راهکاری برای رفع مشکل کم‌سبزینگی ناشی از کمبود آهن در درختان انگور

محققان دانشگاه شیراز در قالب یک رساله دکتری باغبانی با حمایت بنیاد ملی علم ایران، پاسخ‌های چهار رقم انگور و ترکیب پیوندی آن‌ها به کمبود آهن ناشی از بی‌کربنات در کشت بدون خاک را بررسی کردند.

فاطمه شاهسوندی که رساله دکتری خود را با عنوان «پاسخ‌های چهار رقم انگور و ترکیب پیوندی آن‌ها به کمبود آهن ناشی از بی‌کربنات در کشت بدون خاک» و با راهنمایی سعید عشقی انجام داده است، گفت: بررسی‌ها نشان داده است که کمبود آهن یکی از مهمترین ناهنجاری‌های غذایی درختان میوه است که کشاورزان برای جبران این کمبود ناگزیر از کلات‌ها به صورت محلول‌پاشی یا افزودن به خاک استفاده می‌کنند؛ چرا که استفاده از فرم‌های معدنی آهن باعث هیدرولیز و رسوب سریع آن‌ها می‌شود.

به گزارش ایسنا، البته استفاده از کلات‌ها هم مشکلات خاص خود را دارد، چون هم گران هستند و هم باعث آلودگی خاک می‌شوند. به همین دلیل استفاده از پایه‌های مقاوم به عنوان یک روش اقتصادی و کارا برای جلوگیری از ایجاد کم‌سبزینگی تنها راه حل است. حل این مشکل بهتر است به جای استفاده از کلات‌های آهن از پایه‌های مقاوم استفاده شود.

وی درباره کم‌سبزینگی توضیح داد: کم‌سبزینگی ناشی از کمبود آهن یک ناهنجاری تغذیه‌ای وسیع و گسترده در گیاهان چوبی به‌ویژه انگور است که کاشت و میزان تولید را محدود می‌کند و منجر به کاهش کارایی فتوسنتزی و انتقال الکترون و کاهش تثبیت کربن از طریق فتوسنتز می‌شود.

شاهسوندی اضافه کرد: کم‌سبزینگی موجب کاهش قابل توجه عمر، کارایی و بهره‌وری تاکستان‌ها، رشد شاخه و ریشه و از بین رفتن عملکرد و کیفیت انگور نیز می‌شود؛ لذا حل مشکلات ناشی از این موضوع برای کشاورزان و اقتصاد کشور اهمیت زیادی دارد.

علاوه بر این، باید توجه داشت که بهره‌وری از فن پیوند برای حل مشکل کم‌سبزینگی، یکی از عملیات رایج در توسعه تاکستان‌های انگور در دیگر کشورهای جهان از جمله آمریکا و اروپاست که در ایران به دلایل مختلف از پیوند به‌صورت رایج در توسعه تاکستان‌ها استفاده نمی‌شود؛ به همین دلیل، مشکل کم‌سبزینگی در همه مناطق میوه‌خیز کشور از جمله خراسان، اصفهان، کرج، آذربایجان و فارس دیده می‌شود.

این محقق افزود: برای حل این مشکلات از نظر اقتصادی و زیست‌محیطی بهتر است علاوه بر کاهش استفاده از کلات‌های آهن، از پایه‌های مقاوم و کارا استفاده شود که در این پژوهش از روش پیوند انگور برای رفع مشکل کلروز آهن استفاده شده است.

به نقل از معاونت علمی ریاست‌جمهوری، شاهسوندی در پایان خاطر نشان کرد: در زمان انجام طرح، نیاز به آنالیز آزمایشگاهی داشتم که به دلیل تجهیز نبودن آزمایشگاه‌ها، مجبور بودم در آزمایشگاه‌های مختلف، تحقیقاتم را پیش ببرم.

علاوه بر این، چون موضوع این طرح برای اولین بار در ایران انجام می‌شد، آزمون و خطای بسیاری داشت، چنان که یک سال از تحقیقاتم را با یک روش دیگر پیش برده بودم که چون به نتیجه نرسید، روش را تغییر دادم.