تاریخ‌سازترین وزیر خارجه آمریکا چگونه مخالف تاسیس «اسرائیل» بود؟

وزیر امور خارجه آمریکا که با طرح تاریخی خود و ایده مشهورش یعنی «طرح مارشال» سرنوشت جنگ سرد را تعیین کرد و معمار اتحادیه اروپا و اروپای نوین نام گرفت از مخالفان جدی تاسیس اسرائیل بوده است.

علیرضا حجتی در یادداشتی کوتاه در کانال تلگرامی مطالعات راهبردی آمریکا نوشت:

تاسیس اسرائیل یکی از نقاط بحران ساز در تاریخ سیاست خارجی آمریکا به شمار می‌رود و این مسئله باعث واگرایی در هیات حاکمه ایالات متحده شد که در راس آن جرج سی مارشال وزیر امور خارجه و هری ترومن رئیس جمهور وقت ایالات متحده حضور داشتند.

وزیر امورخارجه دولت هری ترومن به سه دلیل مخالف ایده تاسیس اسرائیل بوده است. مارشال البته در مخالفت خود تنها نبود بلکه بدنه نظامی-امنیتی آمریکا هم ارزیابی می‌کردند که دولت یهود فوراً از سوی اعراب مورد حمله قرار خواهد گرفت.

مارشال در وهله نخست از وقوع جنگ بین اسرائیل و کشورهای عربی واهمه داشت. دومین دلیل مخالفت مارشال با ایده تاسیس یک دولت کاملا یهودی، به اختلال احتمالی در واردات نفت آمریکا از کشورهای عربی برمی‌گشت که سال ها بعد در شوک نفتی 1973 در خلال جنگ یوم کیپور خودش را نشان داد.

دلیل سوم مخالفت مارشال این بود که او تصمیم ترومن برای به رسمیت شناختن اسرائیل را خارج از دریچه دیپلماسی و منافع ملی ایالات متحده و تحت تأثیر ملاحظات سیاست داخلی از جمله رضایت یهودیان پرنفوذ در آمریکا می‌دانست.

تمام پیش بینی های مارشال به ترتیب به وقوع پیوست اما ایالات متحده و اسرائیل توانستند از هریک از آن مهلکه ها بگریزند تا بعدها سناتور جو بایدن از ایالت دلاویر که امروز رئیس جمهور ایالات متحده شده است در نطق معروف خود بگوید حتی اگر اسرائیلی وجود نداشت باید آمریکا خودش یک اسرائیل درست می کرد.

با گذشت ۷۸ سال، پایه بحث های اساسی میان مارشال-ترومن‌ پابرجاست. آیا اسرائیل در خدمت منافع ملی آمریکا بوده است یا باری گران قیمت و پرهزینه بر دوش ایالات متحده؟ آنچه مسلم است ماراتنی که جرج مارشال و هری ترومن به راه انداختند هنوز به خط پایان نرسیده است!

صهیونیسم باعث شد ترومن و مارشال که احترام زیادی برای همدیگر قائل بودند کاملا در برابر یکدیگر صف آرایی کنند.

رئیس جمهور آمریکا درباره چالش دیپلماتیک میان "کاخ سفید" و "وزارت خارجه مارشال" و در واکنش به اتفاقات سازمان ملل در مارس 1948 در دفتر خاطرات روزانه خود نوشته است: «وزارت خارجه امروز فرش را از زیر پای من کشید».

هری ترومن این پاسخ را به دیپلمات‌های آمریکایی درباره تشکیل اسرائیل داد: «آقایان متاسفم، اما باید به صدها هزار نفری که نگران موفقیت صهیونیسم هستند پاسخ دهم: من صدها هزار عرب در میان رای دهندگانم ندارم.»

در روزهای قبل از اعلام استقلال اسرائیل، اختلافات در کاخ سفید چنان داغ شد که مارشال، شخصیتی که ترومن او را «بزرگترین آمریکایی زنده» می‌دانست، حتی به رئیس‌جمهور گفت که در انتخابات آینده به این دلیل به او رأی منفی خواهد داد.

تماشاخانه