ناپایداری جوی اخیر که از روز شنبه هفته جاری آغاز شد برنامه پایش و جمع‌آوری لاشه پرندگان تلف شده ناشی از بیماری بوتولیسم را در سطح تالاب بین‌المللی میانکاله در محدوده استان مازندران متوقف کرد.

به گزارش خبرنگار ایرنا، رییس اداره حیات وحش اداره کل محیط‌زیست استان مازندران گفت: طرح جمع‌آوری لاشه پرندگان مهاجر در سطح تالاب میانکاله و خلیج گرگان از روز گذشته به دلیل شروع بارندگی و نامساعد بودن شرایط جوی و وزش باد در سطح خلیج تا حد زیادی متوقف شد و صرفاً در سطح جنوبی موسوم به محمدعلی دریا انجام شد.

کوروس ربیعی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: قطعاً با کاهش ناپایداری و افزایش دمای هوا در روزهای آینده ، طرح پایش با سرعت بیشتری انجام می گیرد و پیش‌بینی می‌شود که آمار جمع‌آوری لاشه ها با توجه به شواهد موجود افزایش چشمگیری داشته باشد.

وی اضافه کرد: در شرایط فعلی به دلیل شرایط نامناسب جوی امکان تردد با قایق در سطح خلیج گرگان و تالاب بین المللی میانکاله وجود ندارد و اندک فعالیت پایش نیز با تراکسور در حال انجام است و کاهش آمار جمع آوری به معنای کم شدن تلفات پرندگان نیست.

رییس اداره حیات وحش مازندران اظهارداشت: امسال پیش‌بینی می‌شود که بیماری بوتولیسم سطح گسترده تری از تالاب بین المللی میانکاله و خلیج گرگان را تحت تاثیر قرار داده باشد و این رویه نیز برای محیط‌زیست بسیار نگران کننده است.

ربیعی افزود: سال ۹۸ بیماری بوتولیسم در منطقه ضلع جنوبی تالاب میانکاله و محدوده "قلعه پایان" بین دو شهرستان بهشهر و گلوگاه شیوع داشت و امسال این منطقه به خلیج گرگان در شهرستان بندرگز کشیده شد و این روند نشان می دهد به احتمال زیاد در سالهای آینده نیز این بیماری را همچنان در سطح بیشتری شاهد باشیم.

احتمال ادامه تلفات تا پایان مهاجرت معکوس
رییس اداره حیات وحش محیط‌زیست استان مازندران گفت: در شرایط فعلی برنامه ریزی محیط‌زیست سرعت بخشیدن به برنامه پایش و جمع آوری لاشه ها از سطح تالاب میانکاله و خلیج گرگان است و تمام امکانات نیروی انسانی و تجهیزاتی برای جمع آوری لاشه ها به کار گرفته شد و انتقال تراکسور( ماشین تردد آبی-خشکی) به منطقه نیز برای سرعت دادن به پایش است.

ربیعی اضافه کرد: تجربه شیوع بیماری بوتولیسم در منطقه نشان می دهد که تلفات پرندگان ناشی از بیماری بوتولیسم در سطح تالاب حداقل تا پایان مهاجرت معکوس پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی به سرزمین مادریشان از اواسط اسفندماه سال جاری تا اوایل فروردین ۱۴۰۰ ادامه داشته باشد و تعداد تلفات نیز قطعا افزایش خواهد یافت.

وی مهمترین نگرانی محیط‌زیست را تداوم این روند در سنوات آینده به دلیل مشکلات پیشروی احیاء تالاب بین المللی میانکاله بیان کرد و اظهار داشت: به هر حال انتقال آب به تالاب برای کاهش سطح آلایندگی از دیدگاههای کارشناسی و طرح های مطالعاتی هنوز به نتیجه قطعی نرسید و عدم تحقق این برنامه احتمال ادامه تلفات مرگبار پرندگان مهاجر در سنوات آینده نیز وجود دارد.

وی اظهارداشت: طبق نظر کارشناسی یکی از راهکارهای اصلی برای کاهش التهاب ناشی از بیماری بوتولیسم در منطقه افزایش سطح آب تالاب بین المللی میانکاله است که تاکنون اقدام چشمگیری در این زمینه انجام نشد و تا مادامی که برنامه احیاء به درستی به مرحله اجرایی و تکمیلی نرسد، معضلات زیست محیطی نیز در این منطقه وجود دارد.

بوتولیسم
بوتولیسم نوعی بیماری برای پرندگان و آبزیان است که بر اثر دو باکتری "کلوستریدیوم " و " بوتولینیوم" ایجاد می شود و به آن مسمومیت طبیعی هم گفته می شود. این باکتری ها به طور وسیع در خاک وجود دارند و برای فعالیت و تولید سم به گرما ، منبع پروتئین و محیط بی هوازی نیازمند هستند.

سطح آب تالاب میانکاله طی ۲ دهه اخیر به خاطر خشکسالی و اقدامات انسان محور مانند قطع حق آبه دریافتی از رودخانه ها ، ایجاد مزارع پرورش ماهی در مسیر رودخانه های منتهی به این تالاب ، عدم لایروبی و حتی تصرف زمین های حریم و جلوگیری از ورود آب توسط معارضان بشدت کاهش یافته است تا جایی که طبق آخرین برآورد محیط زیست مازندران در مهر ماه امسال ، حدود هفت هزار هکتار از بخش غربی تالاب به دلیل خشکسالی متمادی خشک و به محلی برای انتشار گرد و غبار تبدیل شد.

اگر چه بارندگی های سال ۹۸ تاحدودی از خشکیدن بیشتر مساحت تالاب جلوگیری کرد ، ولی نتوانست بخش بیابانی آن را احیاء کند. بر اساس برنامه تنظیمی مصوب سازمان محیط زیست در سال ۹۵ ، احیای تالاب میانکاله قرار بود با حذف حدود ۲۰۰ قطعه آببندان و مزرعه های پرورش ماهی در بالا دست ، لایروبی کانال انتقال آب و تامین حق آبه از محل شبکه زهکشی و نکاء رود انجام شود، ولی مجریان برنامه مدعی هستند که به دلیل کمبود اعتبار فقط بخش اندکی از این مصوبه عملیاتی شده است.

به گفته این مجریان، برای اجرای برنامه ها در یک دوره پنج ساله حدود ۳۳۰ میلیارد ریال اعتبار مصوب شده بود که تا پاییز امسال یک دهم آن تخصیص یافت ، در حالی که طبق برنامه مصوب ، طرح احیای تالاب باید در سال ۱۴۰۰ به مرحله پایانی برسد.

تالاب بین المللی میانکاله با ۶۸ هزار هکتار مساحت در شرق مازندران و درحوزه استحفاظی شهرستان بهشهر و در حاشیه دریای خزر واقع است. این تالاب که در دل شبه جزیره ای میانکاله واقع است ، به دلیل برخورداری از تنوع زیستی به خصوص مواد غذایی مهم ترین زیستگاه بیش از ۳۲۰ گونه پرنده مهاجر و بومی و ۱۸۰ گونه گیاه به شمار می رود .