عصرایران - ایلیا دیانوش (شاعر، روزنامه‌نگار، محقق و منتقد ادبی) یادداشتی را به مناسبت آغاز هفته کتاب در اختیار عصر ایران قرار داده که در آن دلایل پایین بودن سرانه مطالعه در ایران پرداخته است. در این یادداشت 10 دلیل برای این ضعف فرهنگی ذکر شده است:فردا نخستین روز از هفته کتاب است، هفته‌ای که هر ساله در آن به ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی پرداخته می‌شود. در این میان گروهی فواید کتابخوانی را برمی‌شمرند و
گروهی دیگر پایین بودن سرانه مطالعه در ایران در مقایسه با دیگر کشورها را یادآور می‌شوند و دلایلی مانند گرانی کتاب، مشغله افراد و توسعه فضای مجازی را برای آن تکرار میکنند، غافل از اینکه در کشورهای دیگر کتاب از این گران‌تر و ساعات کار مفید افراد از این بیشتر است و توسعه فضای مجازی نیز پیش و بیش از کشور ما اتفاق افتاده است.
برخلاف شعار امسال هفته کتاب باید اذعان کرد که «ایران نمی‌خواند». اما چرا کتاب نمیخوانیم؟ آن‌چه در ادامه می‌آید دلایلی سنجیده و پژوهیده و حاصل مواجهه و گفت‌وگوهای دلسوزانه و آسیب‌شناسانه نگارنده با اقشار گوناگون جامعه به‌ویژه در 10 سال اخیر است.
1- کتاب نمیخوانیم چون
از کتاب خواندن
خوشمان نمی‌آید و نمی‌دانیم که بسیاری از این "خوشم می‌آید"ها و "خوشم
نمی‌آید"ها به‌کلی بی‌اعتبارند، زیرا براساس آموخته‌های تلقینی و سلیقه‌ای و
تجارب پیش پا افتاده و دم دستی ما در محیط خانواده، تحصیل و کار و... و
متاثر از افراد عموما همسطح با ما شکل گرفته‌اند و مادامی که با مطالعه و
تلمذ از انسان‌های آگاه‌تر از ما محک نخوردند، معیار خوبی برای
تصمیم‌گیری‌ها و انتخاب‌های ما نیستند.
2- کتاب نمیخوانیم چون
بر این باور
نادرستیم که با افزایش سن، عقل نیز به خودی خود رشد می‌کند و نمی‌دانیم رشد
عقلی اکتسابی است و با فعالیت و پرورش فکری به دست می‌آید و بهترین محرک
ذهن برای این منظور مطالعه است.
3- کتاب نمیخوانیم زیرا
فکر می‌کنیم
پیچیده‌ترین مسائل را در هر عرصه‌ای می‌توانیم با ذهن پرورش‌نیافته و
معلومات ناقص خود ساده‌‍سازی کنیم اما نمی‌دانیم که حتی مفاهیم به‌ظاهر
ابتدایی نیز زوایایی تکمیلی و مراتبی پیشرفته دارند که در این قاعده
نمی‌گنجند و خام‌اندیشی‌های ما راهی به آنها نخواهد داشت.
4 - کتاب نمیخوانیم زیرا نمی‌دانیم
کافی دانستن اطلاعات تصادفی حاصل از گشت‌وگذار در فضای مجازی جای مطالعات هدف‌مند را نمی‌گیرد، به دو دلیل:
- بارش اطلاعات پراکنده و گاه متناقض، ما را به قدرت تجزیه و تحلیل نمی‌رساند.
-
بمباران خبری برای اذهان سرگردان موجب سردرگمی بیشتر بوده و خود موجب نوع
دیگری از بی‌خبری است که توهم خبردار بودن از همه چیز را به همراه دارد.5- کتاب نمیخوانیم زیرا
از فواید و عواید داشتن ذهن باز، برتر و تحلیلگر، احساسات عالی، روشن و مجرب و بیان پربار، پخته و شیوا بی خبریم.
