خارپشتها از جمله پستاندارانی هستند که بدنشان در برابر سم مقاوم است و در اسارت مطیع هستند.
به گزارش ایسنا، خارپشتها از جمله پستاندارانی هستند که بدنشان در برابر سم مقاوم است و در اسارت مطیع هستند، خارپشتها ویژگیهای جالبی دارند که بر اساس اطلاعات سازمان حفاظت محیط زیست به برخی ازاین ویژگیها اشاره میشود:
از راسته خارپشتها تاکنون چهار گونه در ایران شناسایی شده است، تا چندی پیش راسته خارپشتها یک خانواده از راسته حشره خواران به حساب میآمدند ولی به تازگی برخی از محققان در بررسیهای خود به این نتیجه رسیدهاند که خارپشتها و حشرهخواران از نظر تکاملی، ریختشناسی و ژنتیکی تفاوتهای زیادی با هم دارند.
خارپشتها بدنی به نسبت گرد دارند که سطح پشتی آنها پوشیده از خارهای انبوه، بلند و تیز است ولی در زیر بدن موهای نرمی دارند، این حیوانات در پهلوها ماهیچههائی دارند که به آنها امکان میدهد تا در هنگام خطر و یا خواب زمستانی به شکل گلولهای از خار درآیند و بدین وسیله صورت، شکم یا پاهای خود را که آسیبپذیرند میپوشانند. در موقع افتادن از بلندی نیز خارها مانند یک بالش ضربه را میگیرد.
خارپشتها جانوران مقاومی هستند، برخی از آنها مانند خارپشت گوشبلند قادر است به مدت ۱۰ هفته بدون آب و غذا زندگی کند، خارپشتها در دستها و پاها پنج انگشت دارند، شبگردند و در مناطق سردسیر تمام فصل زمستان را در خواب زمستانی میگذرانند.
غذای اصلی خارپشتها را حشرات و سایر بیمهرگان یا مهرهداران کوچک و مواد گیاهی تشکیل میدهد، دندانهای تیز و مخروطی شکل آنها برای حشرات بسیار مناسب است، خارپشتها پستاندارانی مفیدند و در کنترل آفات، بهویژه حشرات و لارو آنها نقش عمدهای دارند.
حس بویایی خارپشتها قوی است، با مقاومت در برابر سم قادرند از جانوران سمی – که برای سایر پستانداران خطرناکند – تغذیه کنند، آنها با کندن زمین، بچه موشها و دیگر جوندگان مضر را در لانههایشان شکار میکنند.
خارپشتها در اسارت مطیع هستند، بعضی از روستاییان برای از بین بردن مار و عقرب، این حیوانات را در منازل خود نگهداری میکنند، بیشتر خارپشتهای بالغ بین خارهای خودشان کنههای زیادی دارند، در اسارت گاهی نوزادان ناتوان خود را میکشند و میخورند.
دشمن طبیعی خارپشتها، جغد، سایر پرندگان شکاری و گاهی رودک، سمور و روباه هستند، همه ساله تعداد زیادی خارپشت بر اثر تصادف با اتومبیل از بین میروند، به دلایلی مانند شبگرد بودن، استفاده از انواع غذاهای گیاهی و حیوانی، مقاومت در مقابل سموم و داشتن خواب زمستانی، در حال حاضر خطری جدی نسل آنها را تهدید نمیکند.
نامهای محلی خارپشت عبارتند از: (اراکی: گربه تکنه)، (بلوچی: جَج: دجوک)، (ترکی: کیرپی)، (ترکمنی: قوین کرفی)، (خراسانی: خارجی جی)، (کردی: شوژی، ژوشک، ژوژو)، (کرمانی: جوجه تیغی)، (لری: گُوابِه)، (مازندرانی: آرمجی، تیغ پشت، سارتشی).