عصر ایران - سرچُماقی ها (Cordyceps) سرده ای از قارچ های کیسه ای و البته انگلی هستند که روی لارو حشرات رشد می کنند. هنگامی که این قارچ ها به میزبان خود حمله ور می شوند، بافت آن را جایگزین می کنند و به صورت ساقه های بلند و باریکی خارج از بدن میزبان جوانه می زنند.
قرن هاست که بقایای حشرات و قارچ ها با دست جمع آوری و خشک شده و در طب سنتی چین به منظور درمان خستگی مزمن، انواع بیماری ها، امراض کلیوی، تقویت سیستم ایمنی و حتی افزایش میل جنسی استفاده می شود.
مکمل ها و محصولات حاوی عصاره کوردیسپس به دلیل فواید بسیاری که برای سلامتی دارند، به طرز عجیبی محبوب شده اند. امروزه انواع این مکمل ها را می توان از طریق داروخانه های سراسر کشور خریداری کرد.
از بیش از 400 گونه مختلف کوردیسپس کشف شده، دو گونه Cordyceps sinensis و Cordyceps militaris بیشتر در تحقیقات علمی و درمانی مورد توجه قرار گرفته اند. با وجود آن که بسیاری از این پژوهش ها به مطالعات حیوانی و آزمایشگاهی محدود هستند و همچنان به بررسی های انسانی بیشتری نیاز است، اما مزایای بالقوه آنها برای سلامتی کاملا امیدوار کننده محسوب می شود.
فوایدی که در ادامه توضیح داده می شوند، با استناد به مقالات منتشر شده توسط مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا دسته بندی شده اند:
تصور می شود که کوردیسپس تولید مولکول آدنوزین تری فسفات (ATP) را در بدن افزایش می دهد. وجود این ترکیب برای رساندن انرژی به عضلات ضروری است. چنین عملکردی ممکن است نحوه استفاده بدن از اکسیژن را به ویژه در حین ورزش بهبود ببخشد.
در یک مطالعه، محققان اثرات قارچ مورد نظر را بر ظرفیت ورزشی در 30 نفر بزرگسال سالم با استفاده از دوچرخه ثابت آزمایش کردند. گروهی از شرکت کنندگان 3 گرم در روز از یک سویه مصنوعی کوردیسپس به نام CS-4 و گروه دیگر روزانه یک قرص دارونما به مدت شش هفته دریافت کردند.
در پایان مطالعه VO2 max (حداکثر اکسیژن مصرفی) در شرکت‌کنندگانی که CS-4 مصرف کرده بودند، 7 درصد افزایش یافت. این در حالی است که شرکت کنندگان مصرف کننده قرص دارونما، تغییری از خود نشان ندادند.
در یک بررسی مشابه، 20 بزرگسال سالم یا 1 گرم CS-4 یا یک قرص دارونما به مدت 12 هفته دریافت کردند.
در حالی که محققان هیچ تغییری در VO2 max در هر دو گروه مشاهده نکردند، در شرکت کنندگانی که CS-4 دریافت کرده بودند سایر معیارهای عملکرد ورزشی نیز بهبود یافته بود.
سالمندان به طور سنتی از کوردیسپس برای کاهش خستگی، تقویت سیستم ایمنی و افزایش قدرت و میل جنسی استفاده می کنند. محققان معتقدند که محتوای آنتی اکسیدانی این قارچ ممکن است پتانسیل ضد پیری و تاثیر آن روی سیستم ایمنی را توضیح دهد.
چندین مطالعه نشان داده اند که کوردیسپس سطوح آنتی اکسیدانی را در موش های مسن افزایش می دهد و به بهبود حافظه، تقویت ایمنی و عملکرد جنسی کمک می کند. آنتی اکسیدان ها مولکول هایی هستند که با خنثی کردن رادیکال های آزاد با آسیب سلولی مبارزه می کنند.
بر اساس یک پژوهش جدید، موش هایی که کوردیسپس مصرف کرده بودند چندین ماه بیشتر از موش های گروه دارونما عمر کردند.
کوردیسپس حاوی نوع خاصی از قند است که ممکن است به درمان دیابت کمک کند. دیابت خود نوعی بیماری است که در آن بدن قادر به تولید هورمون انسولین نیست و یا نمی تواند به آن پاسخ بدهد. انسولین هورمونی است که معمولا گلوکز را برای دریافت انرژی به سلول های ما منتقل می کند.
وقتی بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا به خوبی به آن پاسخ نمی دهد، گلوکز نمی تواند وارد سلول ها شود و بنابراین در خون باقی می ماند. با گذشت زمان، حضور گلوکز بیش از حد در خون می تواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند.
از این رو برای افراد مبتلا به دیابت بسیار مهم است که قند خون کنترل شده داشته باشند. جالب توجه است که کوردیسپس ممکن است با تقلید از عملکرد انسولین، سطح قند خون را در محدوده سالم نگه دارد.
در چندین مطالعه روی موش های دیابتی نشان داده شده است که کوردیسپس سطح قند خون را کاهش می دهد. حتی برخی شواهد حاکی از آن هستند که این قارچ ها همچنین می توانند از بیماران در برابر اختلالات کلیوی (از عوارض رایج دیابت) محافظت کنند.
از جمله دیگر مزایای سلامت محور کوردیسپس می توان از موارد زیر نام برد:
- کمک به بهبود سلامت سیستم قلبی- عروقی
- مبارزه با التهاب و کمک به کاهش آن
- پتانسیل آنتی توموری و قابلیت مبارزه با انواع خاصی از سرطان ها
به دلیل تحقیقات محدود در انسان، هیچ اتفاق نظری در مورد دوز توصیه شده کوردیسپس وجود ندارد.
با این حال دوز مصرفی که معمولا در تحقیقات انسانی مورد استفاده قرار می گیرد، 1000 تا 3000 میلی گرم در روز است. این محدوده با عوارض جانبی همراه نبوده و مشخص شده است که مزایای سلامتی مورد نظر را خواهد داشت.
از طرفی دیگر هنوز هیچ مطالعه ای ایمنی کوردیسپس را در انسان بررسی نکرده است. اما سابقه طولانی استفاده از این قارچ در طب سنتی چین نشان می دهد که با ترکیباتی غیر سمی سر و کار داریم.
در واقع، دولت چین کوردیسپس CS-4 را برای استفاده در بیمارستان ها تایید کرده و آن را به عنوان یک مکمل درمانی و ایمن می شناسد.
پیش از انتخاب و آغاز مصرف هر گونه مکمل و داروی حاوی کوردیسپس، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.