عصر ایران ؛ نهال موسوی - کمتر از دو ماه تا شروع جشنواره فیلم فجر چهلودوم زمان باقی مانده و مهلت ثبت نام فیلمها برای حضور در این دوره به پایان رسیده است.
مطابق اعلام دبیرخانه جشنواره هیأت انتخاب مسابقه بخش ملی، بازبینی فیلمهای متقاضی حضور از ۱۵ آذرماه آغاز شده و تا ۱۵ دی ماه اسامی فیلمهای منتخب برای حضور در بخش مسابقه سینمای ایران اعل میشود.
نکته جالب توجه این است که در این دوره 106 فیلم متقاضی حضور در جشنواره فجر امسال هستند و از این میان 51 فیلم متعلق به کارگردانانی است که فیلم اول خود را ساختهاند یا اصطلاحا «فیلم اولی»اند.
حامد مظفری روزنامه نگار سینمایی در یادداشتی با عنوان «سیاست خطرناک تولید کارگردان و تهیهکننده بیمایه!؟» درباره این اتفاق نوشته است: «آنچه در آمار اولیه از فیلمهای متقاضی جشنواره فجر۴۲ توسط دبیرخانه اعلام شده نگرانی ها را بیشتر میکند. چون طبق اطلاعات رسمی امسال ۱۰۶ فیلم متقاضی جشنوارهاند و در این میان ۵۱ فیلم متعلق به فیلمسازان اولیاند! یعنی حدود ۵۰ درصد (دقیقا ۴۸درصد) فیلمهای متقاضی فیلم اولی هستند.
تازه اگر قرائن را رد بزنیم، آن ۵۵ فیلم باقیمانده هم نه متعلق به فیلمسازان صاحب نام که به غیر مواردی معدود مثل جوزانی و افخمی، بخش عمده آنها، فیلم دومی یا فیلم سومیهایی هستند که در این پنج سال با حمایت ارگانها، فیلمهایی - نهایتا در حد تلهفیلم - ساختهاند و به زحمت از دل آنها ده قاب مناسب پرده عریض یا ده دیالوگ ماندگار درمیآید.
حدس زدن اینکه عطش بالا برای فیلمساز شدن جوانانی که میانبرهایی به ارگانها زدهاند، چه چشماندازی برای سینمای ایران دارد چندان سخت نیست. همین حالا به باکسآفیس (جدول فروش) امسال نگاه کنید و ببینید چطور سوگلی جشنواره فجر۴۱ به قعرنشین گیشه بدل شده؟
اغلب آثار ارگانی با تهیهکننده و کارگردانانی کمتجربه، شکستخورده اکران بودهاند و بسیاری از آثار فجر پارسال حتی در میان پخشکنندگان ارگانی نیز مشتری ندارند چه برسد به پخشکنندگان خصوصی.»
این که امکانی فراهم آمده تا راه فیلمسازان جوان و تازهکار به چرخه تولید سینمای ایران باز شود البته اتفاق خوبی است و این خون تازه باید به رگهای سینمای ایران تزریق شود اما حتما باید قواعد و اصولی هم داشته باشد.
این که آمار تعداد فیلمسازان فیلم اولی امسال جهش بزرگی داشته را نمی توان انکار کرد اما واقعیت این است که این قضیه مانند آن است که سالانه تعداد بسیار زیادی دانشجو فارغالتحصیل میشوند اما آیا برای آنها فرصت شغلی مناسب و مرتبط با رشته تحصیلیشان هم به وجود آمده تا آنها را جذب کند یا نه. فارغ التحصیل شدهاند و بیکارند یا شغلی غیر مرتبط دارند؟
آیا این 51 فیلمساز فیلم اولی که امسال به جرگه کارگردانان سینمای ایران اضافه شدهاند از سال آینده هر کدام باز میخواهند به همین کار ادامه دهند و فیلم بعدی خود را بسازند وآیا بستر این قضیه فراهم است؟
آمار و ارقام موجود هیچ کمکی به سینمای ایران نمیکند و تنها در گزارشهای مدیران مینشیند ابلکه رویکرد متفاوت و نگاه جدید است که میتواند یراه حل جدیدی به سینمای ایران ارائه دهد.
حامد مظفری در بخشی دیگر از همان نوشته آورده است: «مدیران محترمی که در ارگانها نشستهاند -و به خاطر ترس از مواجهه با کارگردانان و تهیهکننده های باسابقهای که مقادیری از آنها بیشتر میفهمند و برای جذب حمايت به هر …تن نمیدهند- مشغول تولید تهیهکننده و کارگردانان دونمایهای هستند که گاه حتی دستمزد نمیگیرند تا فقط اسمشان در تیتراژ بهعنوان کارگردان بخورد، یادشان باشد این نزول از میانمایگی به بیمایگی کاملا محصول سیاستهای آنهاست و با بیلاندهی کمّی هم نمیتوان خاک بر روی آن پاشید.»
فعلا که هیچکدام از این 106 فیلم را ندیدهایم ولی از همین الان منتظریم تا ببینیم این حرکت جدید سینمای ایران چه نتیجهای خواهد داشت، آیا روزنی جدید برای خروج از چرخه تکراری سینمای ایران میگشاید یا نه و ادامه همان کلیشه همیشگی خواهد بود منتها با تعداد و آمار بیشتر.
مخلص کلام: منتظریم تا ببینیم از افزایش کمیت میتوان به کیفیت هم رسید یا نه؟ و البته به چه قیمتی؟