عصر ایران ؛ حسن ظهوری ــ تزئینات محراب فرو ریخته و کف فرش مسجد به شدت آسیب دیده است. مردم وقتی متوجه این تخریبها شدند که از داخل مسجد کازرونی صدای هیلتی و فروریختن مصالح را شنیدند. آنها به سرعت میراث فرهنگی اصفهان را در جریان گذاشتند و وقتی یگان حفاظت آمد با چنین صحنههایی روبرو شد.
گزارش را اینجا ببینید
این نخستین باری نیست که هیات امنا با تصمیم های خود یک اثر تاریخی را به خطر انداختهاند. اما اینبار گویا مجوز میراث فرهنگی را هم داشتهاند. تخریب شبستان مسجد کازرونی زمانی آغاز شد که روز جمعه ۱۹ مرداد ناگهان در مسجد به روی نمازگزاران بسته شد. هیات امنای مسجد علت اینکار را تعمیرات مسجد و بازسازی آن عنوان کرده بودند. اما آنچه رخ داد برای اهالی محل که سالها در این مسجد نماز میخواندند چندان خوشایند نبود.
اما این اولینباری نیست که هیات امنای مساجد یا اماکن متبرکه تصمیمهایی میگیرند که منجر به تخریب حتی تخریب یک اثر ملی میشود؛ و یا اینکه مجموعهای از اقداماتی انجام میدهند که به شدت مخرب بوده و جان اثر را به طور کامل به خطر میاندازند. نمونهاش همین مسجد جامع اصفهان که تصمیمات غلط هیات امنا در اوایل انقلاب میتوانست منجر به فروپاشی مسجد شود.
اما هیات امنا چطور انتخاب میشوند؟ آنها توسط اوقاف که متولی تمام اماکن متبرکه چه تاریخی و چه غیر تاریخی است، انتخاب میشوند. معمولا افرادی هستند که سواد خواندن و نوشتن دارند و معتمد اهالی محل و با ایمان هستند. وظایفی هم دارند مثل مراقب و حفاظت از بنا و تعمیرات خرد و کلان که معمولا هم بدون اجازه میراث فرهنگی انجام میدهند.
اوقاف معمولا از عملکرد هیات امنا دفاع میکند و از چند و چون تصمیمات و مداخلات آنها هم آگاه است. اما در نهایت و پس از تخریب این هیات امنا هستند که از سوی میراث فرهنگی مورد شکایت قرار میگیرند و باید در دادگاهها پاسخگوی تخریب اثر تاریخی باشند.
مدتهاست چنین تصمیمگیریهایی بلای جان آن دسته از آثار تاریخی ایران شده که متبرکه هستند. هربار که هیات امنا یا اوقاف درباره یکی از مساجد تاریخی یا امامزادههای قدیمی تصمیمی میگیرند، تن و بدن دوستداران میراث فرهنگی میلرزد.