عصر ایران؛ اهورا جهانیان - تیم فوتبال سویا در فینال لیگ اروپا موفق شد آ.اس.رم را شکست دهد و برای هفتمین بار قهرمان این مسابقات شود. سویا با هفت قهرمانی در لیگ اروپا پرافتخارترین تیم در تاریخ این تورنمنت است. رم دیشب در آستانۀ کسب اولین عنوان قهرمانی در این مسابقات بود ولی در ضربات پنالتی مغلوب شد. رمی‌ها در سال 1991 هم در فینال این تورنمنت مغلوب اینترمیلان شده بودند.
سویا متخصص فتح لیگ اروپا است و هفت عنوان قهرمانی‌اش در این مسابقات طی 17 سال اخیر بدست آمده. اگرچه فوتبال قابل پیش‌بینی نیست، ولی سنت قهرمانی سویا در لیگ اروپا، شانس سویا را در بازی دیشب کمی بیشتر کرده بود.
با این حال رم می‌توانست فاتح نبرد حساس دیشب باشد. شاگردان مورینیو در نیم ساعت اول بازی بر حریف برتری داشتند و پس از خلق چند موقعیت گل، بالاخره در دقیقۀ 35 به گل رسیدند. اما آن‌ها چوب فلسفۀ فوتبال آقای خاص را خوردند.
مورینیو عین کارلوس کی‌روش است. یعنی در بازی‌های بزرگ و حساس به برتریِ حداقلی اکتفا می‌کند. وقتی تیمش با یک گل از تیم حریف پیش می‌افتد، هدفش حفظ همان یک گل است و زدن گل دوم برایش اولویت ندارد.
اینکه گل اول را بزنی و برای به ثمر رساندن گل دوم فقط به ضد حملات دل خوش کنی، هیچ معنایی ندارد جز تفکر دفاعی در فوتبال. فوتبال دفاعی هم طبیعتا بیشتر با ناکامی توام است تا کامیابی. گل زدن در فوتبال مهم‌تر گل نخوردن است.
مورینیو دیشب در حالی که تیمش تیم برتر میدان بود و در دقیقۀ 35 مزد برتری‌اش را هم گرفت، طبق عادت مألوف، بازیکنانش را از فاز بازی تهاجمی خارج کرد تا همان یک گل به دست آمده را حفظ کنند. بیست دقیقه بازی دفاعی، کافی بود برای اینکه سویا گل تساوی را به ثمر برساند.
آمار بازی‌های رم در سری آ، به خوبی فلسفۀ فوتبال مورینیو را نشان می‌دهد. رم در 37 بازی گذشته در سری آ، 48 بار گل زده و 37 بار گل خورده است. بعد از ناپولی و لاتزیو که تیم‌های اول و دوم سری آ هستند، رم بهترین خط دفاعی لیگ فوتبال ایتالیا را دارد. ناپولی 28 گل خورده دارد و لاتزیو 30 گل خورده.
رم با 48 گل زده در رتبۀ ششم سری آ قرار دارد و یوونتوس و آتالانتا در رتبه‌های هفتم و پنجم. اما یوونتوس 55 گل زده دارد و آتالانتا 61 گل زده. در واقع رم در حالی که فقط یک امتیاز کمتر از آتالانتا دارد، سیزده گل کمتر از این تیم به ثمر رسانده است.
رم از یوونتوس هم یک امتیاز بیشتر دارد اما هفت گل کمتر از یوونتوس زده. در حالی که یوونتوس خدای بازی دفاعی است و شاید در تاریخ فوتبال اروپا، بهترین تیم از حیث بازی دفاعی قلمداد شود.
اما نکتۀ دیگر این است که مورینیو در حالی تیم رم را به سمت یک بازی به شدت دفاعی سوق داده که این تیم مثل بارسلونا و منچستریونایتد و رئال مادرید اساسا تاریخ فوتبالش با بازی هجومی گره خورده است.
مورینیو در رئال مادرید هم در بازی‌های حساس، بویژه مقابل بارسلونا، رئال را به تیمی تدافعی تبدیل کرد و با این کارش صدای دی استفانو را هم درآورد. اسطورۀ رئال مادرید، آن همه دفاعی بازی کردن در برابر بارسلونا را شرم‌آور خواند.
رم هم یکی از معدود تیم‌های فوتبال ایتالیا بوده که روش بازی‌اش به طور سنتی هجومی بوده. طبیعتا تبدیل کردن چنین تیمی به یک تیم دفاعی، کاری خلاف "طبع تاریخی" این تیم است و رتبۀ ششم رم در سری آ و ناکامی‌اش در فینال لیگ اروپا، نشان می‌دهد که مورینیو با تبدیل رم به یک "تیم دفاعی" توفیق چندانی به دست نیاورده است.
زمانی که مورینیو با پورتو در لیگ قهرمانان اروپا، در برابر غول‌های قاره، نمایشی دفاعی ارائه می‌کرد، تفکرش موجه بود؛ اما دفاع کردن با رم در برابر سویا هیچ توجیهی ندارد. رم در بازی دیشب می‌توانست برتری 35 دقیقۀ اول را در کل حفظ کند ولی بیست دقیقه فرو رفتن در لاک بازی دفاعی و سپس گل خوردن، مانع بازگشت رم به موقعیت برترش در نیم ساعت اول بازی شد.
تفکر دفاعی مورینیو، همان بلایی است که با کارلوس کی‌روش بر سر تیم ملی ایران طی یک دهه آوار شده بود. اگر بازی با انگلیس در جام جهانی اخیر را منها کنیم، ما با کی‌روش سخت گل می‌خوردیم. چه در جام جهانی چه در جام ملت‌های آسیا. ولی مهم این بود در هیچ یک از این دو تورنمنت موفقیتی به دست نمی‌آوردیم. یعنی در جام جهانی هیچ وقت نتوانستیم از گروهمان صعود کنیم، در جام ملت‌های آسیا هم هیچ وقت نتوانستیم به فینال برسیم.
فرو رفتن در لاک دفاع، آن هم فقط وقتی یک گل از حریف جلو هستی، آن هم از دقیقۀ 35 بازی، معنایی ندارد جز امیدوار نبودن به اینکه تیمت می‌تواند با دو گل از حریف پیش بیفتد. چنین تفکری، تفکر یک مربی برنده نیست و طبیعتا تیمی که بر مبنای این تفکر بازی می‌کند، تیمی نیست که شخصیت برنده داشته باشد.
رم با عقب‌نشینی مفرط در فینال دیشب، دست سویا را برای تهاجم فارغ‌البال و مکرر باز گذاشت و حریف اسپانیایی آن قدر به خط دفاعی رم فشار آورد تا خود رمی‌ها به اشتباه دروازۀ خودشان را باز کردند. احتمال گل‌به‌خودی، وقتی که تیم تحت فشار تهاجمات مکرر حریف است، معمولا بیشتر می‌شود و دیشب چنین مصیبتی دامن رم را گرفت.
رم در فینال دیشب قربانی تفکر دفاعی مورینیو شد و به همین دلیل، در حالی که رمی‌ها امیدوار بودند نخستین قهرمانی در لیگ اروپا را به دست بیاورند، سویا برای هفتمین بار قهرمان این مسابقات شد.