محمود نیلی احمدآبادی سی‌ودومین رئیس دانشگاه تهران كه با بیش از هفت سال سكانداری ریاست این دانشگاه، ركورد طول عمر مدیریتی بر مادر دانشگاه‌های ایران را كه پیش‌تر به فرهاد رهبر، رئیس اسبق دانشگاه تهران تعلق داشت، به نام خود ثبت كرده است، روز گذشته 11 مهر 1400 هم‌زمان با نخستین روزهای آغاز سال تحصیلی دانشگاه‌ها رسما تودیع شد و سكان هدایت نماد آموزش عالی را به دستان یكی از فرزندان دانشگاه تهران سپرد. سیدمحمد مقیمی سرپرست جدید دانشگاه تهران از این جهت می‌تواند فرزند این دانشگاه نام بگیرد كه هر سه مقطع تحصیلات دانشگاهی از لیسانس تا دكترا را دانشجوی این دانشگاه بوده و در همین دانشگاه هیئت‌علمی شده و اكنون در 50‌سالگی پس از طی مرتبه‌های علمی و ایفای نقش‌های مختلف از كف هرم مدیریتی دانشگاه، یعنی مدیریت در سطح دانشكده، پردیس و معاونت دانشگاه، می‌رود تا ردای ریاست دانشگاه را تن كند.

آیین تودیع و معارفه ریاست دانشگاه تهران در حالی برگزار شد كه سوابق علمی سرپرست جدید این دانشگاه، در روزهای نخست انتصاب او، مورد سؤال برخی چهره‌های دانشگاهی كشور قرار گرفت؛ به‌طوری‌كه آنها سوابق علمی این استاد‌تمام دانشگاه را به قدر كفایت ندانسته و حتی طوری وانمود كردند كه از این انتخاب محمدعلی زلفی‌گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، انگشت به دهان شده‌اند. هر‌چند نقدهای كلی آنها كه با تمركز بر برخی عناوین آثار مقیمی كه به صورت مطالعه موردی روی سبك مدیریتی شهید حاج قاسم سلیمانی، شهید چمران و سردار حاجی‌زاده صورت گرفته بود، با واكنش و پاسخ انجمن تخصصی مدیریت دولتی ایران مواجه شد، اما سرپرست جدید دانشگاه تهران پس از حدود دو هفته سكوت در مقابل منتقدان، بالاخره در مراسم معارفه خود با ظرافت و البته بدون اینكه اشاره‌ای به انتقادها داشته باشد، به منتقدان واكنش نشان داد.

شاید آنجا كه سید‌محمد مقیمی در سخنرانی مراسم معارفه خود به چهار دوره حضورش در هیئت ممیزه دانشگاه تهران اشاره داشته و به شأن و جایگاه هیئت ممیزه در ارتقا و تعیین مرتبه اعضای هیئت‌علمی دانشگاه تأكید كرده و گفته كه «هیئت ممیزه، جهت‌گیری كلی و كلان دانشگاه را مشخص می‌كند»، به‌نوعی خواسته است به منتقدان بگوید اگر امروز استاد‌تمام دانشگاه تهران است، با ارزیابی علمی آثار و روندهای علمی او در هیئت ممیزه كه مجمعی از بزرگان و استادان معتبر و استخوان‌خوردكرده دانشگاه به شمار می‌رود، به این درجه رسیده است.

البته مقیمی در این مراسم پیام‌های دیگری هم برای مخاطبان فرستاد؛ آنجا كه به تمجید عملكرد محمود نیلی احمدآبادی، رئیس سابق دانشگاه تهران، در زمینه ارتقای دانشگاه در حوزه روابط علمی بین‌المللی پرداخت، شاید می‌خواست به مخاطبان بگوید هر‌چند از نگاه و تفكری متفاوت با نیلی برخاسته، اما خاستگاهش مختصاتی جز نگاه توأمان به سنت علم و دین ندارد؛ منشی كه قدرشناسی و انصاف درباره دیگران در آن توصیه شده است. هر‌‌چند كلیدواژه‌هایی مانند «مدیریت جهادی» و «تأثیر شاگردپروری در ارتقای اساتید» در سخنان او این كد را مخابره كرد كه كشتی‌بان را سیاستی دیگر آمده است.

یكی از بحث‌های پرمناقشه در دانشگاه‌های كشور، معیارهای ارتقای اعضای هیئت‌علمی است. برخی معتقدند سهم مقالات ISI در ارتقا باید زیاد باشد و برخی هم می‌گویند باید این معیار را كنار گذاشت و شاخص‌هایی بومی برای ارتقا در نظر گرفت. استادانی كه دیروز در تالار علامه امینی دانشگاه تهران آمده بودند تا سیاست‌های رئیس جدید را بشنوند، با موضعی متفاوت مواجه شدند. موضع مقیمی این بود كه هم ISI مهم است و هم فعالیت‌های اعضای هیئت‌علمی در زمینه‌های فرهنگی و شاگردپروری.

مقیمی استاد‌تمام رشته مدیریت است كه یكی از حوزه‌های مورد علاقه‌اش كارآفرینی است. آنها كه در حوزه كارآفرینی دستی بر آتش دارند، می‌دانند كه دارندگان این روحیه، چند خط اصلی را مشق كرده و سرمشق می‌كنند؛ یكی اینكه اصلا شكست در ادبیات آنها جایی ندارد، دیگر اینكه اهل تیم‌سازی هستند و تیم‌ها را از مسیرهای مختلف هدایت می‌كنند به این امید كه در قله به هم دست دهند و سوم اینكه آنها گستره مدیریتی خود را محدود به منابع دولتی و كسری بودجه و این نوع مضیقه‌ها نمی‌كنند؛ آنها مجموعه‌شان را به سمت درآمدزایی می‌برند. حالا باید دید در دوره محمد مقیمی استاد مدیریت و كارآفرینی، دانشگاه تهران تا چه حد از یك دانشگاه متكی به منابع دولتی، به یك دانشگاه خوداتكای خودگردان تبدیل می‌شود و چقدر از توان همه اعضای هیئت‌علمی و دانشگاهیان در تیم‌سازی برای مدیریت دانشگاه استفاده می‌كند. همچنین باید منتظر ماند كه آیا در پایان دوره مدیریتی‌اش تیم‌ها در قله به هم دست می‌دهند یا نه. هر‌چند مقیمی در جمعی از استادان در حاشیه جلسه تودیع و معارفه كه از او درباره تیم مدیریتی‌اش سؤال كردند، عنوان كرد: «همه دانشگاه تیم من هستند».

تماشاخانه