"مسؤولیت پذیری" و یک سؤال تکراری: نظامیان به پاستور بروند یا نه؟!

عصر ایران؛ جعفرمحمدی - "نظامی ها کاندیدای ریاست جمهوری شوند یا نه؟" مباحث کلاسیک زیادی در این باره وجود دارد: غلبه با کسانی است که می گویند نظامیان نباید در سیاست دخالت کنند و دلایل شان را نیز بارها گفته اند. عده ای نیز به چند تجربه موفق جهانی درباره حضور نظامیان در سیاست -مانند کره جنوبی در سال های گذشته- اشاره می کنند و می گویند اتفاقاً در ایران نیز چون به یکپارچگی قدرت برای برون رفت از مشکلات نیاز داریم، بهتر است نظامیان را به پاستور بفرستیم.


این که حق با کدام گروه است، بحثی است دامنه دار که مجال و مقال دیگری می طلبد؛ هر چند که شخصاً مخالف حضور نظامیان در سیاست هستم.
با این حال، می خواهم نکته ای را بیان کنم که به باورم، از بحث تکراری و البته مهم حضور یا عدم حضور نظامیان در سیاست مهم تر است: "قبول مسؤولیت".

به انتخاباتی که منجر به پیروزی محمود احمدی نژاد و حسن روحانی شد، نگاه کنید. از اولی اصولگرایان حمایت کردند و از دومی اصلاح طلبان.
مادام که عملکرد آنها مطلوب این دو گروه بود، فخر می فروختند که این رئیس جمهور معرفی شده از طرف ماست. ولی وقتی ناکام می ماندند، همان حامیان دیروز، خود را کنار می کشیدند و انگار نه انگار که مردم به اعتبار آنها به کاندیدای مورد نظرشان رأی داده اند! (وقتی می گویم اصلاح طلبان و اصولگرایان، منظورم احزاب، گروه ها، رهبران و اشخاص اصلی هر جریان است، نه رسانه ها که اساساً نقشی در "تعیین کاندیداها" ندارند و آنها هم به اعتبار و اعتماد همان جریان ها و رهبران از کاندیدایی حمایت می کنند).

در واقع، جریان های سیاسی ایران "ابن الوقت" هایی شده اند که کسی را به مصدر قدرت می رسانند و از منافع این حضور بهره مند می شوند ولی حاضر نیستند هزینه هایش را بپردازند؛ کمترین هزینه نیز "قبول مسؤولیت" است. بدین معنا که اگر فلان جریان سیاسی، حزب یا رهبر سیاسی، به مردم می گوید که به فلانی رأی دهید، پای مسؤولیت عملکرد او نیز بایستد.
این مسأله درباره نظامیانی که می خواهند وارد عرصه ریاست جمهوری هم شوند صادق است. اگر کسی با صبغه نظامی می خواهد رییس جمهور شود، چون «تمام اعتبارش را به واسطه لباس نظامی که بر تن دارد کّّسب کرده است» و «رأی دهندگان نیز بر این باورند که بخش سخت قدرت نیز از او حمایت خواهد کرد و دوگانگی نخواهیم داشت»،  لازم است هنگام انتخابات ، هسته اصلی نظامی کشور مسؤولیت او را به عهده گیرد چرا که همان طور که گفته شد، مردم به اعتبار این که چنین فردی پشتوانه نظامیان را دارد به او رأی می دهند.

نمی شود کسی که مردم برای دهه ها او را با لباس نظامی دیده اند و عناوین و درجه های نظامی دارد، یک شبه کت و شلوار بپوشد و مثل دیگر کاندیداها محسوب شود. چنین فردی اگر مطرح می شود یا حتی اگر رأی می آورد، از کیسه معنوی و اعتبار بخش نظامی کشور هزینه می کند. لذا فرماندهان ارشد نظامی، یا باید چنین فردی را از کاندیداتوری منع کنند یا از وی حمایت و مسؤولیت کارها و سیاست هایش را در زمینه های مختلف به  ویژه اقتصادی و معیشتی بر عهده بگیرند.

به نظر می رسد وقت آن رسیده است که سنت انتخاباتی در ایران به سمت "مسؤولیت پذیری" برود و هر گروهی که کاندیدایی معرفی می کند در خوب و بد کاندیدایش، همراه او پاسخگوی مردم باشد. همچنین اگر کاندیدایی منتسب به جریان یا گروهی است، یا آن گروه و جریان باید غیرمرتبط بودنش را با وی اعلام کند یا این که اصل همراهی و مسؤولیت پذیری را درباره او نیز بپذیرد.