بهمن آرمان با بیان اینکه باید نسبت به اهداف و نیات آنها که نرخ گاز برای صنایع فولاد، پتروشیمی و صنایع دیگر انرژی بر را به حدی رساندند که این رقم سه برابر میانگین قیمت در خلیج فارس شد؛ تردید داشت، گفت: در همین دوره، قیمت گاز طبیعی سایر صنایع انرژی بر مانند فولاد، آلومینیوم، کاشی و سیمان که از اقلام عمده صادراتی هستند را آنچنان افزایش دادند که نه سرمایه گذاری در این صنایع اقتصادی انجام میشود و نه میتوان تولید و صادراتی مقرون به صرفهای داشت.
وی با تاکید براینکه شعله آسیب به بخش تولید، تنها تولید را هدف قرار نمیدهد بلکه پیامدهای مخربی بر قیمتهای داخلی دارد و صادرات و سرمایه گذاری را غیرممکن میکند، اضافه کرد: رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد هشدار داده بود با این قیمت ها، تاب آوری صنعت فولاد از بین رفته است.
به گزارش جماران؛ این اقتصاددان با بیان اینکه به نظر میرسد جریان ضدتوسعهای که در کشور فعال بوده، اکنون قدرت بیشتری پیدا کرده و به دنبال سرکوب مسیرهای منتهی به تولید است و باید نظام تصمیم گیریهای اساسی و حکمرانی کشور نسبت به این جریان حساس باشد، گفت: ایران توسعه یافته، مطلوب برخی همسایگان و کشورهای منطقه نیست و متاسفانه ما در سالهای گذشته، نسبت به کشورهای منطقه دچار عقب ماندگیهای جدی شده ایم.
به اقدامات و اهداف روسیه و عربستان نگاه کنید! فقط یکی از شرکتهای عربستان با ۲ تریلیون دلار ارزش، اولین یا دومین شرکت بزرگ بورس نیویورک است، اما با این حال آنها پتانسیلهای ایران را ندارند؛ به همین جهت جریانهای زیادی، از توسعه ایران وحشت دارند.
وی با اشاره به تصمیم اخیر بانک مرکزی برای اعلام قیمت پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در بورس کالا براساس دلار ۳۷۵۰۰ تومانی، گفت: بانک مرکزی، در نهایت در حال رسیدن به این نتیجه است که نرخ ریال در برابر سایر ارزها را به یکدیگر نزدیک کند و نقطه پایانی بر چندنرخی ارز بگذارد. دلار ۴۲۰۰ تومانی، فساد گستردهای در کشور به وجود آورد و ارز زیادی از کشور خارج کرد.
اکنون بانک مرکزی، تلاش میکند در جهت عکس این سیاست حرکت کند و نرخ برابری ریال در برابر سایر ارزها را با واقعیتهای اقتصادی ایران هماهنگ کند.
آرمان در ادامه با بیان اینکه این یک گامی رو به جلو است، یادآورشد: باید پذیرفت در کشوری که نرخ تورم حدود ۵۰ درصد برآورد میشود، طبیعتا نمیتوان انتظارداشت، قیمت ارز یا بنزین و یا حاملهای انرژی، همچنان ثابت بماند. به نظر میرسد بانک مرکزی، در مرحلهای قرار گرفته که خود را برای پذیرش این واقعیت که دلار ۴۹ هزار تومانی فعلی نمایانگر واقعیتهای اقتصادی ایران با تورم حدود ۵۰ درصدی نیست، آماده میکند؛ زیرا دلار ۵۰ هزارتومانی نمایانگر واقعیتهای اقتصادی ایران نیست؛ بنابراین باید نرخ برابری ریال در برابر سایر ارزها، متناسب با نرخ تورم، اصلاح شود. از این جهت، این گام بسیار مثبتی است که بانک مرکزی برمیدارد.
