خشکاندن و قطع ۱۶ هزار درخت در پارک‌ های جنگلی تهران؛ آفت و خشکسالی یا ساخت و ساز؟

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران : تحت فشار برای افزایش سرعت قطع درختان پیر و آفت‌زده هستیم تا آفت به درختان سالم سرایت نکند. اگر درخت آفت‌زده و خشک‌شده را قطع نکنیم، آفت به‌سرعت به سایر درختان سرایت می‌کند و یک پارک از بین می‌رود. هنگام کرونا نیز قرنطینه انجام و بیماران فوت شده با تدابیر ویژه‌ای دفن می‌شدند تا از سرایت بیماری جلوگیری شود.

در پی انتشار اخباری مبنی بر خشکاندن عمدی ۱۶ هزار اصله درخت در پارک‌های جنگلی تهران، معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران ضمن اشاره به کاهش منابع آبی اعم از بارش و آب چاه و سن زیاد درختان این پارک‌ها گفت: این عوامل درختان را مستعد آفت‌زدگی می‌کند. در نتیجه برای جلوگیری از سرایت آفت باید آن‌ها را قطع و گونه‌های مناسب را جایگزین کنیم.

نقی عزیزی در گفت و گو با ایسنا اضافه کرد: آمار قطع ۱۶هزار درخت را تایید می‌کنم البته این درختان آفت‌زده هستند و با گونه‌های مناسب جایگزین می‌شوند اما «خشکاندن درخت» از نظر حقوقی و فنی عبارت درستی نیست. درختان با چالش‌هایی مانند کاهش بارش و آب چاه‌ها، افزایش گرما و آلودگی هوا مواجه بوده‌اند. این درختان زمانی کاشته شدند که همه چاه‌ها و رودخانه‌های تهران پر آب بودند. پایتخت به این وسعت نبود و مشکل آب آشامیدنی وجود نداشت.

وی با بیان اینکه درختان این پارک‌ها در حال حاضر حدود ۵۰ سال سن دارند، گفت: «دیرزیستی» عامل مهمی در ضعیف شدن درخت است و زمانی که با کم‌آبی، افزایش گرما و آلودگی هوا همراه شود، مستعد آفت‌زدگی می‌شود.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران در ادامه با اشاره به وسعت پارک‌های جنگلی شهر تهران اظهارکرد: پارک‌های جنگلی تهران از خجیر و سرخه حصار و لویزان تا چیتگر بیش از ۲۰۰۰ هزار هکتار وسعت دارند و به‌طور متوسط اگر ۱۰ هزار اصله درخت در هر هکتار کاشته شده باشند، این پارک‌ها ۲ میلیون اصله درخت را در خود جای داده‌اند. اگر در این تعداد درخت که حدود ۵۰ سال قبل کاشته شده‌اند، ۱۶ هزار درخت آفت زده قطع شود، آمار خیلی خطرناکی نیست، اگرچه از نظر عددی زیاد به نظر می‌رسد.

وی اضافه کرد: در پارک‌های جنگلی تهران هیچ عملیات بهداشتی و پرورشی طی سال‌های گذشته برای درختان انجام نشده است. این درختان مانند جمعیتی است که همه هم‌سن و هم‌نژاد هستند. در این شرایط احتمال حمله آفت به آن‌ها وجود دارد. طی این مدت باید کارهای بهداشتی و پرورشی صورت می‌گرفت و به‌مرور زمان درختان ضعیف و مریض با گونه‌های دیگر جایگزین، تنوع گونه‌ای ایجاد و گونه‌های سازگارتر و کم‌نیاز کاشته می‌شد.

عزیزی با بیان اینکه از سه سال قبل موضوع خشکیدگی درختان در اداره کل منابع طبیعی تهران مطرح شده است، گفت: از سال گذشته عملا وارد شدیم. هم ما و هم نهادهای نظارتی از درختان آماربرداری و گونه‌های دارای مشکل را نشانه‌گذاری کرده‌ایم. در در سال جاری مجوز قطع درختان را می‌دهیم. این مجوز برای سرخه حصار و خجیر داده، برداشت‌ها انجام و درخت مناسب کاشته شده است. در حال حاضر قطع درختان بیمار پارک‌های جنگلی چیتگر و لویزان را پیگیری می‌کنیم تا طی یک برنامه زمان‌بندی شده انجام شود.

معاون فنی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تهران درباره طرح جایگزین کردن درختان پیر و آفت‌زده پارک چیتگر اظهارکرد: شهرداری منطقه ۲۲ طرح جایگزین را نوشته و به ما ارایه کرده است تا آن را در کمینه فنی بررسی کنیم. در صورت تایید گونه‌های پیشنهادی در کمیته فنی، مجوز قطع به منطقه و پیمانکار را می‌دهیم و به جای آن گونه‌های تایید شده کاشته می‌شود.

وی اضافه کرد: تحت فشار برای افزایش سرعت قطع درختان پیر و آفت‌زده هستیم تا آفت به درختان سالم سرایت نکند. اگر درخت آفت‌زده و خشک‌شده را قطع نکنیم، آفت به‌سرعت به سایر درختان سرایت می‌کند و یک پارک از بین می‌رود. هنگام کرونا نیز قرنطینه انجام و بیماران فوت شده با تدابیر ویژه‌ای دفن می‌شدند تا از سرایت بیماری جلوگیری شود.

به گفته عزیزی گونه‌های پهن‌برگ، کم‌نیاز به آب و بومی جایگزین درختان دیرزیست و آفت‌زده می‌شوند.

وی با اشاره به ادعای خشکاندن عمدی ۱۶ هزار درخت گفت: چرا باید عمدی برای خشکاندن درختان در کار باشد؟ وقتی درختی دچار آفت می‌شود،‌ باید از بین برده و با یک درخت جدید جایگزین شود.

عزیزی در پایان درباره وجود شائبه‌هایی در زمینه خشکاندن درختان با هدف ساخت و ساز در پارک‌های جنگلی اظهارکرد: آیا با قطع ۱۶ هزار اصله درخت از ۲ میلیون اصله درخت امکان ساخت و ساز وجود دارد؟ با قطع ۱۶ هزار درخت در ۲۰۰۰ هزار هکتار ساخت و ساز ممکن نیست.