بر آن است تا در هزینه‌ها صرفه‌جویی کند. آینده نمایشگاه نامشخص است. اکثر شرکت‌های خودروسازی ترجیح می‌دهند مدل‌های جدید و قابل‌توجه را در ایونت‌های شخصیِ خود ارائه کنند. نمایشگاه دیترویت که زمانی در این حوزه پیشرو بود، اهمیت خود را از دست داده و نمایشگاه لس‌آنجلس نیز ممکن است به چنین سرنوشتی دچار شود.
12. بزرگترین بازندگان جهان روی پرده
تایکا وایتیتی، فیلمساز نیوزیلندی است که در سال ۲۰۲۰ برای فیلم "جوجو خرگوشه" موفق به دریافت جایزۀ اسکار شده است. آخرین فیلم او کمدی درام است و به بررسی وضعیت اسفبار فوتبالیست‌هایی همیشه بازنده می‌پردازد.
«هدف بعدی پیروزی است»، عنوان اثر وایتیتی است که روز جمعه در آمریکا اکران شد. فیلم، داستان زندگی توماس رونگن (با بازی مایکل فاسبندر)، مربی هلندی-آمریکایی را روایت می‌کند. رونگن در سال ۲۰۱۱ تلاش کرد سرنوشت تیم فوتبال ساموآی آمریکا را تغییر دهد. آن‌زمان، قلمرو ماورای دریای آمریکا، بدترین تیم بین‌المللی جهان را داشت، هرگز در مسابقه‌ای رسمی پیروز نشده بود و هنوز هم از باختِ به یاد ماندنیِ ده سال قبل از استرالیا با نتیجۀ 31-0 دمغ و رنجور بود. مستندی با همین نام در سال ۲۰۱۴ نیز منتشر شد و قبلاً این داستان را روایت کرده است. تایکا وایتیتی سبک کمدی عجیب خود را به داستان افزوده است. او همچنین به تجربیات جایه سائلوا، بازیکن تراجنسیتی پرداخته است.
تماشاگران فیلم که شیفتۀ این داستان شده‌اند، احتمالاً از نسخۀ مستندِ فیلم بیشتر لذت می‌برند.