6 - کتاب نمیخوانیم زیرا از شک کردن در مبانی باورهای‌مان می ترسیم و
نگرانیم
برای بیشتر دانستن مجبور به پذیرفتن نادرستی دانسته‌های قبلی خود شویم.
7- کتاب نمیخوانیم زیرا با وجود رنج بردن از تناقضات فکری و حسی خود از آنها آگاه نیستیم.
8- کتاب نمیخوانیم زیرا خود را بی‌نیاز از مطالعه می‌دانیم، به دو دلیل:
-
توهم همه‌چیزدانی داریم و از فرط ناآگاهی مسأله مبهمی برایمان وجود ندارد.
- لذت و منفعتی در آن نمی‌بینیم و
آن را زحمتی می‌دانیم که مابه‌ازای مستقیم مالی ندارد.9 - کتاب نمیخوانیم چون
کتاب نخوانده‌ایم؛ بدین معنا که خود را آن قدر موظف به انجام این کار نکرده‌ایم تا به آن نقطه صفری برسیم که سرآغاز چشیدن لذت شناخت خود و دنیای پیرامون است و مدخل ورود به جهانی فراتر که علایق و سلایق ما در آن به پرواز درمی‌آید و هر بار سطحی بالاتر و اوجی تازه را تجربه می‌کند که قابل مقایسه با سطح نازل و عامه‌پسند پیشین نیست.
10 - کتاب نمیخوانیم چون هنوز در دوره فرهنگ شفاهی به سر می‌بریم و ملتی شنیداری و مقلدیم.
دو نکته هم هست که مناسب است مطرح کنم:
1- اولین دلیل مقاله مهمترین دلیل کتاب نخواندن ما ایرانیان است؛ چون جامعه پویا نیست احساسی به کتاب خواندن به وجود نمی آید. در حالی که در یک جامعه پویا همانند کشورهای پیشرفته شما مجبورید هر روز اطلاعات خود را به روز کنی وگرنه از گردونه جامعه خارج میشوی! ولی در ایران چی؟
2- فرهنگ کتابخوانی بایستی در سالهای ابتدایی زندگی (بدو تولد تا 13 سالگی) توسط خانواده و نظام آموزشی در افراد نهادینه شود تامطالعه جزئی از هویت فرد گردد.
در حالیکه متاسفانه نظام آموزشی ایران با حجم بسیار بالای مطالب دروس مختلف، افرادی کتاب گریز پرورش میدهد. چرا که کتاب به صورت ناخودآگاه تداعی کننده درس و مدرسه و مشق در ذهن افراد است.
madomeh.com/site/news/news/2402.htm
alef.ir/vdcjxvetmuqeitz.fsfu.html
jamejamonline.ir/online/2619608554660309541
fararu.com/fa/news/253406
و...
اشتراکات این متون طبیعی و ناشی از درد مشترکیه که همه این عزیزان دلسوزانه احساس کردند
اما بخش اعظم این متن که با نهایت ایجاز به رشته تحریر دراومده و ظاهرا کم حوصلگی ایرانی ها رو در مطالعه در نظر گرفته، حاوی نکاتی بسیار خاص و کلیدی تره که با بیان صریح تری هم گفته شده
به ایشان بفرمایید کپی پیست ممنوع!!
این زمانه، کتاب خواندن عموماً از دو حالت خارج نیست: یکی برای ترف، لذت و خوشگذرانی عقلی، و دیگر از ناچاری چون مدرک خواهان.
