هر روز در این پهنه آبی تا چشم کار میکند لاشه انواع پرندگان همچون کاکایی، چنگر، اردک سر سفید، فلامینگو، غاز وحشی، اردک و آبچلیک و غیره دیده میشود.
تراژدی سال گذشته امسال هم آغاز شده است، سال قبل حدود 43 هزار بال پرنده در تالاب میانکاله و خلیج گرگان تلف شدند که دامپزشکی علت مرگ آنان را بیماری " بوتولیسم" اعلام کرده بود.
بوتولیسم، مسمومیت طبیعی است؛ زمانی که مواد آلی در آب تالابها افزایش پیدا میکنند میکروارگانیسمهای خاص که تولید بیوتوکسین میکنند نیز افزایش مییابند و سم تولید شده از آن سیستم عصبی پرندگان را درگیر میکند و در نهایت به علت نارسایی تنفسی به مرگ پرنده منجر میشود.
نبود اکسیژن کافی در آب نیز یکی دیگر از دلایل ایجاد بیوتوکسین است، آنطور که عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست گفته برای رفع این مشکل باید آب را به این منطقه پمپاژ کرد تا اکسیژن در آب برای زیست گونههای گیاهی و جانوری مطلوب شود.
در خلیج گرگان نیز تقریبا از 12 بهمن ماه لاشه پرندگان مهاجر و زمستان گذران که اغلب شامل فلامینگو و چنگر بودند دیده و جمع آوری شده است.
محمدرضا کنعانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان در این باره اظهار داشت: سال گذشته تلفات پرندگان مهاجر از تالاب میانکاله در بخش غربی خلیج در محدوده استان مازندران آغاز شد و به سواحل گلستان رسید. امسال تلفات در تالاب میانکاله آغاز شده و نگران آن هستیم که مجدداً تلفات را در سواحل بندر ترکمن و گمیشان داشته باشیم.
وی خاطرنشان کرد: ورود آلایندهها از مناطق مسکونی، ورود فلزات سنگین، کود و سموم کشاورزی از طریق زه آبهای کشاورزی، پسروی آب دریا و کاهش سطح آب خلیج و کاهش ورود آب از حوزه آبریز بالادست باعث ایجاد این شرایط در خلیج شده است.
در یک هفته گذشته لاشه افزون بر 2 هزار و 300 چنگر و فلامینگو توسط دامپزشکی گلستان از پهنه آبی خلیج گرگان خارج و به صورت بهداشتی دفن شده است و متأسفانه مرگ و میر پرندگان همچنان ادامه دارد.
غلامرضا محرابی، مدیرکل دامپزشکی استان با اشاره به تداوم مرگ و میر پرندگان در خلیج گرگان و تالاب میانکاله و نتیجه آزمایشات این سازمان اظهار داشت: وجود باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم در نمونه لاشه پرندگان جمع آوری شده از میانکاله و خلیج گرگان به اثبات رسیده که تزریق آن به موش و خرگوش آزمایشگاهی منجر به مرگ این گونهها شده است و میتواند موجب تلفشدن دیگر جانداران از جمله آبزیان شود.
وی گفت: افزایش مواد آلی آب در خلیج، ورود پساب و فاضلابهای صنعتی و خانگی موجب رشد فعالیت باکتری بوتولیسم میشود و در این بین گرم شدن هوا در اوایل بهمن ماه نیز شرایط را برای رشد و تکثیر این باکتری و در نهایت تولید سم تشدید کرده است.
محرابی به وضعیت خلیج گرگان و پسروی آب دریای خزر اشاره و تأکید کرد: تا زمانی که اقدام عملی برای احیای خلیج صورت نگیرد بازهم شاهد تلفات پرندگان و حتی دیگر گونههای جانوری و آبزی در این اکوسیستم خواهیم بود.
این در حالی است که دولت پس از حدود 7 سال وعده و وعید برای احیای خلیج گرگان، اواسط امسال در کارگروه ملی تالابها 900 میلیارد تومان برای نجات این خلیج مصوب کرد که متأسفانه در بودجه 1400 حتی یک ریال تحت عنوان احیا و نجات خلیج گرگان، اعتباری به استان گلستان اختصاص پیدا نکرد. با تداوم این شرایط مرگ زیستمندان این پهنه آبی دور از انتظار نخواهد بود ضمن اینکه علاوه بر مرگ و میر حیات وحش، خشک شدن خلیج گرگان جوامع انسانی پیرامون آن را هم به شدت تهدید میکند.