عصرایران؛ رضامیرمحرابی- صنعت گردشگری ایران در سال های اخیر تغییرات فراوانی را به خود دیده است. از فعالتر شدن بخش خصوصی تا رونق دوره های آکادمیک رشته های تحصیلی مرتبط، این بخش را به یکی از مهمترین بخش هایی که می تواند درآمد و اشتغال پایدار ایجاد کند، تبدیل کرده است. بارها اهل فن گفته اند به ازای ورود هر گردشگر خارجی 6 شغل ایجاد می شود.
تا پیش از برجام، دلیل اصلی عدم توسعه صنعت گردشگری ایران، منزوی شدن کشورمان و عدم شناخت کافی گردشگران از جاذبه های تاریخی، فرهنگی و طبیعی ایران عنوان می شد.
در این میان نیز برخی عقب ماندگی صنعت گردشگری ایران را به محدودیت های داخلی ربط می دادند و همچنان هم معتقدند باید نگاه ها به صنعت توریسم و گردشگر خارجی تغییر کند.
برجام و تلاشهای دیپلماتهای ایرانی، فرصتی را ایجاد کرد تا متولیان صنعت گردشگری بتوانند ایران را از زیر سایه سنگین بدبینی گردشگران خارجی نجات دهند. در نخستین گام باید ایران هراسی تبدیل به ایران دوستی می شد و در این میان گردشگران خارجی به عنوان بهترین سفیران فرهنگی ایران در نقاط مختلف دنیا مسئولیت خطیری برعهده داشتند.
در اینکه پس از برجام در بخش گردشگری ایران گشایش هایی ایجاد شده است، تردیدی نیست؛ اما این سوال مطرح است که آیا هم اکنون در نقطه مطلوب بسر می بریم یا اینکه آیا می توان مدعی شد که حرکت درستی به سمت نقطه مطلوب شکل گرفته است؟
تردیدی نیست که موانع متعددی بر سر راه توسعه گردشگری ایران وجود دارد که یکی از مهمترین موارد آن مربوط به زیرساخت ها و نداشتن تاسیسات و سیستم حمل و نقل مناسب است. اما واقعیت این است که مشکل و مانع اصلی را باید در برنامهریزیها، استراتژیها و سوءمدیریتها جست و جو کرد.
معاون سابق گردشگری سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری که روز گذشته جای خود را به فرد دیگری داد پیش از این در 28 اردیبهشت 1396 گفته بود: «با شروع دولت تدبیر و امید در زمینه گردشگری با کوه بزرگی از معضلات و فهرست بلندی از مشکلات روبه‌رو بودیم که تقریباً اکثر این موانع با حصول برجام رنگ باختند و گردشگری به‌مرور رونق گرفت.» (پایگاه اطلاع رسانی دولت). منظور وی از مشکلات، آن بخش ایران هراسی ماجرا و ترس گردشگران از سفر به ایران بود که طبیعی است با برجام این مانع بزرگ مانند گذشته دیگر پیش روی مسئولان ایرانی نباشد؛ اما آیا پس از برجام، سیاستگذاری دقیق و متناسبی برای توسعه صنعت گردشگری ایران صورت گرفته است؟
فعالان بخش خصوصی صنعت گردشگری که سالهاست در این مسیر آزمون و خطا کرده اند، اما نگاه دیگری دارند. آنها در سه سال گذشته بیشترین انتقادها را از سیاستگذاری و مدیریت بخش گردشگری کشور داشته اند. برای توسعه گردشگری آیا راه دیگری جز مشورت و تعامل سازنده (نه ظاهری و فریبنده) با فعالان بخش خصوصی که بخش اصلی و گردانندگان اصلی این صنعت هستند وجود دارد؟ "عصرایران" در سه سال گذشته به کرات پای صحبت ها و درد دل های فعالان بخش خصوصی این صنعت نشسته و گلایه های آنان را منتشر کرده است؛ آنچه که امروز و پس از تغییر مدیریت در بخش گردشگری سازمان میراث فرهنگی به چشم می آید، حجمی از نارضایتی از یک تغییر دیرهنگام است.
این حواشی ایجاد شده در سه سال اخیر و سال های پیش از آن نشان می دهد گردشگری ایران نیازمند یک تغییر نگاه استراتژیک است. تغییر نگاهی که سازمان میراث فرهنگی و به خصوص بخش تاثیرگذار گردشگری آن را از یک حیات خلوت سیاسی به یک بخش که مدیران متخصص و کارآمد را در خود داشته باشد، تبدیل کند. گردشگری ایران نه در سه تا چهار سال اخیر بلکه در تمام سال هایی که به دور از نگاه کارشناسی و نظر متخصصان اداره شده، وضعیت بدی را به خود دیده است و نتیجه آن چیزی جز دلسردی و دودستگی بین فعالان بخش خصوصی نبوده است.
شاید از دیدگاهی دیگر بتوان گفت اکنون وقت آن رسیده فعالان صنعت گردشگری در آستانه تشکیل دولت دوازدهم از رئیس جمهوری یک انتظار حداقلی داشته باشند. مطالبه ای با عنوان حضور مدیران متخصص، کاربلد، کارآمد و دلسوز برای صنعت گردشگری ایران. گردشگری فرد عاشق و دلسوز می خواهد و اگر فرصت سوزی در این صنعت در سال های اخیر مشاهده می شود ناشی از انتصاب های غلط و سوءمدیریت ها است که شخص رئیس دولت به عنوان فرد تصمیم گیرنده باید پاسخگو باشد.
حال که این روزها سیاست تعامل سازنده با جهان به عنوان یک فرصت مهم برای توسعه صنعت گردشگری وجود دارد، امید است در دولت دوازدهم، تدبیر به معنای واقعی، صنعت گردشگری ایران را در آغوش بگیرد و آن را بالای مجلس بنشاند که تردیدی نیست خیر و منفعت فراوان در آن است.