مطالعه از طرق مختلف میتونه انجام بشه، مثل روزنامه، سایت و... حتما نباید کتاب دست بگیریم
دوران کتابخونی ( کتاب کاغذی) به سر رسیده و بایست به فکر جایگزین ها بود و با فناوری همراه شد
الان تا میشینیم پای کتاب انگار داریم خفه میشیم زود پا میشیم میریم
مهمترین مسئله اینه که منِ نوعی که میخوام کتابخوان بشم، در زمینه مورد علاقه م چه کتابی باید انتخاب کنم؟
حالا با توجه به سوال بالا سوالات دیگه ای هم پیش میاد:
آیا ما میتونیم ادعا کنیم که تمام کتابهای منتشر شده اونقدر مفید هستند و اونقدر کیفیت محتوا بالاست که ما به فوایدی که آقای دیانوش برای کتابخوانی بر شمردند نائل بشیم؟! شک نکنید که خیلی از کتابهای ما از نظر کیفیت محتوا بسیار نازل هستند. یعنی شما کتاب رو میگیری مطالعه میکنی تازه میفهمی که یا محتوا کیفیتی که فکر میکردی رو نداره، یا ترجمه بسیار ضعیفه، یا مشکل نگارش داره و ...
با این تفاسیر باید دید آیا مرجع یا منبعی برای معرفی کتاب خوب در زمینه های متعدد هست یا نیست؟
اگر هست به مردم معرفی کنید، ولی اگر منبع خوبی برای معرفی کتاب با محتوای با کیفیت نیست آیا میشه از مردم انتظار داشت که با این همه گرفتاری و وقت کم، یه کتاب n صفحه ای رو بخرن بخونن ببینن مناسب هست یا نه؟
ما عادت داریم مسائل رو فقط سطحی ببینیم. عادت کردیم فقط بگیم ملت ما کتابخون نیستن! همین! دیگه پیگیر بقیه مسائل و حل موانع نیستیم...
یکی از علل کتاب نخوانی آنها که مشکل مالی هم ندارند ، مسیله محل برای نگهداری آنها است!!! که نویسنده محترم ظاهرا در این مورد اصلا مسیله ای ندارد.
1 - کتابخانه های عمومی ساعات کارشان را در اواخر روز بیشتر کنند .
2 - کتابهای خوب اینتر نتی را معرفی کنید و پس از مدتی دوباره آ مار بگیریذ
خیلی ها میگن نمیتونیم توی گوشی یا کامپیوتر کتاب بخونیم در حالی که ساعت ها دارن چت میکنند! همه ش بهانه است.
متن دقیقا درست و بجا بود...
من تا دوره دانشگاه خوره کتاب بودم و تا زمانی که دیپلم گرفتم بغیر از کتابهای درسی حدود 1000 جلد از معروفترین کتابهای دنیا رو خوانده بودم اما در دوران دانشگاه و بویژه بعد ورود به دنیای کار فاصله من از کتاب زیاد شد و با اینکه الان دوست دارم کتاب بخونم اما نه تمرکز لازم رو برای کتابخوندن دارم و نه فرصت مناسب و کلن در کتابخوانی خیلی ناموفقم
اگر کسی دنبال کتاب خوب میگرده بیاد در goodreads.com عضو بشه که کلی ایرانی هم توش داره!
ولی کشورهای توسعه یافته چرا زیاد کتاب می خوانن ؟
مابه‌ازای مستقیم مالی ندارد!!!
بهترین کتابام فوقش قیمت دو تا پیتزاس
انقدر شبكه هاي اجتماعي واينترنت ما مشغول كرده است
انقدر كتاب گران است
انقدر مشكلات فشار وارد ميكند ووووووو
واقع بین باشیم و بهانه تراشی نکنیم!
ممنون
خیلی بی انصافی اخوی!
کسی که علاقمند به کتاب باشد خیلی راحت کتابهای خوب را که تعدادشون بی شماره ، پیدا خواهد کرد. در ضمن جوری از رمان صحبت می کنید که انگار از لاطائلات مطبوعات زرد لمپنیسم حرف می زنید- از همون رمان ها شروع کنید- ترجیحا رمان های خارجی!