معاون پیشین بورس تهران درعین حال تاکید کرد:، اما از سوی دیگر، متاسفانه به نظر میرسد با توجه به ضعف کارشناسی، تصمیم گیری و پشتیبانی در وزارت اقتصاد دولت رئیسی؛ آنها به جای اینکه کمکی به پیشبرد بدون صدمه از این مرحله کنند، به کشور آسیب میزنند.
آنها برای تامین کسر بودجه دولت میتوانستند راههای دیگری به جای افزایش قیمت گاز طبیعی و انرژی، برای صنایع انرژی بر انتخاب کنند، اما متاسفانه با این اقدام، نه تنها قدرت صادراتی ایران را از آن گرفتند، بلکه به افزایش قیمتهای داخلی نیز منجر خواهد شد.
آرمان با اشاره به سرمایه گذاریهای سنگین انجام شده در این دو بخش کلیدی و استراتژیک در منطقه جنوبی خلیج فارس، خصوصا در کشورهای عربستان و عمان، خاطرنشان کرد: دولت باید کمیته خروج بحران تولید با مشارکت تولید کنندگان، شرکتهای تولید کننده فولاد، سیمان، آلومینیوم و کاشی، وزارتخانههای صمت، نفت، اقتصاد و سایر وزارتخانههای اقتصادی تشکیل دهد؛ چراکه افرادی که اکنون در وزارت اقتصاد مسئولیت رفع موانع تولید را دارند، اساسا تجربه، توان و دانش عبور از چنین بحرانی را ندارند.
متاسفانه در تیم کارشناسی اطراف رئیسی، ضعفهای مهمی مشاهده میشود. انتظار این است که وزرا از دانش و بینش بیشتری برخوردار باشند تا دولت بتواند اقدامات درستی صورت دهد.
وی با یادآوری اینکه قیمت برق در آلمان، برای مصارف خانگی ۱۰ سنت یورو و برای صنایع، با هدف اقتصادی کردن تولید، افزایش صادرات و جلوگیری از بیکاری و رکود اقتصادی به ۵ سنت یورو کاهش پیدا کرده و همچنان دولت تصمیم دارد این رقم را از ۵ سنت هم پایینتر بیاورد، گفت: در ایران این رقم به حدی رسیده که هیچ تمایلی برای سرمایه گذاری وجود ندارد.
معاون پیشین بورس تهران درخصوص پیامدهای تورمی افزایش قیمت پایه محصولات پتروشیمی برای عرضه در بورس کالا، توضیح داد: در دوره مسئولیتم، بر روی این طرح که مجریان سرمایه گذاریهای بزرگ بتوانند از طریق بورس، منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند کار کرده بودم و اکنون این طرح در سازمان بورس به مرحله اجرا رسیده است.
وی تاکید کرد: اگر منابع مالی به سمت بورس کشیده و در پروژههای توسعهای به کار گرفته شود، اجرای چنین سیاستهایی فشار تورمی که انتظار میرود را کاهش خواهد داد.
علاوه بر آن، اشتغال افزایش مییابد و رشد اقتصادی تقویت میشود. در سایر کشورها، بیش از ۶۰ درصد منابع مالی سرمایه گذاریهای جدید از طریق بورس تامین میشود، اما در ایران، این نسبت ۵ درصد بیشتر نیست؛ بنابراین فضا برای خروج از بحران اقتصادی فعلی که حتی میتواند پیامدهای امنیتی به دنبال داشته باشد، فراهم است.
آرمان با اشاره به افتتاح پروژههای پتروشیمی گچساران و سد چمشیر، به عنوان پنجمین سد بزرگ ایران توسط رئیس جمهور، میتواند نشانی از عزم دولت برای انجام دگرگونیهای اقتصادی باشد، اظهار کرد: البته با اینکه شاهد افتتاح فاز ۱۱ پارس جنوبی بودیم که میتواند میلیاردها دلار درآمد برای ایران ایجاد کند، اما روشن نیست کدام بخش از آن به بهره برداری رسیده است.
