" شکست انحصار توییتر ، خوب است / اعتماد و آزادی ، شرط موفقیت شبکه اجتماعی "

رضا غبیشاوی روزنامه نگار : در نبود تضمین آزادی و مصونیت پلتفرم یا سکو در برابر مطالب کاربران، امکان داشتن یک شبکه اجتماعی واقعی را نداریم.

شفقنا رسانه - این روزها شاهد تولد شبکه ‌اجتماعی جدید به نام تردز هستیم که با استقبال گسترده ای روبه رو شده است. آمار بالای جذب عضو از ویژگی های این شبکه اجتماعی است. در تنها 4 روز حدود 100 میلیون حساب کاربری در تردز ایجاد شده است.

رضا غبیشاوی روزنامه نگار و مدرس روزنامه نگاری درباره ظهور این شبکه اجتماعی جدید می گوید: "می توان تولد تردز را اتفاق خوب دانست که در نهایت به سود اعضا، مخاطبان و مردم است چرا که اولا انحصار توییتر برای اولین بار در حال شکسته شدن است و از سوی دیگر وجود بیش از یک شبکه اجتماعی متنی به ویژه در مالکیت دو طرف ناهمسو، فضای بزرگتری برای ابراز نظر، آزادی بیان و دوری از محدودیت های سلیقه ای ایجاد می کند".

غبیشاوی در ارزیابی این شبکه اجتماعی که توانسته رقیبی جدی برای توییتر به شمار آید، به شفقنا می گوید: می توان تولد تردز را اتفاق خوب دانست که در نهایت به سود اعضا، مخاطبان و مردم است چرا که اولا انحصار توییتر برای اولین بار در حال شکسته شدن است و این اتفاق به خودی خود خوب است. اگر توییتر تا دیروز فکر می کرد به طور کامل عرصه فعالیت در شبکه اجتماعی “متن خیلی کوتاه” یا “نوشتک” را در انحصار خود دارد امروز دیگر چنین نیست و رقیب قدرتمندی یعنی مارک زاکربرگ و شرکت متا و شبکه اجتماعی تردز در کمین نشسته اند تا از هر اشتباه و آزار و اذیت اعضا در توییتر، بهره ببرند و آنها را به سمت شبکه اجتماعی جدید جذب کنند.

او ادامه می دهد: این در حالی است که تا قبل از این چنین نبود و یکی از دلایل تصمیمات اشتباه و آزاردهنده ایلان ماسک بعد از خرید توییتر در این شبکه اجتماعی، همین موضوع بود که از جمله می توان به قانون پرداخت ۸ دلار برای کسب تیک آبی در توییتر یا اعلام محدودیت مشاهده پست ها در توییتر برای هر عضو اشاره کرد.

این روزنامه نگار با توضیح نحوه تلاش توییتر و تردز برای جلب نظر کاربران اضافه می کند: بعد از اعلام راه اندازی شبکه اجتماعی تردز، توییتر از امکانات جدیدی در این شبکه اجتماعی رونمایی کرد. این موضوع نشان می دهد دو شبکه اجتماعی تردز و توییتر برای کسب اعضای بیشتر و راضی نگه داشتن آنها تلاش می کنند امکانات و تسهیلات بهتر و بیشتری برای اعضای ارائه کنند که در نهایت این موضوع هم به سود مخاطبان است. به ویژه که رقابت ماسک – زاکربرگ جدی است و این رقابت می تواند تسهیلات و امکانات بیشتری را روانه کاربران شبکه اجتماعی کند.

غبیشاوی بیان می کند: وجود بیش از یک شبکه اجتماعی متنی به ویژه وقتی در مالکیت دو طرف ناهمسو هستند؛ فضای بزرگتری برای ابراز نظر، آزادی بیان و دوری از محدودیت های سلیقه ای ایجاد می کند. علاوه بر این، به هنگام بروز موارد مناقشه برانگیز و قابل تردید نیز، در رقابت این دو شبکه اجتماعی با تصمیم گیری های متنوع تری روبه رو خواهیم شد.

ایلان ماسک مالک توییتر و مارک زاکربرگ مالک تردز

اما این رقابت و خروج از انحصار توییتر با وجود تردز، چه پیامی برای شبکه های اجتماعی و دیگر رسانه های ما در داخل کشور دارد؟ غبیشاوی پاسخ می دهد: رقابت تردز و توییتر و اتفاقاتی که برای هر دو شبکه اجتماعی و مالکان آنها رخ می دهد هم برای رسانه های ایران هم برای مسوولان و فعالان رسانه ای – مجازی کشور پیام های مهمی دارد. پیام اول اینکه برای فعالیت در این حوزه باید به شرایط، چارچوب ها و استانداردهای حرفه ای – اخلاقی جهانی این حوزه پایبند بود و راه گریزی نیست.

این پژوهشگر بیان می کند: مهمترین عنصر در این موضوع اعتماد مخاطبان و کاربران است. اعتماد کاربران به شبکه اجتماعی و نهادهای بالادستی آنها که شامل شرکت ها، مالکان، سهامداران، دولت ها، نهادها و سازمان های اداری – اجرایی – نظارتی و قضایی می شوند. شفافیت و مسوولیت پذیری هم عنصر مهمی در کسب این اعتماد است. همزمان می توان به اعتبار این عناصر نزد افکار عمومی و کاربران شبکه اجتماعی اشاره کرد. در عصر آگاهی مشتریان و کاربران به سر می بریم و هر شبکه اجتماعی، رسانه و ابراز اطلاع رسانی و انتشار اطلاعات، راهی جز این ندارد که این آگاهی را به رسمیت بشناسد و احترام بگذارد.

غبیشاوی به مولفه مهم آزادی برای هر شبکه اجتماعی و پیام رسان تاکید می کند و می گوید: پیام دیگر، موضوع آزادی است. در نبود تضمین آزادی و مصونیت پلتفرم یا سکو در برابر مطالب کاربران، امکان داشتن یک شبکه اجتماعی واقعی را نداریم. این موضوع در قوانین آمریکا مورد تاکید قرار گرفته است. به عنوان مثال اگر نظر نادرستی در شبکه اجتماعی توییتر منتشر شود توییتر محاکمه نمی شود چرا که امکان بررسی قبل از انتشار را ندارد اما بعد از انتشار در صورت آگاهی و اطلاع شبکه اجتماعی از این موضوع، بسته به ویژگی های این نظر، نسبت به آن واکنش نشان می دهد و این واکنش دارای طبقه بندی است. آزادی لازمه هر فعالیت اطلاع رسانی و شبکه اجتماعی است.

او بیان می کند: پیام دیگر در لغو انحصار است. با انحصار نمی توان کاری را پیش برد و رضایت مخاطب را کسب کرد. این انحصار حتی نزد بخش خصوصی نیز خوب نیست چه رسد به بخش های دولتی و حکومتی. در کنار همه اینها نیازمند درک شبکه های اجتماعی هستیم و برای این موضوع نیاز به ذهن رسانه ای و اطلاع رسانی هستیم. بدون داشتن این درک و ذهن، نمی توان کار زیادی پیش برد. چرا که در غیراین صورت هر چیزی را در قالب تبلیغات و فعالیت تبلیغاتی و سوگیرانه تفسیر و تحلیل می کنیم و این موضوع خود در تضاد با فعالیت اطلاع رسانی و شبکه اجتماعی است.