تأملی بر سخن متفاوتی از امام خمینی: جبراییل بعد از پیامبر بر فاطمه زهرا هم نازل می‌شد

در سال روز ولادت دختر گرامی پیامبر و زادروز امام خمینی درباره این باور که جبراییل بر فاطمه زهرا سلام‌الله علیها هم در آن 75 یا 90 روز نازل می‌شده پرسیده‌ایم

عصر ایران؛ سید مهد‌ی حسینی دورود- در سال‌روز ولادت دخت گرامی پیامبر مکرم اسلام و زادروز رهبر فقید انقلاب دربارۀ این سخن امام خمینی پرسیده‌ایم که بعد از وفات پیامبر و طی آن 75 روز که حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها در این جهان و در غیاب پدر می‌زیستند جبراییل بر ایشان هم نازل می‌شده است.

با توجه به این که بانوی گرامی اسلام مقام نبوت نداشته نزول فرشته وحی چگونه رخ می‌داده است؟ پاسخ استاد خارج فقه و اصول حوزه علمیه قم و مدیر پژوهشگاه مطالعات فقه معاصر به این پرسش از این قرار است:

بله امام فرمودند که در میان همه فضائلی که برای حضرت زهرا (س) بیان شده، بالاترین فضیلت، رفت‌وآمد جبرائیل در 75 روز بعد از رحلت پیامبر(ص) نزد حضرت زهراست. ایشان می‌گوید این بالاترین فضیلت است. چون جبرائیل که فقط برای انبیاء عظام الهی نازل می‌شد و نزد آنها رفت‌وآمد داشت، به نزد آن حضرت می‌آمد.

ایشان می‌فرماید: من ندیدم برای احدی از ائمه این اتفاق افتاده باشد؛ امام به روایتی در کافی استناد می‌کند. ایشان می‌گوید اینکه جبرائیل خدمت حضرت زهرا برود، این جز با تناسب و سنخیت روح حضرت زهرا با روح اعظم (یعنی جبرائیل) و اتصال با آن امکان ندارد؛ یعنی اگر نبود تناسب بین روح فاطمه زهرا و روح اعظم، این اتفاق نمی‌افتاد.

جالب‌تر این است که می‌گوید: در همین‌جا هم اختلاف است که آیا خدا او را مأمور کرد که نزد فاطمه زهرا برود و با او سخن بگوید، اخبار کند از آینده و مسائلی را از آینده بگوید (که حضرت امیرالمؤمنین آن را مکتوب می‌کرد؛ یعنی فاطمه زهرا املا می‌ فرمود و امیرالمؤمنین آن را می‌نوشت) یا اینکه این به اراده خود حضرت زهرا بود که جبرائیل را وارد مرتبه پایین می‌کرد؛ امام می‌گوید: اهل ظاهر می‌گویند خدا او را مأمور کرد اما اهل تحقیق بر این عقیده‌اند که حضرت زهرا (س) خودش جبرائیل را تنزیل می‌کرد؛ یعنی اراده می‌کرد، این اتفاق می‌افتاد. این یعنی چه؟ این یعنی حضرت زهرا در عالم هستی در یک جایگاه و مکانتی است و روحش آنقدر گسترده و بزرگ است یا به تعبیر دقیق‌تر بزرگواری روحی و قدرت روحی دارد که می‌تواند این کار را انجام دهد، هر چند بنده‌ای از بندگان خداست. استبعاد هم نباید کرد؛ وقتی مرتاض‌ها با کمی ریاضت قدرت‌های فوق‌العاده پیدا می‌کنند، یک کسی مثل فاطمه زهرا با آن روح بزرگ قابل مقایسه نیست، لذا نباید استبعاد شود.

با این همه نباید فراموش کرد او یک انسان است و موجودی زمینی با همه نیازهای طبیعی یک انسان، و به همین جهت است که می‌تواند الگو باشد. فرشتگان هیچ‌گاه نمی‌توانند الگوی انسان باشند، زیرا از ماده و تمایلات مادی سر در نمی‌آورند. این را برای این گفتم که معلوم شود آن قدرت روحی در وجود یک انسان نشانه قابلیت‌های غیرقابل تصور یک انسان است و به همین دلیل از برخی انسان‌ها به عنوان انسان کامل نام برده می‌شود.