بنابراین، باید به سمت تقویت سیاست عرضه پیش رفت. تا زمانی که با فراهم کردن زمینه سرمایه گذاری، از تولید حمایت نشود، هیچ مشکلی حل نخواهد شد.
این اقتصاددان همچنین درباره اعلام بانک مرکزی مبنی بر یکسان سازی نرخ ارز مبنای پالایشی و پتروشیمیها در بورس کالا با نرخ فروش در مرکز مبادله ایران و واردات کالا یکسان سازی شود، گفت: این رقم هنوز با نرخ واقعی فاصله دارد. نباید فراموش کرد در کشوری که سرمایه گذاری در آن کم و نرخ تورم آن بالای ۵۰ درصد است، نمیتوان انتظار داشت قمیت دلار ۵۰ هزار تومان باقی بماند.
به گفته آرمان؛ به نظر میرسد قیمت فعلی دلار در برابر ریال در بازار ایران، بالای ۶۰ هزار تومان است. دیر یا زود این حباب خواهد ترکید و اگر تمهیدات درستی اندیشیده نشود، به جای اینکه به تدریج این اتفاق بیفتد، یک باره این حباب خواهد ترکید؛ بنابراین امیدواریم به سمت یکسان سازی نرخ ارز حرکت کنیم.
امیداوریم این اقدام بانک مرکزی، نخستین گام باشد، هر چند به نظر میرسد به دلیل برگزاری انتخابات در اسفندماه و مسائل دیگر، چنین تصمیمی در این فاصله زمانی انجام نخواهد شد.
وی با بیان اینکه این اقدام، عملی جراحی است که طبیعتا بدون درد امکان پذیر نیست، افزود: به دلیل تشدید تنشهای اقتصادی میان چین و آمریکا، اقتصاد چین رکود تورمی وحشتناکی را تجربه میکند. اما رئیس جمهور این کشور صادقانه به مردم گفت برای انجا اصلاحات اقتصادی باید تغییراتی در سیاستهای خود بدهیم و این تغییرات بدون درد نخواهند بود.
آرمان ادامه داد: اکنون در ایران، قیمت ۳۰۰ سی سی آب معدنی، هر چند که در معدنی بودن آن تشکیک است، بسیار پایینتر از همین میزان بنزین است، به عبارتی دولت ناچار به اصلاح قیمت حاملهای انرژی و کاهش یارانه سنگینی که با چاپ اسکناس تورم زا تحمیل میکند را کاهش دهد.
تصمیمات در این باره به دنبال خود پیامدهای غیرقابل اجتنابی دارد. هر شخص، گروه و جریانی که در قدرت ایران حضور داشته باشد باید این اصلاحات اقتصادی را انجام دهد. همانگونه که رئیس جمهور مصر، دستور داد یارانه حاملهای انرژی حذف شوند و با منابع حاصل از این اقدام، کانال سوئز توسعه یابد. از این طریق، دولت مصر چندمیلیارد دلار به درآمد خود از طریق کانال سوئز افزود.
این اقتصاددان تاکید کرد: اگر دولت رئیسی، اعلام کند که با قطع یارانه حاملهای انرژی، برای مثال منابع ۲ هزارکیلومتر آزادراه یا ساخت ۵۰۰ هزار واحد مسکونی را تامین خواهد کرد، مردم نه تنها در برابر آن موضع گیری نخواهند کرد بلکه استقبال نیز میشود. هرچند؛ برای جلوگیری از فشار بر طبقه کمتر برخوردار، باید بنزین سهمیهای فقط متناسب با نرخ تورم، اصلاح شود و بنزین آزاد که اکنون بیشتر توسط قشر مرفه مصرف میشود، بدون پرداخت هیچ گونه یارانهای در اختیار مردم گذاشته شود.